Dünyayı etkileyen salgınların edebiyattaki yansımaları
İnsanlık tarihi boyunca ölümcül salgınların dünyayı sardığını görüyoruz. Ne yazık ki bugünlerde de dünyayı kırmızı alarma geçiren koronavirüs ile karşı karşıyayız. Bu dönemi verimli atlatmanın yollarından biri ise kitaplar... Descartes'ın dediği gibi, en iyi kitapların okunması, geçmiş yüzyılların en büyük insanlarıyla konuşmak gibidir. Bir klasik olan Kızıl Veba'dan, postmodern edebiyatın bir ürünü olan Körlük'e salgınların edebiyattaki yansıması olan 12 kitabı derledik.
Adı bilinmeyen bir ülkenin adı bilinmeyen bir kentinde, arabasının direksiyonunda trafik ışığının yeşile dönmesini bekleyen bir adam ansızın kör olur. Ancak karanlıklara değil, bembeyaz bir boşluğa gömülür. Arkasından, körlük salgını bütün kente, hatta bütün ülkeye yayılır. Ne yönetim kalır ülkede, ne de düzen; bütün körler karantinaya alınır. Hayal bile edilemeyecek bir kaos, pislik, açlık ve zorbalık hüküm sürmektedir artık. Yaşam durmuştur, insanların tek çabası, ne pahasına olursa olsun hayatta kalmaktır. Roman, kentteki akıl hastanesinde karantinaya alınan, oradan kurtulunca da birbirinden ayrılmayan, biri çocuk yedi kişiye odaklanır. Aralarında, bütün kentte gözleri gören tek kişi olan ve gruptakilere rehberlik eden bir kadın da vardır. Bu yedi kişi, cehenneme dönen bu kentte, hayatta kalabilmek için inanılmaz bir mücadele verir. Saramago'nun müthiş bir gözlem gücüyle betimlediği bu kaotik dünya, insanın karanlık yüzünün simgesi.
Körlük, ürkütücü bir roman, beklenmedik bir felaketi yaşayan bir toplumun nasıl çöktüğünün, nasıl bencilleştiğinin ve değer yargılarını yitirdiğinin hikâyesi. Konusunun ürkütücülüğüne rağmen olağanüstü bir şiirsellikle anlatılmış bu unutulmaz roman, usta yazarın belki de en etkileyici yapıtı sizleri bekliyor.
Camus adı çoğu okur için "Yabancı" romanıyla özdeşleşir. Ancak yazarın en önemli yapıtı aslında "Veba"dır. Keskin bir gözlem gücünün desteklediği arı bir bilinçle Veba, yalnızca çağımızın değil, tüm insanlık tarihinin ortak bir sorununa değinir: Felaketin yazgıya dönüşmesi. Camus'nün hiçbir yapıtında böyle acı bir yazgı, böylesine şiirsel bir dille ele alınmamıştır. "Veba", insanın ve ışığın şiiridir. Bu şiirde renkler alabildiğine koyu, ancak yazarın sesi o denli umut doludur. Beklenmedik bir boyuta ulaşan veba salgını tüm Oranlıları ilkin umutsuzluğa boğar, ardından Doktor Rieux, Tarron ve Grand'ın gösterdikleri dayanışma örneği, başta yetkililer olmak üzere herkese bir güç ve umut kaynağı olur.
Kızıl Veba, Jack London'ın insanın doğasına ilişkin önemli saptamalarını, bir salgın hastalığın ortaya çıkışına dayalı olarak gözler önüne serdiği önemli bir eser. Aniden ortaya çıkıp hızla yayılan Kızıl Veba sadece insanların değil, kurulmuş medeniyetlerin de yok olmasına yol açıyor. Hayatta kalanların verdiği yaşam savaşı, onların acımasızlığını ve ilkelliğini de çarpıcı biçimde ortaya çıkarıyor.
Öykü, salgın hastalığa yakalanmaktan kurtulmuş ve medeniyetlerin yok oluşuna tanıklık etmiş olan yaşlı bir adam tarafından torunlarına anlatılıyor. Kızıl Veba, Jack London'ın büyüleyici dili ve anlatımıyla okuru, insanın çıplak gerçeğiyle bir kez daha yüzleştiriyor.
Amerikan edebiyatının en iddialı isimlerinden Colson Whitehead, Bölge Bir'de, büyük bir salgının ardından yerle bir olan dünyada, yaşayan ölülerle ölmeden yaşamaya çabalayanların öyküsünü anlatıyor. Bir zamanların şaşaalı New York şehrinde, kurtlar sofrasında sağ kalmanın tüm incelikleri ve uygarlığın bağırsaklarında verilen amansız savaşın öyküsü... Bölge Bir, çivisi çıkmış dünyada kaybedecek hiçbir şeyi kalmamış olan leşleri, kopukları ve medeniyet adıyla bilinen hastalığın son safhasını gözler önüne seren, dehşetli bir çağdaş yaşam alegorisi sizleri bekliyor.
19. yüzyılın öncü gerilim, polisiye, korku ve gizem yazarlarından Edgar Allan Poe, bugün Amerika'nın en büyük yazarları arasında anılır. Kendisinden sonra pek çok ismin faydalanacağı yaratıcılıkta özgün hikâyeler yazmış, sözcüklerden gerilim dolu gerçekçi bir dünya meydana getirmiştir. Zorlu yaşamının yanı sıra hikâye ve şiirlerinin üslubundaki başarı sayesinde bugün hâlâ çokça merak edilen ve okunan yazarın "gerilim" tarzındaki hikâyelerini Kızıl Ölümün Maskesi'nde bir araya getirdik.
Usher Konağı'nın Çöküşü, Kara Kedi, Kuyu ve Sarkaç gibi meşhur hikâyelerinin yer aldığı elinizdeki kitap gerilim tutkunlarını Edgar Allan Poe'nun muhteşem zihnindeki dünyaya davet ediyor.
