Ebu Bekir Er-Razi kimdir?

İslam tarihinin en başarılı hekim-filozoflarından biri olan Razi, 865 yılında Rey'de doğdu. Hayatıyla ilgili fazla bilgi bulunmayan Razi'yi Batılılar Rhazes olarak adlandırdı. Ünlü hekim gençlik döneminde felsefe ve edebiyatla ilgilenen, şiir yazan, ud çalıp şarkı söyleyen, sakalı bıyığı çıktıktan sonra, "Artık musiki ile uğraşmak yakışık almaz" diyerek bundan vazgeçen ilginç bir şahsiyettir.

Hipokrat ve Calinus'tan (Galeni) sonra tıp ilmine yaptığı önemli katkılardan dolayı "Arapların Galeni" unvanıyla anıldı.

Er- Razi kuyumculuk yaparken bu meslek onda kimyaya karşı merak uyandırdı ve kurduğu laboratuvarda kimya deneyleri yaptı. Bu deneyler sırasında ortaya çıkan gaz ve buharlar sebebiyle gözleri rahatsızlanan Razi'nin rahatsızlığı ise hayatı boyunca sürdü. Bîrûnî'ye göre Râzî'nin kimyadan sonra tıbba yönelmesinin asıl sebebi gözlerindeki rahatsızlıktı.

Er- Razi, İslâm medeniyetinin altın çağında yaşamış müstesna zekalardan biriydi. Tahsil için çıktığı uzun seyahati esnasında Horasan'daki ilim ve kültür merkezlerinde bulundu; hekimlikte şöhrete kavuştuktan sonra da Halife Müktefî-Billâh'ın daveti üzerine otuz küsur yaşlarındayken Bağdat'a gitti.

Razi kendinden şöyle söz eder: "Beni tanıyanlar bilir ki ilme karşı olan sevgim, tutkum ve bu yoldaki çalışmalarım gençliğimden beri aralıksız devam etmektedir. Okumadığım bir kitap, karşılaşmadığım bir ilim adamı bulunsa büyük bir zarara uğramam söz konusu olsa bile her şeyi bir kenara bırakıp mutlaka o kitabı okurum ve o âlimi tanırım. Bu alandaki sabırlı çalışmalarım neticesinde bir yıl zarfında müsvedde olarak 20.000 varaktan fazla yazı yazdım."

Onu anlatan kişiler ya bir kitabı istinsah ederken ya müsvedde yaparken ya da bunları temize çekerken gördüklerini söylerler.

Başta tıp ve felsefe olmak üzere çağının geometri dışındaki bütün ilimlerinde eser veren Razi, birçok bilgin, düşünürü eleştirmiş üretken bir filozoftu.

"Hayatın Sokrat'ınkine benzemediği için sen filozof olamazsın" diyenlere karşı ülkesinde hiç kimsenin tıp alanında kendisini geçemediğini ve filozof adına yakışmayacak hiçbir davranışta bulunmadığını, fizik ve metafizik disiplinleriyle ilgili 200'e yakın eser yazdığını belirttikten sonra: "Ulaştığım bu bilgi düzeyi filozof adını almama yetmiyorsa keşke bilseydim, çağımızda bu isme layık olan kim var?" diyerek kendisini savunmuştu.

Râzî tahsilini tamamlamak için çıktığı seyahatte Horasan bölgesindeki çeşitli merkezlerde Yunan, Hint, İran ve İslâm tıbbı üzerinde araştırmalar yaptı ve çağın en ünlü hekimi Câlînûs'tan beri hiçbir tabibin ulaşamadığı tıp bilgisine sahip oldu.

Daha sonra Rey'e döndüğünde oradaki bîmâristanın başhekimliğine getirildi. Hem saray hekimi hem devlet işlerinde danışman olarak önemli görevler üstlendi.

Hizmeti muntazam bir şekilde nöbetleşe yürütebilmek için hastaneye dahiliye, hariciye, nöroloji, ortopedi ve göz hekimlerinden oluşan yirmi dört kişilik bir uzman kadrosu daha ilave etti.