Acının şiire dökülmüş hali: Muharremiyye
Muharrem, hicri yılın ilk ayıdır. Sene başı olması ve içerisinde bulundurduğu mühim günler hasebiyle Müslümanlar tarih boyunca bu ayı farklı şekillerde idrak etmişlerdir. Bu ayın onuncu gününde yaşanan Kerbela olayı ise asırlardır unutulmamış ve Müslümanların hatırını bir an olsun terk etmemiştir. Acılar insanların hatırlarını uzun zaman boyunca terk etmez. Bazı acılar ise asla unutulmaz, soğumaz. Şairler kaleme aldıkları muharemiyyeler ile bu aya dikkat çekerler.
📌 Muharrem ayı hicri yılbaşının ilk ayıdır. Sene başı olması ve içerisinde bulundurduğu mühim günler sebebiyle Müslümanlar bu ayı farklı şekillerde idrak etmişlerdir. Bu ayın onuncu gününde yaşanan Kerbela olayı ise asırlardır unutulmamış ve Müslümanların zihin dünyasında hala taze bir yara olarak kalmaktadır.
📌 Acılar insanların hatırlarını uzun zaman boyunca terk etmez bazı acılar ise asla unutulmaz. 10 Muharrem'de Kerbela'da meydana gelen Hüseyin (ra) ve ailesinin şehit olması olayı da asla unutulmayan olaylardandır.
Şehitlerin Serçeşmesi
Enbiyanın Bağrı Başı
Evliyanın Gözü Yaşı
Hasan İle Hüseyin'dir
Kerbela'dır Yazıları
Şehit Olmuş Gazileri
Fatma Ana Kuzuları
Hasan İle Hüseyin'dir
Kerbela'da Bile Taşlar
Okur Kur'an Kesik Başlar
Şehit Olan Arkadaşlar
Hasan İle Hüseyin'dir
Derviş Yunus Dünya Fani
Bizden Evvel Gelen Hani
İki Cihan Sultanları
Hasan İle Hüseyin'dir
Yunus Emre
📌Yunus Emre'nin pek bilinen bu şiiri muharremiyye türünün en güzel örneklerindendir. Muharremiyye'nin ana teması ehli beyt sevgisinden ziyade Kerbela olaylarıdır.
📌Kerbela, şehitlik, kuzular, sultanlar gibi imgeler şiirin temelini teşkil eder. Yunus Emre aradan beş yüz yıl gibi vakit geçtikten sonra Hz. Hüseyin(ra) Efendimizin başına gelen üzücü olayları unutmamış ve "İki Cihan Sultanları"nı hayırla yad etmiştir.
(x) 📍Bilgi Notu: Fuzûlî'nin "Hadîkatü's-suadâ" adlı eseri öne çıkan en iyi muharremiyye örneği olarak kabul edilmektedir.
(X) Yunus Emre kimdir?
(x) Anadolu'da yaşamış büyük mutasavvıf ve şair. Yazdığı şiirler ile bir toplumu ve coğrafyayı mayalamış, kendisinden gelen kuşakları büyük oranda etkilemiştir. Bugün hala Türk şiiri denince aklına gelen ilk kişidir. İlahi aşk eserlerinin ana temasını oluşturur. Anadolu'nun bir çok noktasında makamı bulunmaktadır.
📌 Hz. Hüseyin'in (RA) şehadeti İslam literatürünü birinci elden etkileyerek büyük bir kırılmaya sebep olmuştur. Bizzat Hz. Peygamber'in (SAV) torununun ümmetin gözü önünde şehit edilmesi Müslümanları derinden yaralamıştır.
📌 Hz. Hüseyin'e (RA) yaptıklarından pişman olan Kufeliler tarihi süreçte "tevvabun" ve "Muhtar es Sekafi" olayları ile tarih sahnesini işgal etmiştir. *Maveraünnehir'den çıkıp Emevi Hanedanına son veren Abbasilerin de çıkış noktalarından biri Hz. Hüseyin'in (RA) intikamını almaktır.
(x) 📍 Bilgi Notu: Yazıcıoğlu Mehmed'in büyük ve aşılamayan eseri Muhammediyye'de geçen "Vefâtü'l-Hasan ve'l-Hüseyin" başlıklı elli dört beyitlik manzumesi ilk muharremiyye olarak kabul edilmektedir.
(x) *Maveraünnehir: İslam Medeniyetine büyük katkılar sağlamış,
Seyhun ve Ceyhan nehirleri arasında kalan bölge
Ağla ey dil ki bugün zulm firavan oldu.
Gül-i gülzar-ı Nebi soldu perişan oldu.
Bu işe ins ü melek cümlesi nalan oldu.
Ehl-i beyt'e bu zaman gör ki ne tuğyan oldu.
Yusuf Fahir Baba (Ataer)
📌 Son dönem Bektaşi Şeyhlerinden olan Yusuf Fahri Baba da son muharremiyye şairlerimizdendir. Nebi'nin gül bahçesinin solmasına dikkat çekilen eserde Hz. Hüseyin'e yapılan zulmün büyüklüğüne ve ehli beytin düştüğü zor duruma dikkat çekilmiştir. Kerbela vakası aradan geçen on iki aşıra rağmen hala Müslümanların kalplerini yakmaktadır.
(x) Yusuf Fahir Baba kimdir?
(x) Yusuf Fahir Ataer 1892-1967 yılları arasında yaşamış Celveti-Bektaşi şeyhidir. Batılı bir tarzda eğitim almasına rağmen klasik İslami İlimler eğitimini de ihmal etmedi. Kadıköy Kuşdilinde bulunan bugün Fenerbahçe Stadı'nın karşısındaki Sadi Tekkesi'nin şeyhliğini yaptı. Son dönem tekke edebiyatının tanınan şairlerindendir.
📌 Şiiler tarihleri boyunca Kerbela olayını siyasi gösterilere çevirmiş ve gündeme uygun biçimde gerçekleştirmişlerdir. Şiiler bir tehdit unsuru olarak gördükleri Sünni camiaya diş göstermek amacıyla geniş meydanlarda kanlı bir şekilde anmalarını gerçekleştirmişlerdir. Şiilere göre Muharrem matem ayıdır. Bu ay boyunca hiçbir eğlenceye müsamaha gösterilmez.
📌 Onuncu gün çok büyük bir kitleye "Aşura tiyatrosu" oynanır. Şii inancına göre Hz. Hüseyin'in (RA) vefat yıl dönümüne katılım çok önemlidir. Bu sebeple Muharrem törenlerine katılım her zaman yüksek olmuştur.
