Arama
Kubbeyi yere koymayan mimar: Turgut Cansever
Eserlerinde İslami bir kaygı ve yaşanabilirlik ilkesini esas alan Turgut Cansever, bu hasletleri sebebiyle "Bilge Mimar" alarak adlandırıldı. Üç kez Ağa Han Mimarlık Ödülü alan Cansever, Türk Tarih Kurumu gibi herkesin bildiği yapıların mimarı olarak tanındı. Bakış açısı ile kendisinden sonra gelen mimarları da etkileyen Cansever, eserleri ile insanlara ferah bir mimari model sundu. Sizler için vefatının 14. sene-i devriyesinde "Bilge Mimar" Turgut Cansever'in hayatını ele alıyoruz.
"İnsanın her yaptığı şey, inancının tam bir tezahürüdür. Dolayısıyla kültür çağlarının en üst ifadeleri bu dönemlere has inançlarda, çağın dininde, ahlâk ve sanatında, yaşama biçiminde ortaya çıkar. Tarih boyunca, insanın, varlık içindeki yeri hakkındaki telakkisi, kültürlerin temel özelliklerini belirlemiştir. İnsanlar arasındaki ilişki biçimi, yönetim veya bilinçlenme, bilinçlendirme üslûpları, sanat eseri gibi bu alanlardaki tercihler de inanç sistemlerinin yansımasıdır."
Turgut Cansever
İslam'da Şehir ve Mimari
"İnsanlık tarihinin çok müstesna bir ürünüdür İslâm şehri. Bu şehri iki özelliğiyle algılamak mümkün. Biri, hâkim iradenin görünür olmaması, ikincisi de kendiliğinden oluşmuş bir güzellik olması. Bir birlik içinde görünür olan iki ifadenin bir toplumu, bir şehri yönetirken iki temel varlık realitesini gözden uzak tutmamak üzere girişilmiş teşebbüsler sonucunda vücuda gelmiş olmasıdır."
Turgut Cansever
Kubbeyi Yere Koymamak
"Denge duygusu demek olan huzur, mesela Süleymaniye Camii'ndeki sivri kemerin iki kolunun dengesinde ortaya çıkar. Diğer taraftan huzursuzluğun en çeşitli şaşırtıcı örneklerinden biri Wells Katedrali'nin tedirgin ıstırabıdır."
Turgut Cansever
İslam'da Şehir ve Mimari
"Osmanlı şehri, insanı İslâm inancı çerçevesi içerisinde eşref-i mahlûkat kabul ettiği için, terbiyenin yüceliğine inandığı için insanların bu yüceliklere ulaşmalarına imkân verecek, çevrelerini düzenleme işine katılarak dünyayı güzelleştirme görevini ifa etmelerine imkân sağlayacak genişliği sağlıyor."
Turgut Cansever
Kubbeyi Yere Koymamak
"İslâm sanatı kutbî (polar), kübistik ve statiktir. Bütünlüğü ise tezyînîliğinden ileri gelir. Rönesans'ta yaratılmış olduğu şekliyle sanatlardaki üçüncü boyut, bireyin kaderinden kurtuluşunun ifadesidir. Diğer yandan İslâm sanatı İslâm'ın temel ilkesini, yani Allah'ın iradesine kayıtsız şartsız teslim olmayı tezahür ettirir ve bu var oluş ilkesiyle uyumun tezahürü olarak üçüncü boyutu reddeder."
Turgut Cansever
İslam'da Şehir ve Mimari
Osmanlı Türk mimarisini karanlıktan çıkaran ışık: Ekrem Hakkı Ayverdi