Dervişane bir divan şairi: Usuli

Yayınlanma Tarihi: Mart 23, 2022 13:53 Güncelleme Tarihi: Mart 28, 2022 11:18

Dini inancı etrafında bir şiir dünyası kuran Usuli, on altıncı yüzyılın önde gelen divan şairlerindendir. Edebi anlayışı ile Nesimi'nin çizgisini takip eden şair, divan edebiyatının önemli halkalarındandır. Şiirlerini aynı zamanda bir irşad vesilesi olarak gören Usuli, bilhassa gazelleri ile tanınmış önemli bir divan şairidir.

1/20

(x)◾ "Meşairü'ş-şuara" da bulunan Usûlî minyatürü

🔴 Usûlî kimdir?

🔹 1538'de vefat eden divan şairi Usûlî, bugünki adı Giannitsa olan Balkanlardaki meşhur ilim ve irfan meclisi Vardar Yenicesi'nde doğar ve büyür. İbrahim Gülşenî ile tanışıp bir müddet Mısır'da bulunan şair, Gülşenî'nin vefatı üzerine memleketine geri döner.

🔹 Yenice-i Vardar'a döndükten sonra Gülşeniliği yayma gayretinde olan Usûlî, dönemin edebiyat tarihçileri tarafından öğüt dolu şiirleri ve ilahileri sebebiyle "Sırr-ı Nesimî" sıfatı ile anılır.

(x) Divan şiirinde çiçek imgesi

2/20

(x) ◾ Usûlî Divanı'ndan bir sayfa

🔴 Usûlî'nin şiir anlayışı

🔹 Dervişmeşrep bir hayat süren Usûlî, memleketine döndükten sonra kendisini Allah'a (CC) yaklaştıracak faaliyetler içerisinde olarak şiir dilini de bu yöne çeker.

🔹 Mütevazılık ve pervasızlık Usûlî şiirinin öne çıkan özellikleridir. Ağır olmamakla beraber kendi içerisinde makul bir dile sahip olan şiirler, on altıncı yüzyıl içinde öne çıkar.

(x) Genç yaşta solan çiçek: Fehim-i Kadim

3/20

(x)◾ Usûlî Divanı'ndan bir sayfa

🔴 Usûlî'nin eserleri

Döneminin önde gelen divan şairlerinden olan Usûlî, çok yazmaktan ziyade edebiyatın hayata bakan yönü ile ilgilenir. Bu sebepten fazla eseri bulunmayan şair, yine de kuvvetli bir divana sahiptir.

🔹 Divan

↪ Yirmiye yakın nüshası bulunan divan, Usûlî'nin en önemli eseridir. Şairin ne denli kuvvetli ve şöhretli bir sanatçı olduğunu ortaya çıkaran divan, zamanında ve sonrasında rağbet görür.

🔹 Miraciyye

↪ Efendimizin (SAV) yaşadığı Miraç hadisesini manzum olarak anlatan miraciyye geleneğine katkı sunan eser, bazı divan nüshalarında metne ilave olarak bulunur.

🔹 Manzum Hadis Tercümesi

↪ Efendimizin (SAV) hadis-i şeriflerini manzum olarak tercüme ve şerh eden Usûlî böylece insanların şiir üzerinden edebiyat ile bağ kurmasına vesile olur.

🔹 Yenice Şehrengizi

↪ Balkanların edebi muhiti Vardar Yenicesi Usûlî'nin çok sevdiği memleketidir. Şair memleketinin faziletini göstermek ve sonraki kuşaklara edebi bir miras bırakmak için Vardar Yenicesi adına bir şehrengiz yazar.

(x)Taşlıcalı Yahya'nın şiirleri

4/20