Arama
Heniyye'nin şehadeti Gazze'nin geleceğini nasıl etkileyecek?
Hamas lideri İsmail Heniyye, İran'ın başkenti Tahran'da kaldığı konutta uğradığı saldırı sonucu şehit edildi. Heniyye, 2 gün önce tüm dünya ülkelerine seslenerek, 3 Ağustos'ta Filistin halkına destek için protesto çağrısında bulunmuştu. Bu çağrının hemen akabinde Heniyye'nin şehit edilmesi geride birçok soru işaretini bıraktı. İran, misafir ettiği Haniye'yi neden koruyamadı? Orta Doğu uzmanı Mustafa Özcan Fikriyat için anlattı.
Soru: İran, misafir ettiği Haniye'yi neden koruyamadı?
◾ Mustafa Özcan:
🔹 Haniye'nin vurulduğu yer, İran'ın koruması altında olması gereken bir alan. Niye koruyamadı? Suriye'de bilindiği gibi İran'a yönelik sürekli operasyonlar yapılıyor. Burada bir sızıntıdan bahsediliyor. Bu zaaflar dikkate alındığında İsrail'in buralara ulaşması kolay oluyor. Bazıları bugün bu zafiyetin yaşandığını veya teşekkül ettiğini düşünüyor ama hayır, yıllardan beri aslında İsrail, istediği yere ulaşabiliyor. Burada şu söyleniyor; İsrail'in Suriye'de 10 bin civarında casusunun olduğunu söylüyorlar. Abartı da olabilir tabii…Bu abartı da burada yoğun olarak İsrail lehine bir faaliyetin olduğunu gösteriyor.
Soru:
◾ Mustafa Özcan:
🔹 Kâmran İnan diyordu ki Türkiye ile alakalı; "haini bol bir memleket…" Arap dünyası için de İran için de söylenebilir. Buralarda İsrail'e yönelik işbirlikçiler çıkabiliyor. Bundan dolayı koruyamadığı söylenebilir fakat burada alınan tedbirlerin de az olması da bir gerçek. Suikaste açık bir alanda misafir edilmesi doğru olmaz. İsrail'in ulaşabileceği hesap edilerek ona göre bir tedbir alınması gerekirdi. Bu da İran'ın kusuru. İsrail aslında güçlü değil fakat bizim kusurlarımızdan yararlanıyor.
Soru: İşgalci İsrail, Heniyye'yi şehit ederek nasıl bir mesaj verdi?
◾ Mustafa Özcan:
Gazze'de 10 aydan beri süren bir mücadele var. İsrail, istediklerini elde edemediği gibi Hamas'ı da tasfiye edemedi. Orada yeni bir yönetim getiremedi. Dolayısıyla Netanyahu, bunları kapatmak için burada kolay bir zafer arıyor. Bu zafer de İsrailli birtakım yetkililer tarafından dile getirildi. Bazı tehditlerle denildi ki "Katar, Türkiye ve İran'da olan Filistinlilerin suikasta uğrayabilmeleri muhtemel. Yani suikasta maruz kalabilirler." Bu ya İsrail'in B planıydı ya da sürekli planlarından bir tanesiydi. Daha önce de bunları denediler; Halil Vezir'dir, Ebu I'yad'dır ondan sonra Ahmed Yasin gibi birçok suikasta imza attıklarını görüyoruz.
İşgalci İsrail, suikastlar üzerinden güçlü olduğunu göstermeyi, ispat etmeyi amaçlıyor. Bir zafer algısı meydana getirmek istiyor.
Soru: İran ordusu bu suikasta cevap verecek mi?
◾ Mustafa Özcan:
Şimdiye kadar yapılan misillemeler özellikle İran'ın misillemeleri biraz karavana olmuş durumda. Dolayısıyla bu bir misilleme olabilir ama sadece cevap verdiklerini ifade etmek için yapılan askeri bir karşılık. Ciddi bir savaşın içine girebileceklerini tahmin etmiyorum ki Golan Tepelerindeki Dürzi köyüne yönelik saldırılardaki Hizbullah'ın yaptığı bir gerçek. 40 tane füzeden 39 füze İsrail topraklarına düşüyor. Fakat bir kişinin bile burnu kanamıyor. Orada bulunan 12 dürzi çocuğu öldürülüyor. Bu minvalde burada yorum yapan Dürziler, "kesinlikle Hizbullah İsrail'i kolladı, cevap verdi ama bu cevabında kollama vardı. Bu konuda askeri uzmanlar, Hizbullah'ın beşerî kaynakları var ancak askeri kaynakları yeterli değil" di.
◾ Mustafa Özcan:
🔹 İsrail'in de beşerî kaynakları aynı şekilde zayıf noktada. Orduya yeni katılım olmadıkça rahatını bozmak istemiyor. Bu çerçevede İran'dan bir cevap bekleyebiliriz. Bu tabii İsrail açısından da tekrar bir cevap hakkını doğurur. Onlar meseleyi tırmandırabilirler. Dolayısıyla bölge bir karmaşaya doğru gidiyor. Fakat İran'ın bu noktada samimi olduğunu söylemek mümkün değil.
◾ Mustafa Özcan:
🔹 Hatta Halid Meşal'e sorulan, "İran'ın hamas'ı desteklemekten kazancı ne?" sorusunu şöyle cevaplıyor:
"Birincisi batı karşısında ekstra bir kart elde ediyor. İkincisi Arap islam alemine Hamas üzerinden ulaşıyor."
Samimi olsalar belki İsrail'i istedikleri gibi haritadan silebilirler. Ama İsrail'n azgın hale geldiğini ama İran'ın da kuyruğunu kısıp yeterli karşılık vermediğini biliyoruz. 10 aydan beri kuzey cephesinin açılması bekleniyor. O zaman durum farklı olabilirdi. Hamas daha rahat savaşabilirdi. İsrail daha zor durumda olabilirdi. Kısaca İran ve Hizbullah hesaplı hareket ediyor. Dolayısıyla çıkarlarına göre bir cevap hakkı kullanabilirler.
Soru: Haniye'nin şehit edilmesi Gazze'nin geleceğini nasıl etkileyecek?
◾ Mustafa Özcan:
Fazla etkisinin olacağını düşünmüyorum. Hamas'ın idari kadrosunda Halid Meşal gibi yetişmiş çok sayıda insan var. Onlardan birisi Haniye'nin yerini alabilir.