Aşık edebiyatı hakkında bilinmesi gereken terimler

Âşıkların, özellikle Anadolu'nun kimi yörelerinde Azerbaycan'a özgü bir ezgiyle okudukları koşma türü.

Derd ile yandı cismim
Kan ile doldu çeşmim
Mahv oldu ism ü resmim
Kaldım garîb ü nâçâr

Derdim benim bilinmez
Eşk-i terim silinmez
Emvâc-ı gam yenilmez
Manend-i seyl-i enhâr
(Zekâyi)

Bir kimsenin ölümü üzerine duyulan acıları anlatmak amacıyla söylenen şiirlerdir. Bu şiirlerde kişinin ölümünden duyulan üzüntünün yanında onun iyilikleri de dile getirilir.

Sefil baykuş ne gezersin bu yerde
Yok mudur vatanın illerin hani
Küsmüş müsün selâmımı almadın
Şeydâ bülbül şirin dillerin hani

Ecel tuzağını açmaz mısın
Açıp ta içinden kaçamaz mısın
Azâd eyleseler uçamaz mısın
Kırık mı kanadın kolların hani
(Hıfzî)

Âşık edebiyatını, sade bir dil kullanarak şiirlerini daha çok hece vezniyle yazan ve saz çalarak yurdu dolaşan âşıkların eserleri oluşturur.

Erzurumlu İbrahim Hakkı'dan şiir güldestesi

Âşıkların toplum karşısında geleneğe bağlı olarak sazlı ve sözlü olarak yaptıkları uygulamaların tümüne âşık fasılları adı verilmektedir.