Meyve değil adeta ilaç: Kayısı

Yurdumuzun hemen her bölgesinde yetişen ancak Malatya ve civarında yoğun olarak üretimi yapılan kayısı, artık evlerimizin ve sofralarımızın önemli çeşnilerindendir.

Tam olarak olgunlaştığında tadına doyum olmaz bir meyvedir. Kayısıda A, B, C ve PP vitaminleri, levüloz ve glikoz türünden şeker; magnezyum, demir, bakır, fosfor, kalsiyum, kükürt, manganez, flor, kobalt ve krom vardır. Yüksek oranda kalsiyum ve magnezyum içerir.

Besleyici, iştah açıcı, serinletici, sinirleri güçlendiricidir. Zihniyle çalışanlara tavsiye edilir. Yüksek karotenoid içeriği ile kayısı, gençlik iksiri adını hak edecek kadar zengin bir besindir. Antioksidan özelliği ile bedenimizi sağlıklı tutarak hastalıklara karşı koruyucudur. Yalnız kayısı olgun olmalıdır. Bu yüzden mevsiminde yenmelidir.

Yazın tazesi, kışın da kurusu bir lezzet harikası olan kayısının, stres gidermekten ülseri iyileştirmeye, beynimizin düzenli çalışmasını sağlamaktan kansızlığı gidermeye kadar sayısız yararı bulunmaktadır. Her yaş grubu insanların zevkle yediği kayısı; lif, vitamin ve mineral değerleri açısından son derece zengin bir gıdadır. Başta okul çağı çocuklar ve gençler olmak üzere herkes için yararlı olan kayısının performans artırıcı özelliği de vardır.

Sindirimi kolaylaştırır

Yaş ve kuru olarak tüketilebilen kayısı posalı olduğundan sindirimi kolaylaştırır, tokluk hissi sağlar, kilo kontrolüne yardımcı olur ve kabızlığa iyi gelir.

Kansızlığa karşı

Kayısıda bol demir bulunduğundan anemide (kansızlık) kullanılır. Bu özelliği ile yorgunluğa ve enfeksiyonlara karşı iyi gelir.

Kanser hastaları için

100 gramında 300 kalori enerji bulunan kayısı, mineral ve vitamin açısından da çok değerli bir meyvedir. İçinde birçok turuncu renkli meyve ve sebzenin de içerdiği gibi, bol miktarda "beta karoten" adlı madde bulundurur. A vitaminin farklı bir türü olan beta karoten, kanseri önleyen maddelerin önde gelenlerindendir ve özellikle de akciğer ve cilt kanserine karşı etkilidir. Özellikle sigara kullananlarda bu etki daha güçlüdür.

Diğer faydaları

-Kayısı, beyin yorgunluğunu giderir, düzenli çalışmasını sağlar, stresi azaltır.

-Kayısı migrene karşı da iyi gelmektedir.

-Gözleri zararlı serbest radikallerden korur. Katarakta iyi gelir.

-Karaciğerin tahrip olmuş kısımlarını tamir ederek yenilenmesini sağlar.

-Kemiklerin ve dişlerin düzgün ve sağlam gelişmesinde önemli rol oynar. Osteoporozu engeller.

-Yüksek lif içeriğiyle bağırsakları çalıştırır, kabızlık sorununa iyi gelir.

-Sigarayı bırakanların bol bol kayısı yemelerinde fayda vardır. Kayısı, sigara yüzünden vücutta bulunan toksik maddeleri yavaş yavaş yok eder.

-Kalbi korur, cildi güzelleştirir. Kandaki kolesterol oranını düşürür.

-Yemekler üzerine yenen kayısı hazmı çabuklaştırır, iştah açar. Zayıf, gelişmesi yavaş, raşitik çocuklara ve iyileşme devresinde olanlara iyi bir gıdadır. Toparlanmalarını sağlar.

-Glisemik değeri düşüktür. Kilo yapmaz, kan şekerini yükseltmez. Diyabet ve kalp hastalığını önleyici etkisi vardır. Kandaki kolesterol oranını düşürür.

-Kayısı kompostosunun pekliği giderici etkisi vardır.

Kuru kayısı

Başta A vitamini olmak üzere, B vitaminleri ve folik asit içerir. Bunun yanı sıra fosfor, magnezyum ve özellikle de potasyum açısından zengindir. Bu son derece lezzetli besini birçok değişik biçimde kullanabiliriz. Kimyasal işlemden geçmiş olan kuru meyvelerin sağlığa zararları yoktur, ne var ki katkı maddeleri tatlarını biraz bozabilirler. Bunun için bu tür meyveler satın alındığında onları beklettiğimiz suyun içine bir miktar da limon suyu katmalıyız.

Yaz aylarında tazesi tüketilebilen kayısının yıl boyunca kurusu da uygun ortamlarda saklanabilmektedir. Ancak kuru kayısının rengini korumak için kullanılan kükürt dioksit astım hastalarında alerji riskini artırmaktadır. Bu sebeple sülfür içermeyen, doğal yollardan kurutulan, işlem görmemiş, koyu renkli 'gün kurusu' denilen kayısı tüketilmelidir

Prof. Dr. Sefa Saygılı