Arama
Aksa Tufanı yeni bir intifadanın ayak sesleri olabilir mi?
İzzeddin el-Kassam Tugayları 7 Ekim'de karadan, denizden, havadan ve çok sayıda noktadan "Aksa Tufanı" adını verdikleri kapsamlı bir operasyon başlattı. Buna karşılık işgalci İsrail, Gazze'de katliama başladı. Yaşanan son gelişmelere bütüncül bir bakış açısıyla bakabilmek amacıyla HAMAS'ın nasıl kurulduğu, 7 Ekim'de gerçekleşen savaşın sebebini, siyasi-sosyal hayatta nelere yol açacağını Orta Doğu Uzmanı Zahide Tuba Kor ile konuştuk.
Betül Sav: Ülkemizde HAMAS yeteri kadar tanınmıyor. Batı medyasında ise terör örgütü olarak geçiyor. Kısaca HAMAS, İzzeddin el Kassam Tugayları'ndan bahseder misiniz?
◾ Orta Doğu Uzmanı Zahide Tuba Kor: Filistin İslami Direniş Hareketi (HAMAS), Müslüman Kardeşler'in Filistin koludur. 1978'de el-Mucamma el-İslâmî adlı bir hayır kuruluşu olarak Şeyh Ahmed Yasin tarafından Gazze'de kuruldu. Yürüttüğü gençlik faaliyetleri sayesinde İsrail tarafından asimile edilmeye ve dünyevileştirilmeye çalışılan Gazze gençliğinin İslami uyanışında, Kur'an-ı Kerim'le ve camiyle yeniden buluşmasında etkili oldu.
◾ 1960'larda kurulan Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) çatısı altındaki sol veya milliyetçi hareketlere karşı İslami bir alternatif olarak öne çıkışı, 1980'lerin sonunda işgal altındaki topraklarda Filistin halkının topyekûn isyan ettiği Birinci İntifada yıllarındadır. Hareketin askeri kanadı olan İzzeddin Kassam Tugayları da İntifada sırasında 1990'ların başında kuruldu.
Şeyh İzzeddin Kassam kimdir?
İngiliz işgalciye karşı gizli bir direniş hareketini örgütlerken 1935'te girdiği çatışmada şehit düşen Filistin silahlı direnişinin sembol ismi bir âlimdir.
◾ FKÖ içindeki en önemli hareket olan ve 1959'da kurulan Filistin direnişinin öncüsü el-Fetih'in, 1982'de İsrail işgaline uğrayan Lübnan'dan binlerce kilometre ötedeki Tunus'a sürülmesi sonucu Filistin'le bağlantısı zayıfladı. İsrail'in Lübnan'ı işgalinin temel nedenlerinden biri Filistin direnişini ve el-Fetih'i bitirmekti.
◾ İslam dünyasında Lübnan İç Savaşı'nın, İran-Irak Savaşı'nın ve Sovyetlerin Afganistan işgalinin yaşandığı 1980'ler, İsrail için en rahat dönemdi. 1979'da daha evvel dört defa savaştığı Mısır'la da barışmıştı. Böyle bir ortamda İsrail, Orta Doğu'yu dizayn etme havasındayken ve içte-dışta hamisiz kalan Filistinlilere baskısını iyice artırmışken Gazze'de İntifada patladı ve diğer Filistin bölgelerine yayıldı.
◾ Şeyh Ahmed Yasin liderliğindeki HAMAS, içeriden bir aktör ve İntifada'nın öncüsü olarak bu dönemde parladı ve bir dini-toplumsal hareketten direniş hareketine dönüştü. 1990'larda FKÖ'nün yürüttüğü Oslo Barış Süreci'ne ve İsrail'e teslimiyete karşı çıktı ve Filistin halkının aleyhine gördüğü bu süreci engellemeye çalıştı.
◾ 2000'de başlayan İkinci İntifada'da öncü rol oynadı ve lider kadrosu İsrail'in suikastlarına uğradı. Batı'da neden terör örgütü olarak görüldüğünü bundan anlayabilirsiniz.
Şeyh Ahmet Yasin ile Ehud Barak'ın ortak kehaneti
◾ HAMAS, İkinci İntifada sona ererken 2005'te siyasete girme kararı aldı ve Ocak 2006'da yapılan Filistin seçimlerinde yüzde 60 küsur oy alarak tek başına iktidar oldu. Ancak hükümet daha ilk andan itibaren Batı'nın ve İsrail'in siyasi ve iktisadi tecridine maruz kaldı. Çünkü kendisinden İsrail'i tanıması ve Oslo Anlaşmalarını kabul etmesi, kısaca el-Fetihleşmesi istendi.
◾ 2007'deki başarısız darbe girişiminin ardından zaten coğrafi bakımdan bölünmüş olan Filistin toprakları siyaseten de bölündü; Batı Şeria'da el-Fetih/FKÖ, Gazze'de HAMAS hükümeti kuruldu. Gazze halkı HAMAS'a oy verdiği için cezalandırıldı; açık hava hapishanesine çevrilen Gazze 2006'dan bu yana defalarca İsrail'in çok yıkıcı saldırılarına maruz kaldı.
◾ Öte yandan İzzettin Kassam Tugayları ve diğer direniş örgütleri için en büyük kazanım, 2005'te İsrail'in Gazze'den çekilmesi ve 2007'deki darbe girişimi sırasında İsrail'le işbirliği içindeki unsurların temizlenmesi oldu. Bu sayede Gazze'de İsrail'i sürpriz bir baskınla felç edecek şekilde Filistin direnişinin altyapısı tesis edilebildi.