Eski Türklerde aile geleneği: Oguş

Yayınlanma Tarihi: Ocak 22, 2025 14:20 Güncelleme Tarihi: Ocak 22, 2025 14:29

Eski Türk topluluğunda oguş yani aile geleneğinin yeri çok önemliydi. Geçmişten günümüze kadar süregelen Türk aile yapısının korunmasında etkili olan da buydu. Bundan ötürü de atalarımızın kültürel mirası günümüze kadar ulaşmıştır. Peki, Türk aile yapısını oluşturan yapı taşları nelerdi?Eski Türk topluluğunda "oguş" yani aile geleneğinin yeri çok özeldi. Geçmişten günümüze kadar süregelen Türk aile yapısının korunmasında en önemli etken de buydu. Bundan ötürü de atalarımızın kültürel mirası günümüze kadar ulaşmıştır. Peki, Türk aile yapısını oluşturan yapı taşları nelerdi? İşte, sizler için anlattık.

🔸 Bir devletin varlığını sürdürebilmesi için sağlam bir aile temeli olması gerektiği aşikârdır. Bunun en güzel örneği tabii ki milletimizin değerleri ve köklü gelenekleri.

🔸 Türk aile yapısı, tarih boyunca sağlam temeller üzerine kurulduğu için atalarımızın kültürel mirası günümüze kadar taşınmıştır. Kaşgarlı Mahmud, Dîvânu Lugâti't-Türk adlı eserinde eski Türk aile yapısındaki birlik ve bütünlüğü "et tırnaktan ayrılmaz" atasözüyle ifade eder. Eski Türkçede "aile" anlamına gelen oguş sözcüğü, ilk olarak Orhun Abideleri'nde karşımıza çıkar ve "soy, boy, nesil" anlamlarına gelir.

🔸 Kaşgarlı Mahmud'a göre, oguş aynı zamanda "oymak, hısım, akraba" gibi anlamları da içerir. Yüzyıllar boyunca birlik ve dayanışmanın hâkim olduğu bu sistem, eski Türk toplumunda çekirdek aile modelinin temelini oluşturmuştur. Aile yapısında, babanın yanı sıra annenin de sözü vardır.
Anne, babanın yalnızca eşi değil, aynı zamanda evdeşi yani ev arkadaşıdır.

🔸 Ailedeki tüm mal varlıkları ortak sayılır; bu nedenle, erkeğin sahip olduğu varlıklar kadına da aittir. "Babasız oğul, anasız kız" ifadesi ise kız çocuğuna annesinin, erkek çocuğuna ise babasının örnek teşkil ettiğini anlatır.

🔸 Eski Türk toplumlarında kadın, eşiyle birlikte pek çok etkinlik ve faaliyete katılırdı; erkekler ise eşlerine "görklüm" yani "güzelim" diye seslenirdi. Göçebe yaşam tarzının hâkim olduğu bu dönemde, kadınlar savaşçı özellikleriyle de ön plandaydı.Oguş sisteminde evlilik, göçebe yaşamda güvence olarak görülürdü.

🔸 Boylar arasındaki ilişkilerde akrabalık bağı kurmak, iş birliğini güçlendirmek açısından önemliydi. Tek eşliliğin hâkim olduğu eski Türk toplumlarında evlilik, kız ve erkeğin ortak iradesine ve ailelerin rızasına bağlıydı. Bu süreçte aileler veya gençler arasındaki ilişkiyi "arkucı" adı verilen arabulucular sağlardı.

🔸 Evlilik, düğün töreniyle sonlanır ve gelin, damadın babasının verdiği yeni çadıra at üzerinde getirilirdi. Evlenen kız "gelin" -yeni eve gelen-, oğlan ise "güvey" -güvenilen kişi- olarak isimlendirilirdi. Gelin ve güvey mallarını birleştirerek, ortak bir ev sahibi ve yeni bir aile kurardı…

🔸 Bu bilgiler dikkatiniz çektiyse sitemizde eski Türklere ait çok sayıda içerik yer alıyor. Merak ettiklerinizi sitemizi ziyaret ederek okuyabilirsiniz. Şimdiden düşüncelerinizi merakla bekliyoruz.

Editör/Sunucu: Sümeyye Tektaş

Kurgu: Günışığı Gülhan SALMA

💠💠💠

FİKRİYAT.COM SOSYAL MEDYADA!

Fikriyat'ı aşağıdaki sosyal medya adreslerinden takip edebilirsiniz;

👉 TWITTER

👉 INSTAGRAM

👉 FACEBOOK

👉 YOUTUBE 🔔

👉 Fikriyat.com mobil uygulamasını ise buradan indirebilirsiniz.