Arama
Şeyh Galip kimdir? Hayatı ve eserleri nelerdir?
Şeyh Galip; Baki, Fuzuli, Nef'i ve Nedim'in de aralarında bulunduğu divan edebiyatının beş büyük temsilcisinden biridir. Yirmi altı yaşında, bir iddia sonucunda kaleme aldığı Hüsn ü Aşk'ı, altı ayda bitirmiştir. Sözden çok anlama önem vermiş, bunu da "Afet bana itibar-ı amme" şeklinde dile getirmiştir. Divan edebiyatının önemli şairlerinden Şeyh Galip'i, vefatının 221'inci yılında rahmetle anıyoruz.
"Gül ateş gülbün ateş gülşen ateş cuybar ateş/ Semender-tıynetan-ı aşka besdir lalezar ateş", dizelerinin sahibi Şeyh Galip; Baki, Fuzuli, Nef'i ve Nedim'in de aralarında bulunduğu divan edebiyatının beş büyük temsilcisinden biri olarak kabul edilir.
Asıl adı Mehmed Esad olan Şeyh Galip, İstanbul'da Yenikapı Mevlevîhânesi yakınlarındaki bir evde dünyaya geldi. Mevlevi aileden olan, şair ve alim Reşid Efendi ile Emine Hatun'un oğlu olan Galip, ilk eğitimini babasından aldı. Divanında ve Hüsn ü Aşk'ında da bunu böyle belirtmiştir. Arapçayı Hamdi Efendi'den, Farsça'yı Hoca Neş'et'ten öğrendi. Neş'et Efendi kendisine "Esad" mahlasını verdi ancak dönemin Esad isimli şairleriyle karıştırılmaması için "Galip" mahlasını kullanmaya başladı.
Usta kalem, çevresini derinden etkileyen kişiliğinin yanında, henüz genç yaşta etkili bir şair ve geniş kültürlü bir aydın olarak tanınmaya başladı. 1198'de Konya'ya gidip Mevlana Dergâhı'nda çileye girdi.
Divan edebiyatında tasavvufun özellikle mevlevilik koluna bağlı olan Galip, tasavvufun mazmun, çağrışım ve fikir hazinesinden faydalanırken, tek varlık inancını, ilahi aşk, insan yüceliği ve hoşgörülülük ilkelerini benimsedi.
Düşünce hayatının gelişmesinde özellikle Mevlana'nın Mesnevi eserinin büyük etkisi olan başarılı isim, 24 yaşındayken "Divan" eserini yazdı.
Şeyh Galip, 2 bin 101 beyitten oluşan ve aruzun "Mef'ulü-mefa'ilün-fa'ülün" kalıbını kullandığı başyapıtı "Hüsn ü Aşk"ı, 26 yaşındayken, 6 ayda kaleme aldı.
Galip'in yirmi altı yaşındayken kaleme aldığı Hüsn ü Aşk, 600 yıllık Divan edebiyatının son mesnevisi olarak kabul edilir. Allegorik bir anlatıma sahip olan mesnevide Muhabettoğulları kabilesinin aynı gün doğan iki evladı Hüsn ve Aşk, Mekteb-i Edeb'de tanışır. Hüsn'ün uğruna türlü türlü merhaleleri aşmak için yola koyulan Aşk, Kalp Ülkesi'ne, Gam Harabeleri'ne gider. Ateş Denizi'nden geçer; cadılar, gulyabanilerle boğuşur.
Divan edebiyatının önemli örneklerinden biri olan eser, kurgusal anlamda "Hüsn" (güzellik) ismindeki kız ile "Aşk" ismindeki erkeğin aşkını anlatan, tasavvufi bir tema ve temele sahip bir mesnevidir. Her satırında tasavvufi simgeler bulunan eserdeki, kişi ve yer isimleriyle, benzetmeler, İranlı Şevketi Buhari'nin Sebk-i Hindi (Hint üslubu) ile yazılmıştır.