Arama
Cem Sultan kimdir? Cem Sultan Fatih Sultan Mehmet’in veliahtı mıydı?
Son günlerde "Fatih'in portresindeki kişi" olarak gündeme gelen Cem Sultan, Osmanlı tarihinin en çok tartışılan şehzadelerinden biri. Cem Sultan, Fatih Sultan Mehmet'in ölümünün ardından ağabeyi II. Bayezid ile büyük bir taht mücadelesine girmiş; Avrupa topraklarına sığınmasının ardından yaşamının 13 yılını gurbet ve esaret hayatı ile geçirmişti. Peki, Cem Sultan kimdir? Cem Sultan Fatih Sultan Mehmet'in veliahtı mıydı? Cem Sultan taht mücadelesini nasıl kaybetti? Cem Sultan, Osmanlı hanedanında hacca giden tek şahsiyet miydi? Cem Sultan'ın hayatı…
Cem Sultan, Fatih Sultan Mehmet'in üç oğlundan en küçüğüdür.
💠
Ortanca oğlu Mustafa, Fatih'in sağlığında 1474 yılında öldü. En büyük oğlu Bayezid, Amasya Sancakbeyi iken çevresinin etkisi ile girdiği bazı eğlence meclisleri nedeniyle babasından sert tepki görmüş bu alışkanlıklarından vazgeçmişti.
Fatih'in ömrünün son yıllarında gerçekleştirdiği mülk ve vakıf toprakların bir kısmını timar sistemine dâhil etmesi nedeniyle mağdur olanlar Amasya'da Şehzade Bayezid etrafında toplanmışlardı.
📌 Fatih'in en küçük oğlu Cem ise babası öldüğünde 22 yaşındaydı (Bayezid'den 11 yaş küçüktü).
Cem Sultan, Fatih'in ölümü sırasında Konya'da bulunuyordu. Ağabeyi Bayezid'in aksine atak bir yapısı vardı.
💠
Babasının padişahlık döneminde doğduğu için tahta kendisinin geçmesi gerektiğine inanıyordu. Babasının sağlığında bir kez tahta geçme teşebbüsü olmuştu.
Osmanlı ile Akkoyunlular arasında gerçekleşen Otlukbeli Savaşı'nda (1472), Fatih'in öldüğü haberi yayılınca Cem Sultan, lalaların teşviki ile tahta çıkmaya ve devlet ricalinden biat almaya çalışmıştı.
📌 Fatih, döndüğünde bu harekete sebep olan lalaları şiddetle cezalandırmıştı.
Cem Sultan'ın devlet ricali arasında taraftarı fazla değildi. Devrin tarihlerinde Cem'in, babası Fatih Sultan Mehmet tarafından veliaht olarak yerine hazırlandığı yönünde bir kayıt bulunmuyor.
💠
Bununla beraber İbn Kemal, eserinde Fatih'in ölmeden önce yerine büyük oğlu Bayezid'in geçirilmesini vasiyet ettiğini yazmıştır. Ancak İbn Kemal'in kaleme aldıkları da II. Bayezid döneminde yazıldığı için güvenilir kabul edilmez.
Türk devlet geleneğinde veliahtlık kurumu yoktur. Fatih de sağlığında bir veliaht seçmemiştir.
📌 Cem Sultan'ın Fatih'in veliahdı olduğu yönündeki bilgiler, modern dönem tarihçilerinin yorumlarıdır.
II. Bayezid'in padişah olması üzerine Cem Sultan, hemen harekete geçip Konya ve çevresinden asker topladı.
💠
Bursa'ya yaklaştığında, Bayezid'in gönderdiği askerlerle karşılaştı ve onları mağlup etti. Bu zaferin ardından Bursa şehri ona kapılarını açtı. Cem Sultan, Bursa'ya girince padişahlığını ilan edip hutbeyi kendi adına okuttu ve para bastırdı.
Cem Sultan, daha sonra ağabeyine bir heyet gönderdi. Bu heyet II. Bayezid'e Osmanlı topraklarını iki kardeş arasında Anadolu ve Rumeli olarak ikiye bölmeyi teklif etti. Ancak II. Bayezid devletin bölünemeyeceğini söyleyerek teklifi reddetti.
II. Bayezid'in kuvvetleri Bursa üzerine hareket edince Cem, ordusunu ikiye bölüp Yenişehir'e çekildi.
💠
Ancak adamlarından Astinoğlu Yakup Bey ihanet etmiş ve onun Yenişehir'e çekilmesini sağlayarak, genç şehzadeyi tuzağa düşürmüştü.
Cem'in kuvvetleri İznik civarında bozguna uğratıldı. Cem'in eski lalası olan ve II. Bayezid'i sevmeyen Gedik Ahmed Paşa'nın, Cem'e biat ederek asi durumuna düşmemek için II. Bayezid'in yanında yer alması, Cem Sultan'ı manevi olarak sarsmıştı.