Çok yönlü bir şair portresi: Mehmet Akif Ersoy
İstanbul Fatih'te Kur'an-ı Kerim ruhuyla yoğrulmuş manevi bir iklimde yetişen Mehmet Akif Ersoy'un düşünce dünyası ve eserleri, mutlak hakikatin terennümleriyle şekillendi. Kaleme aldığı eserleriyle milli kültürümüzü ve değerlerimizi İslami perspektiften ayrılmadan yorumladı. Peki, günümüzde çok sevilen ve hakkında binlerce söz söylenen İstiklal şairimizi ne kadar iyi tanıyor ve anlıyoruz? Yazar Mustafa Özçelik, Muhit Kitap'tan çıkan "Bir Hisli Yürek Mehmet Akif Ersoy" isimli eseriyle bu soruları yanıtlıyor. Vefatının 88. yıl dönümünde Milli Şair Mehmet Akif'i büyük bir şükran ile anıyoruz.
📌Edebiyat ve fikir dünyamızın zirvesine yerleştirdiğimiz, çok kıymetli bir şairimiz o: Mehmet Akif Ersoy…
Milli şairimiz gerek şahsi hayatı gerek eserleriyle döneminde ve sonrasında "merkez" konumunda yer aldı. Hakkında yüzlerce eser, makale ve deneme kaleme alınan Mehmet Akif için neredeyse söylenmemiş bir söz kalmadı diyebiliriz.
➡ Mehmet Akif söz konusu edildiğinde şair hakkında az çok hepimizin bir düşüncesi vardır. Peki, bir dönemin ruhunu en iyi yansıtan İstiklal şairi ve onun düşünce dünyasını ne kadar iyi tanıyor ve anlıyoruz?
➡Muhit Kitap'tan çıkan Mustafa Özçelik'in "Bir Hisli Yürek Mehmet Akif Ersoy" eseri, Akif'i ne kadar iyi tanıdığımız ve anladığımıza değiniyor...
📌2021'in İstiklal Marşı Yılı ilan edilmesi ile beraber Akif üzerine çıkan eserlerin değerlerini de artırdı. Fakat Özçelik'in kitapta önemle üzerinde durduğu bir husus var ki bizi, oldukça çarpıcı ve önemli bir soruyla baş başa bırakıyor: Akif yalnızca İstiklal Marşı ve Çanakkale Şehitleri şiirlerinden mi ibaret?
KİTABI İNCELEMEK VE SATIN ALMAK İÇİN TIKLAYINIZ
📌Edebiyatımızda iz bırakan ünlü şairler çoğunlukla bir veya birkaç şiir ekseninde hatırlanır. Necip Fazıl'ın "Kaldırımlar", Cahit Sıtkı Tarancı'nın "Yaş Otuz Beş", Yahya Kemal'in "Sessiz Gemi" şiirleri buna verilebilecek örneklerden… Bu şiirler şairleriyle özdeşleştirilse de kimi zaman şairlerin diğer şiirlerini, eserlerini ve hatta kişiliklerini gölgede bırakır. Önünüzdeki mükemmel bir örneğin varlığı, şairin "etraflıca" tanınmasını önleyebilir.
📌Bir milletin ruhunu ve milli hafızasını dizelerine nakış nakış işleyen Akif, yalnızca İstiklal Marşı'yla özdeşleştirilmiş gibidir. Oysa Özçelik'e göre; "Akif'in portresi, bu sınırlı tanımların ifade edemeyeceği kadar geniş bir aydın portresidir. Onu anlamak ve değerlendirmek konusunda İstiklal Marşı bir sonuçtur sadece."
➡ O, marşın gerisinde yaşadığı dönemi çok iyi tahlil edip eserlerine yansıtan bir aydın ve şair, hayatını İslam mücadelesine adayan bir ruh, ailesine ve çocuklarına çok bağlı bir baba olarak çıkar karşımıza… Özçelik, Akif'i tüm bu yönleriyle okura tanıtmak için eline kalemi almış ve bizi Milli şairimizin yaşamına doğru bir solukta okunup özümsenebilecek kısa bir yolculuğa çıkarmıştır.
Safahat'a edebiyat çevrelerince uygulanan 'boykot'
➡Özçelik, kitabına Akif'in "Oku, şâyed sana bir hisli yürek lâzımsa/ Oku, zîrâ onu yazdım, iki söz yazdımsa" şiiriyle başlıyor. 29 ayrı başlıktan oluşan kitapta Akif'in yetiştiği ortamdan öğrencilik hayatına, memuriyet yıllarından Milli Mücadele dönemine, edebiyat anlayışından fikir dünyasına ve eserlerinden Mısır yıllarına kadar birçok ayrıntı yer alıyor.
📌Öncelikle Akif'i ve eserlerini anlayabilmek için elbette şairin fikir dünyasına aşina olmak ve dönemindeki fikir cereyanlarına göz atmak gerekir. Hiçbir sanatçı döneminin koşullarından bağımsız var olmaz. Özçelik bu düşüncelerle kitapta ilk olarak, Akif'in yaşadığı çevreye ve Osmanlı'nın içinde bulunduğu süreçlere değinmiş.
📌Akif'in, birçok fikri cereyanın hüküm sürdüğü o dönemlerde, kendi sesini bularak bir fikir külliyatı olan Safahat'ı nasıl ortaya koyduğunu saptamak önemlidir.
📌Mehmet Akif'in içinde yetiştiği koşullarda yalnızca Osmanlı toprakları değil bütün dünya büyük bir değişim içindeydi. Abdülaziz döneminde doğan şair, Osmanlı'nın bu değişim dönemlerinde yaşamını sürdürdü.
1700'lü yıllardan itibaren durumların düzeltilmesi için birtakım teşebbüslerde bulunan Osmanlı'da, Islahat ve Tanzimat fermanları yayımlanmıştı. Bunun yanında Osmanlı topraklarında Batıcılık, Türkçülük ve İslamcılık olarak da birtakım fikir cereyanları ortaya çıkmaya başlamıştı.
📌İslamcılık düşüncesine mensup olan Akif, bu uğurda büyük mücadeleler verdi. Yalnızca İslam'a sarılarak kurtuluşa erişilebileceğini savundu. Özçelik'in ifade ettiğine göre Akif, yalnızca şair vasfıyla değil, inanmış bir aydın portresiyle bu fikir akımının içerisinde yer alıyordu.
Özçelik, kitabının başlangıcında Akif'in nasıl bir ortamda ve süreçte yaşadığına kısaca değinerek geniş bir perspektifle Akif'e bakabilmemizi sağlamıştır.
"Eğer çiğnenmemek isterlerse seylab-ı eyyama,
Rücu etsinler artık Müslümanlar, Sadr-ı İslâma."
