Filistin'in 71 yıldır süren dramı: Nekbe
İsrail'in 14 Mayıs 1948'de tarihi Filistin toprakları üzerinde kurulmasıyla zorunlu göçe ve katliamlara maruz kalan milyonlarca Filistinli, Nekbe'nin 71. yılında vatanlarına dönmenin hayalini kuruyor. Geçen her yılda da bu hayallerine ulaşmaktan biraz daha uzaklaşan Filistinlilerin geri dönüş ve bağımsızlık gibi ulusal hedefleri, son yıllarda amansız bir saldırıyla karşı karşıya bulunuyor.
Arap dünyasının İsrail ile yakınlaşması ve normalleşme süreci, Filistinlilerin iç bölünmüşlüğü, uluslararası tarafların zayıf kalması ve ABD ile İsrail'in hukuk gözetmeyen yaklaşımları sonucu oluşan şartlar Filistin davasının son yıllarda karşı karşıya kaldığı en ağır durum olarak nitelendiriliyor.
Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Yürütme Kurulu Üyesi Vasıl Ebu Yusuf, yaptığı açıklamada, Filistin halkının, davasını hedef alan her türlü öneri ve planı reddettiğini ve Nekbe'nin (Büyük Felaket) 71. yılını da ulusal hedefini gerçekleştirme temasıyla andığını belirterek, şunları söyledi:
"ABD Başkanı Donald Trump'ın Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıdığı, Tel Aviv'deki büyükelçiliğini Kudüs'e taşıdığı ve Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı'nı (UNRWA) dağıtmayı planladığı tarihten bu yana Filistin ulusal projesi hedef alınmış durumdadır. Dolayısıyla bu yıl Nekbe'yi anmanın özel bir anlamı var."
Filistinlileri Kudüs'ten vazgeçirmeyi planlayan ve Filistinli mültecilerin geri dönüş hakkını tanımayan ABD'nin "Yüzyılın Anlaşması" projesinin, Arap ülkelerinin desteğiyle Filistin halkına kabul ettirilmeye çalışıldığını vurgulayan Ebu Yusuf, uluslararası camiaya söz konusu plana karşı çıkma çağrısında bulundu.
Bu yıl da işgal altındaki Batı Şeria ile abluka altındaki Gazze Şeridi'nin yanı sıra çevre ülkelerdeki mülteci kampları ile diasporadaki Filistinliler tarafından Nekbe'ye dair etkinlikler düzenleneceğini aktaran Ebu Yusuf, "Zorla göç ettirildiğimiz topraklarımıza geri dönüş hakkımızdan vazgeçmemiz ve bunu pazarlık konusu yapmamız mümkün değildir." dedi.
Öte yandan FKÖ'ye bağlı Geri Dönüş Hakkını Savunma Ulusal Yüksek Komitesi Başkanı Muhammed İleyyan da Filistin halkının bu yıl Nekbe'yi ABD'nin tavrı nedeniyle tehdit altında olan Filistin ulusal projesinin çökme riski gölgesinde andığına dikkati çekti.
ABD'nin "Yüzyılın Anlaşması" planıyla Filistinli mültecilerin geri dönüş hakkını tasfiye etmeyi hedeflediğini vurgulayan İleyyan, "Her Filistinli, başta geri dönüş hakkı olmak üzere tüm haklarına sahip çıkmaya devam edecektir." diye konuştu.
Filistinliler için zorunlu göç, yağma ve katliamların simgesi olan "Nekbe" tam 71 yıldır dinmeyen bir acıyı ifade ediyor. Filistinliler bugüne "Büyük Felaket" anlamına gelen Nekbe ismini veriyor.
İsrail'in 14 Mayıs 1948'de tarihi Filistin topraklarında bağımsızlığını ilan etmesi, Filistinliler için onlarca yıldır devam eden felaketler silsilesinin başlangıcı oldu. Bu nedenle İsrail'in bağımsızlığını ilan ettiği tarih olan 14 Mayıs'ı takip eden gün yani 15 Mayıs "Nekbe" günü olarak sembolleşti.
Günümüze kadar uzanan bu süreçte Filistin topraklarının büyük bölümü işgal edildi, sistematik katliamlarla binlerce Filistinli öldürüldü, bir milyona yakın kişi vatanından sürüldü, 675 köy yok edildi ve bazı kentler Yahudileştirildi.
Nekbe'den bu yana işgali genişleten İsrail, şu an 27 bin kilometrekarelik tarihi Filistin topraklarının yüzde 85'ine el koymuş durumda. Filistinliler ise bu alanın sadece yüzde 15'ini kullanabiliyor.
İsrail ayrıca 1967'de işgal ettiği Doğu Kudüs ve Batı Şeria'da da yasa dışı Yahudi yerleşim birimi inşaatlarına devam ediyor.
Yüz binlerce Filistinlinin vatanından sürülerek bir günde "mülteci" konumuna düştüğü günü "Nekbe" olarak adlandıran ilk kişi ise Arap ulusalcılığının en önemli teorisyenlerinden Suriyeli tarihçi Konstantin Zurayk olarak biliniyor.
Zurayk'ın "Nekbe Ne Anlama Gelir?" adlı kitabının yayınlanmasının ardından bu isim 15 Mayıs'la özdeşleşti. Dünyanın dört bir yanında her 15 Mayıs'ta Nekbe protestoları düzenleniyor.
