Kölelikten filozofluğa bir yaşam öyküsü: Epiktetos
Dünyada antik felsefenin ortaya çıktığı coğrafya olan Anadolu, birçok ünlü filozofun yaşamına tanıklık etti. Bunlardan biri M.S 55 yılında dünyaya gelen Epiktetos'tu. Roma döneminde bugünkü Pamukkale sınırlarında yaşayan Epiktetos, kölelikle başlayan yaşam serüvenine; çağın egemen felsefi ekollerinden stoacılığa büyük iz bırakan bir felsefeci olarak devam etti. Peki, Epiktetus'un Isparta'da bulunan kendi el yazısıyla yazdığı şiirde insanlığa dair hangi gizemler yer alıyordu?
Önceki Resimler için Tıklayınız
📌Hayatının en ünlü dönemini başlatan olay, Roma imparatoru Domitianus'un hakkında verdiği sürgün kararıydı. Sürülmesinin ardından Epiktetos Nicopolis'e gitti ve orada ünlü bir felsefe okulu kurdu.
📌Bu okul "Beş İyi İmparator'un üçüncüsü" olarak adlandırılan imparator Hadrianus tarafından bile ziyaret edildi ve en meşhur öğrencisi Arrianus hakkını vererek büyük bir tarihçi oldu.
📌Epiktetos, stoacı yaşam biçimine uygun olarak öğretim ve entelektüel arayış içinde son derece sade bir hayat sürdü.
📌Çileli bir yaşam süren Epicktetus, Yokopolis'te yokluk içinde yaşamış ve burada ölmüştü.
Stoacı felsefenin önemli isimlerinden biri olan Epiktetos'un felsefesinin özü şuydu:
" Düşüncelerimiz bize bağlıdır"
📌Epiktetos, iki önemli kavram ortaya attı: Prohairesis ve dihairesis…
✅Prohairesis, insanları diğer canlılardan ayıran şeydir, kendi değer yargılarımıza göre bir şeyi arzulamamız veya ondan kaçınmamıza, bir şeyi yapmak zorunda hissetmemiz veya hissetmememize, bir konu hakkında hemfikir olmamıza veya ayrı düşmemize neden olan yetidir. Epiktetos sürekli "biz kendi prohairesis'imiziz" der.
✅Diahairesis de prohairesis'imiz tarafından gerçekleştirilen yargıdır ve işte bu bizim elimizde olan ve elimizde olmayanı ayırt etmemizi sağlar. Sonuçta, Epiktetos öğrencilerine iyinin ve kötünün yalnızca prohairesisimizde var olduğunu ve asla dışsal şeylerde var olmadığını savundu.
