Ahmet Hamdi Tanpınar’ın yaşamına ışık tutan günlükleri
Ahmet Hamdi Tanpınar, edebiyatımızın başyapıtları niteliğindeki Huzur, Saatleri Ayarlama Enstitüsü ve Sahnenin Dışındakiler romanlarının "eşikte duran" yazarı... Tanpınar hakkında gerek okul hayatımızdan, gerekse şahsi ilgilerimizden kaynaklı pek çok malumata sahip olabiliriz. Peki, edebiyatımızın usta yazarı ve şairi Tanpınar'ı ne kadar iyi tanıyoruz dersiniz? Zira günlüklerini okuduğumuzda bambaşka bir Tanpınar portresi çıkıyor karşımıza. Gelin, "Bu defteri seviyorum. Benden sonra okunacağını düşünüyorum. Hoşuma gidiyor" cümlesini kuran Tanpınar'ın, bizi farklı çehreleriyle karşılayan günlükleri çerçevesinde yaşamının kıyısında gezinelim…
🔶 Bütün sırlarınızı, bilinç altınızda yatan ince detayları, yaşadıklarınızı hatta yaşayamadıklarınızı kaydettiğiniz günlüğünüzün, vefatınızdan sonra bir yayınevi tarafından basılmasını ve insanların yaşamınıza çok yakından tanık olmasını ister miydiniz?
🔶 Şayet Tanpınar gibi Huzur ve Saatleri Ayarlama Enstitüsü başyapıtlarını edebiyatımıza kazandırmadıysanız, günlüklerinizin neşredilmesi edebiyat dünyasında büyük yankılar uyandırmaz elbet... Fakat ünlü yazar ve şairlerin günlüklerinin yayınlanmasındaki mahremiyet meselesi, en büyük handikap olarak karşımızda durmakta.
🔶 Edebiyatta ses getiren eserler kaleme alındığında, yazılanlar hem yazarın hem de bir parça okurundur. "Çok şahsi olan günlükler bile mi?" sorusunu aklınızdan geçirebilirsiniz. Edebiyat araştırmacıları işte tam da bu mevzu hakkında uzun uzadıya tartışırlar. Bir sonuca ulaşmanın epey zor olduğu bu durum, araştırmacıları da ikiye böler.
(x)📚Ünlü yazarların yaşamlarının kıyısında dolanacağınız 10 günlük
🔶 Tanınmış yazarlar ve şairler kaleme almış olsa da günlükler, kişilerin mahrem alanlarıdır, bilhassa edebiyatçıların vefatlarından sonra yayımlanması doğru değildir, ayrıca bu durum sevilen isimlerin kimi zaman itibarlarını sarsacak bir durum olabilir diye düşünen araştırmacıların sayısı az değil.
🔶 Bununla beraber, günlüklerin bir edebiyatçının yaşamını ve eserlerini aydınlatacak en önemli kaynak olduğunu, en nihayetinde edebiyatçıların toplumda etkin bir rol üstlenmiş bireyler olması hasebiyle yayımlanmasının yazın camiasında büyük faydalar sağlayacağını düşünen araştırmacılar da çoğunluktadır.
(x)📚Ünlü yazarları yakından tanımamızı sağlayacak 10 söyleşi kitabı
🔶 Zeynep Kerman ve İnci Enginün bu düşüncelerle, Tanpınar'ın günlüklerini Mehmet Kaplan'dan büyük ısrarlarla alarak büyük bir emek sonucunda günlükleri okurla buluşturmaya karar verir.
🔶 Zeynep Kerman ve İnci Enginün'ün tarafından yayımlanan günlükler Tanpınar'ın yazdıklarından geriye kalanlardır.
(x)🔎Zeynep Kerman: Ahmet Hamdi Tanpınar hakkında yaptığı çalışmalarla tanınan Türk edebiyat araştırmacısı ve akademisyen.
(x)🔎İnci Enginün: Mehmet Kaplan'ın öğrencisi Türk edebiyat kuramcısı, eleştirmen ve yazar.
🔎Mehmet Kaplan:Tanpınar'ın dostu Türk edebiyat kuramcısı, eleştirmen, edebiyat tarihçisi, yazar.
🔶 Araştırmacılar, günlükleri yayımlarken hiçbir sansüre ve müdahaleye tabi tutmadan direkt olarak defterdeki metinleri neşrettiklerini kaydederler. Belki de en büyük çıkış noktaları, Tanpınar'ın günlüklerine kaydettiği "Bu defteri seviyorum. Benden sonra okunacağını düşünüyorum. Hoşuma gidiyor. Geçen zamanım görülecek sanıyorum." cümleleri...
🔶 21 Nisan 1953 yılında başlayıp Tanpınar tarafından aralıklarla kaleme alınan günlükler 1962'ye kadar devam eder. Tanpınar, gençliğinden beri hayalini kurduğu Avrupa ülkelerini gezmek üzere Fransa'ya gittiğinde günlük yazmaya da başlar.
🔶 Günlüklerde parasızlık sorunları, Avrupa'da gittiği sergiler, gezileri, kişisel hayatındaki sorunlar gibi farklı olaylar kimi zaman ayrıntılı biçimde tasvir edilirken zaman da cevaplanması gereken bir soru olarak kaydedilir. Bir bakıma bu metinler yazarın beyin fırtınası yaptığı bir araç gibidir.
🔶 Romanlarından, hikayelerin ve şiirlerinden tanıdığımızdan bambaşka bir Tanpınar portresiyle karşılaşıyoruz bu günlüklerde.
🔶 İç dünyası paramparça olan Tanpınar, yaşamı boyunca maddi sıkıntılarla baş etmeye çalışmış, kişisel hayatındaki sorunları, takıntıları, hayat arkadaşını bulamamanın vermiş olduğu üzüntüyü trajik ve estetik dolu satırlarla günlüğüne kaydetmiş. Bu günlükleri okuduğunuzda Tanpınar'ın parasız, yalnız ve mutsuz bir hayat sürdüğü gerçeğiyle karşı karşıya kalıyorsunuz.
🔶 Tanpınar'la özdeşleşen "yekpare" kavramı, yazarın günlüklerine yansıyan kişiliğini tam manasıyla ifade etmez. Karamsar ve çelişkilerle dolu ruh yapısı kimi zaman okuru Tanpınar üzerinde birtakım hayretlere de düşürür.
