Arama
Cengiz Aytmatov'un kaleminde savaş izleri
Bozkırın bilge kalemi Cengiz Aytmatov, yalnız Kırgız edebiyatını değil tüm Türk edebiyat dünyasını da etkilemiş önemli bir isimdir. Yaşadığı dönemde adeta bir çığır açan Aytmatov, toplumu yakından ilgilendiren konulara değinmesiyle günümüzde dahi adından sıkça söz ettiren bir yazar olmayı başarmıştır. O, bilhassa İkinci Dünya Savaşı'nda halkın yaşadığı acılardan bahseder ve bunu da bir görev bilinciyle yapar. İşte, yazarımızın Toprak Ana, Cemile, Gün Olur Asra Bedel adlı eserlerinde savaş izleri....
BOZKIRIN BİLGE KALEMİ: CENGİZ AYTMATOV
🔸 Kırgız edebiyatı başta olmak üzere diğer Türk topluluklarının da edebiyatlarını etkileyen önemli bir isim var. Bu isim, bozkırın bilgesi Cengiz Aytmatov.
🔸 Doğup büyüdüğü topraklar olan Kırgızistan'da yaşadıkları Aytmatov'un hayatının büyük bir bölümünü etkiler. Yaşadığı acı-tatlı her olay ve anıları, romanlarına titizlikle aktarır. Kısacası kaleme aldığı her kitap onun için gelecek nesle aktarmak üzere yazılmış bir mesaj mahiyetindedir.
Kırgızistan
Türkistan coğrafyasının ayrılmaz bir bütünü ve Kazakistan halkının kardeşi olarak kabul edilen Kırgızlar, özgürlükleri için tarihte, başta Çin ve Rusya olmak üzere pek çok devletle mücadeleye girdiler. 31 Ağustos 1991'de bağımsızlığını kazanmışlardır.
SAVAŞ YÜZÜNDEN ERKENDEN BÜYÜMEK ZORUNDA KALDI
🔸 Usta yazarın yaşadığı dönem Kırgızistan, Sovyet Rusya'ya bağlı bir cumhuriyettir ve 1939 yılında patlak veren İkinci Dünya Savaşı'nın canlı şahitlerinden biri de Cengiz'dir. O, diğer Kırgız çocukları gibi yaşadıklarından ötürü erkenden büyümek zorunda kalır.
🔸 Savaş yüzünden erkeklerin çoğu savaştadır ve kolhozların başında duracak memur bulunamaz. Bundan ötürü daha 13-14 yaşlarındaki çocuklar, kolhozların başına memur olarak geçirilir onlardan biri de daha on dört yaşında olan Aytmatov'dur.
II. Dünya Savaşı
İkinci Dünya Savaşı, 1939'dan 1945'e kadar süren küresel çaplı bir savaştır. Dünya ülkelerinin çoğu bu savaşa katılmış ve Müttefik ve Mihver olmak üzere toplamda iki gruba ayrılmışlardır.
KIRGIZİSTAN'DA KOLHOZ FAALİYETLERİ
🔸 Sovyetler Birliği uzun bir dönem Türk milletinin ve topluluklarının üstüne çöken kara bir bulut olmuştur. Kimliksizleştirme ve sömürü aracı olarak ortaya sürdüğü kolhozlaştırma, Çarlık döneminin yarım kalmış Ruslaştırma politikasının devamıdır. Kırgızistan'da da uygulanan kolhoz, kolektif emeğe dayalı ortak tarımsal üretimdir.
🔸 Tarım ve çiftçilik ile geçimini sağlayan insanların bundan herhangi bir gelir sağlamadan karşılığını sadece hükümetten beklemesidir. İşte, savaşın olduğu yıllarda kolhoz faaliyetlerini kadınlar üstlenmek durumunda kalmıştır.
KARA KAGAZ: CENGİZ AYTMATOV
🔸 Cengiz Aytmatov, okuma yazmanın yanında Rusça da bildiği için Şeker köyünde, kolhoz memurlarından biri olur. İlerde oldukça usta bir yazara dönüşecek olan isim, o dönemler ciddi sıkıntılara ve baskılara maruz kalır..
🔸 Kendisine "Kara kagaz" yani "kötü haberci" manasına gelen bir görev verilir ve bunu yapmak zorundadır. Savaşta kimin yakını öldüyse Cengiz, o kişinin evine gider ve acı heberi ulaştırır. Daha evlerine ulaşmadan onu görenler, acı bir haberin olduğunu anlayıp ağıtlar yakmaya başlar.
🔸 Küçükken omuzlarına bindirilen bu ağır yük yüzünden insanlar onu herhangi bir yerde gördüklerinde yollarını değiştirir. Bu durum onun hayatında yine acı dolu hatıraların doğmasına sebep olacaktır.
SESSİZ AĞLAYIŞLAR
🔸 O, kara kagaz olduğu yıllardaki duygularını şu cümleleriyle ifade eder:
"Üzerinde birkaç satırlık yazı vardı. Alçak sesle okur, Kırgızcaya tercüme ederdim. Sonra sessizlik. Arkasından, yamaçlardan kopup aşağıya doğru yuvarlanan taş parçalarını hatırlatan bir iç geçirme duyulurdu. Hiç suçum olmadığı halde gözlerimi kaldıramazdım… Burada annenin boğuk takatsiz ağlayışı kısa hıçkırıklara karışır, onu da sessiz ağlayış takip ederdi."
🔸 Eserlerinde savaş konusuna oldukça sık yer veren yazar, halkının ne kadar güçlü olduğundan bahseder. Çünkü onlar hem bir yandan yakınlarını kaybetmiş olmanın verdiği acıyla hem de düşmanlarla savaşıyorlardır...