Oruç, biz Müslümanlara mübarek ay Ramazan-ı Şerif boyunca farz kılındı. Kitap, sünnet ve icmâ ile sabit olan bu farz ibadetin, Ramazan dışında da uygulanması Peygamberimiz (sav) tarafından tavsiye edildi.
İslâm âlimleri tarih boyunca, hem geçmişten gelen, hem de gözlemledikleri özellikleri ile orucun faydalarına değindiler. Bilim dünyası ise, oruç konusunda tartışmaların daima odağı oldu. Özellikle diyet uzmanları tarafından oruç, sıkı bir şekilde eleştirilse de, bilim insanlarının araştırmaları orucun vücuda oldukça faydalı olduğunu kanıtladı.
VÜCUT, YILDA BİR AY BOYUNCA DİNLENİYOR
Farklı dinlerdeki bilim insanları, orucun insan vücuduna büyük yararları olduğunu vurgulayarak, oruç için övgü dolu sözler söylüyorlar. O araştırmalardan birinin sahibi Fransız Profesör Pier Mulen. Prof. Mulen, oruç hakkında hayli ibret verici bilgilere değiniyor:
"İslâm dünyasının en yararlı kurumlarından biri oruçtur. Oruç, bedenin hem fiziksel, hem ruhsal dinlenişidir. Dokuları temizler, birikmiş toksinleri, zehirleri atar. Müslümanlar böylece her yıl bir ay bedenlerini dinlendirirler.
Hristiyan dininde orucun olmaması büyük bir kayıptır. Aslında insanların her hafta bir gün oruç tutmaları, başka bir deyimle diyet etmeleri ve sadece meyve suyu içmelerinde büyük yarar var. Böylece vücut, doku ve organlardaki zehirleri atar, beden dinçleşir."
ORUCUN FAYDALARINI KANITLAYARAK NOBEL KAZANDI
Japon biyolog ve bilim insanı Yoshinori Ohsumi, orucun insan sağlığı açısından oldukça iyi olduğunu bilimsel olarak ispat etti.
Yoshinori Ohsumi, bu alandaki çalışmalarıyla 2016 Nobel Tıp Ödülü kazandı. Çığır açan bu araştırmaya göre üç günlük oruç, yaşlılarda bile vücudun bağışıklık mekanizmasını komple yenileyerek vücudun dinçleşmesini sağlıyor.
BÜTÜN VÜCUTTA YENİLENME OLUYOR
1940 Nobel Tıp Ödülünü kazanan ünlü bilim insanı Dr. Alexis Carrel, "L'hamme Cet İnconnu" adlı eserinde, oruç sırasında organizmalarda depo edilmiş besin maddelerinin harcandığını, sonradan bunların yerine yenilerinin geldiğini, böylece bütün vücutta bir yenilenme olduğunu anlatarak, orucun sağlık bakımından çok faydalı olduğunu söylüyor.
ORUÇ KASLARI KORUYARAK KİLO VERMEYİ SAĞLIYOR
İngiltere'deki Cambridge Üniversitesi Hastanesi'nin Anestezi ve Yoğun Bakım Danışmanı Dr. Razeen Mahroof, orucun vücuttaki olumlu etkileri olduğunu söyleyen bir başka bilim insanı. Mahroof, oruçla ilgili şöyle diyor:
"Gündelik hayatta çok daha fazla kalorili gıda alıyoruz ve vücudumuz hastalıkları atlatmak gibi önemli görevleri yerine getiremez oluyor. Oruç sırasında bu durum yeniden dengeleniyor. Vücut yeniden daha önemli fonksiyonlarına odaklanıyor, enfeksiyonlarla savaşması ve hastalıklardan iyileşmesi de kolaylaşıyor."
Dr. Mahroof bu dönemde organların maksimum kapasitesine döndüğünü söylüyor. Hafıza ve konsantrasyon yeniden güçlenirken, enerjinin de arttığını vurguluyor. Mahroof sözlerine şöyle devam ediyor:
"Oruç şafak vaktinden gün doğumuna kadar olan dönemi kapsar. Böylece enerji veren gıda ve sıvıları alabilme fırsatı olur. Oruç kasları korurken kişinin kilo vermesine de yardım eder."
Bilim insanlarının bu araştırmalardan birine göre ise, vücudu aç bırakmak, kök hücreleri tetikleyerek yeni akyuvar üretilmesini sağlıyor.
İSLÂM ÂLİMLERİNE GÖRE ORUCUN FAYDALARI
İslâm âlimleri ise, bilim dünyasının kanıtladığı araştırmalara ek olarak orucun sağladığı faydalara ilişkin, şu hususlara değiniyorlar:
Oruç, her şeyden önce kişiye, kendisinin varlıklar âlemindeki yeri ve özelliği hakkında gerçekçi bir değerlendirme yapma imkânı veriyor. Ona, ancak Allah'ın mutlak hükümranlığına gösterdiği teslimiyetle değerli bir varlık sayılabileceği bilincini kazandırıyor.
İRADE EĞİTİMİ SAĞLIYOR
İnsanın karşılaştığı maddî ve manevi sıkıntıların çoğu, isteklerin aşırılığını önleyememekten kaynaklanır. Bu isteklerin dengede tutulabilmesi ve taşkınlık eğilimi gösterdiğinde frenlenebilmesi için bilinçaltının sürekli biçimde denetlenmesi gerekir. Bu ise, ancak ciddi bir irade eğitimiyle mümkün olur.
Oruç, bu eğitimin sıkı bir disiplin içinde yürütülebilmesi için çok uygun bir psikolojik ortam meydana getirir. Yanlış istekleri kırar, insanı sahip olduğu bedenî ve ruhî potansiyeli kendisine ve başkalarına yararlı işlerde değerlendirmeye yönlendirir. Nitekim Resûl-i Ekrem, hakkı verilerek tutulmaya çalışılan orucun mutlaka kişinin davranışlarına olumlu yansımaları olacağına dikkat çekmiştir.
KİŞİ, SAHİP OLDUĞU DEĞERLERİN FARKINA VARIYOR
Feyizli bir mektep vazifesi gören ve nefis terbiyesi için özel bir iklim oluşturan oruç sayesinde, insan ruhen yücelir, yüksek ahlâkî erdemlerle bezenir, yıllık bir muhasebeyle kendisine verilen ömrü nasıl geçirdiği hakkında dürüst bir değerlendirme yapma fırsatı bulur.
Bir yandan sahip olduğu nimetlerin büyüklüğünü daha iyi idrak ederken öte yandan mahrumiyet içinde olanların halini düşünüp onları anlama fırsatı bulur ve toplum içinde kendisine düşen görevlerin farkına varır.
Bütün bir günü aç ve susuz geçiren kişi, iftar vakti yaklaşırken fakirse, sahip olduğu nimetleri daha iyi fark eder; zengin ise, kullanılamayan imkânların gerçekte bir güç ve övünç kaynağı olmadığını ve neticede kendisinin de her an elindeki imkânlardan mahrum kalabilecek âciz bir varlık olduğunu daha iyi anlar.
SORUMLULUĞU ARTIRIYOR
Oruç kuvvetli bir sorumluluk bilinci kazandırdığından insanın Allah'a, kendisine, ailesine, içinde yaşadığı topluma, başka insanlara, çevreye, evrendeki bütün canlı ve cansızlara karşı sorumlu bir varlık olduğunu kavramasına yardımcı olur.
Böylece bireysel gibi görünen bu ibadetin sosyal yönü ve etkileri doğal bir süreç içinde ve güçlü biçimde kendini gösterir.
Derlenmiştir.