Arama
Fransız işgaline karşı savaşan bir mücahit: Emir Abdülkadir Cezairi
Fransa, dünya sömürgecilik tarihinde en utanç verici sayfalara sahip ülkelerden biri. 19. yüzyılda Fransa'nın Cezayir'deki katliamları emperyalizmin kanlı yüzünün göstergesiydi. Cezayir'i öyle bir yağmaladılar, yer altındaki madenlerinden, insanların zihinlerine kadar öyle bir sömürü düzeni kurdular ki, günümüzde yine o kirli yüzleriyle karşımızdalar. O gün de emperyalizme direnen kahramanlar vardı. İşte onlardan biri; Emir Abdülkadir Cezairi. Cezayir'i Fransız işgaline karşı örgütleyen savaşçı ve aynı zamanda bir alim. Tam on dört yıl mücadele etti, direnişin Müslüman lideri oldu. Öyle ki, at üstünde kılıcını kınına koymadan düşmanı hayrete düşüren mücadelesi için "Bineğinin eyeri onun tahtıydı" demişlerdi. Emir Abdülkadir'in mücadelesinin son bulmasıyla Cezayir, dünya tarihinin en kanlı katliamlarından birine sahne oldu.
1800'lü yılların başında Osmanlı Devleti, Rusya ile yaptığı savaşı kaybetmiş; Yunan isyanları başlamıştı.
Ortaya çıkan bu karışık siyasi ortamı fırsat bilen Fransa, 300 yıl boyunca Osmanlı himayesinde bulunan Cezayir topraklarını ele geçirmek üzere harekete geçti.
Fransa, açık denizlerde eski gücünü kaybetmiş; İngiltere karşısında gerilemişti. Bu nedenle Batı Akdeniz'de üstünlük kazanacağı bir hamle yapması gerekiyordu. Aynı zamanda 1800'lü yıllarda Fransa özellikle buğday ihtiyacının tümünü Cezayir'den alıyordu.
1789'daki Fransız İhtilali'nden sonra Avrupa'daki değişen güç dengeleri ve istikrarsızlık sonucu Fransa, Cezayir'in buğdayına daha fazla muhtaç hale gelmişti. Cezayir'i işgal planı da buğday ticaretini bahane ederek uygulandı. Diğer yandan Fransa'daki o dönem yaşanan büyük işsizlik, Cezayir'i sömürmek için iştahlarını kabartıyordu.
Fransa buğdayını aldığı Cezayir'e işgalden önceki birkaç yıl evvel boyunca borcunu ödemedi. 1830'a gelindiğinde ortada büyük bir borç meblağı vardı.
Cezayir'in "dayı" olarak anılan paşası, Hüseyin Paşa'ydı. Cezayir Valisi Dayı Hüseyin Paşa, Fransız Konsolosu Pierre Deval'i huzuruna çağırarak, ülkesinin buğday borçlarının fazlaca biriktiğini, bunun ödenmesi gerektiği ültimatomunu verdi.
Dayı Hüseyin Paşa, Fransız konsolosunun ters cevap vermesi üzerine yüzüne elindeki yelpaze ile vurunca Fransa istediği bahaneyi bulmuş ve Cezayir'i işgal için harekete geçmişti. Kurt bir kere kuzuyu yemeyi kafaya koymuştu ve öyle de oldu.
Bu olayı bahane eden Fransa, önceden planladığı harekâtı başlatarak 16 Haziran 1827'de Cezayir'e savaş ilân etti ve büyük bir donanma ile Cezayir sahillerini abluka altına aldı.
Fransa pek çok avantajlı duruma rağmen Cezayir'i hemen işgal edemedi. 1830 tarihinde büyük bir donanma ve 37 bin kişilik yeni bir kuvvetle Fransızlar Cezayir'e çıktılar ve 5 Temmuz 1830 günü Cezayir şehrini işgal ettiler.
Fransızların ilk işi, yerli ahaliyi daha kolay idare edebilecekleri düşüncesiyle Türkleri ihraç etmek oldu. Ancak Cezayir'in bütününü ele geçirmeleri, Emir Abdülkadir kumandasındaki direnişçiler sayesinde uzun yıllar sürdü…
Emir Abdülkadir, iyi bir dini eğitim almış, tesirli hitabeti, cesareti, askeri yetenekleri ve en önemlisi takvasıyla Fransızlara kök söktürdü.