Arama
Filistin Direniş Edebiyatı
Filistin, Orta Doğu'da insanlığın kanayan yarası… 1948 yılından beri İsrail'in işgaline maruz kalan bölge, dünyaya direniş dersi veriyor. Yaşadıkları tüm acı hadiselere kağıt ve kalemleriyle karşılık veren, bunu zalime atılmış bir kurşun olarak gören usta yazarlar, Filistin Direniş Edebiyatı'nı oluşturdular. Dünya üzerinde daha önce eşine rastlanmayan bu hareket, siyonist zihne ve yandaşlarına karşı bir duruş ve İslami bir tavırdır. İşte, Naci el-Ali, Mahmud Derviş, Fedva Tukan, Gassan Kanafani ve Semih el-Kasım gibi önemli isimlerin öncülük yaptığı Filistin Direniş Edebiyatı…
◾ Filistin toprakları, uzun yıllardır İsrail'in işgali altında bulunmakta. Bu durum geçmişten günümüze kadar yerli halkı pek çok sıkıntıya sürüklemiş ve maalesef sürüklemeye de devam ediyor.
◾ Bu sıkıntılar hayatlarının her anına aksetmiş ve farklı türlerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Yansımalardan biri de edebiyat alanında olmuş bu ise "Filistin Direniş Edebiyatı"nı doğurmuştur.
◾ Filistin'de ortaya çıkan Arapça kökenli "El Edebule'l Mukavemet" ifadesi, "Direniş Edebiyatı" manasına gelmektedir. Mukavemet kelimesini ayrı olarak incelediğimizde; "direnç, karşı durma, dayanma, direniş" gibi anlamlarının olduğunu da görmekteyiz.
◾ El Edebule'l Mukavemet ifadesi, Filistin topraklarında Nekbe döneminde Arapların İsrail'e yenilmesinin ardından ortaya çıkmıştır.
Nekbe ne demek?
Nekbe, Türkçe "talihsizlik günü" manasına gelir. Filistinliler tarafından "felaket" olarak görülen İsrail'in bağımsızlık ilanını ve ardından gelişen olaylar için kullanılır.
◾ Nekbe döneminde fikir tohumları ortaya atılan bu direnişe; Cihad Edebiyatı, Vatan Edebiyatı, Mücadele Edebiyatı gibi terimler düşünülmüş olsa da daha sonra Gassan Kenefani tarafından "Direniş Edebiyatı" yakıştırması yapılmış ve o günden itiabren bu haliyle tanınmıştır.
◾ Direniş Edebiyatı; Savaşlardan önce intikamı ve hırsı körükleyici bir özellik gösterirken savaşta ise kahramanlık hikayeleri vasıtasıyla mücahitleri cesaretlendirmiştir. Muharebelerinin ardından zafer öyküleri, gelecek nesle aktarma görevini üstlenmiştir.
Gassan Kanafani kimdir?
Gassan Fayiz Kanafânî Filistinli bir direnişçidir. Aynı zamanda gazeteci, yazar, aktivisttir. Kenefani, Beyrut'ta aracına konulan bomba sonucu şehit olmuştur.
◾ Gassan Kanafani, Filistin Direniş Edebiyatı'nı dünyaya tanıtmakla kalmamış, yaşamı boyunca kalemiyle direnişe destek vermiş bir isim olmuştur. Elinden geldiğince aydınları, şairleri, yazarları ve tüm halkı işgale karşı bilgilendirmek için çağrıda bulunmuştur.
◾ Kanafani, 8 Temmuz 1972 tarihinde, MOSSAD tarafından Lübnan'da 35 yaşındayken şehit edilmiştir. Hayatını Filistin'in özgürlüğüne adayan isim hakkında şair Mahmut Derviş şu ifadelerde bulunmuştur:
"Değerli Gassan. Ben birçok arkadaşımı son yolculuğuna uğurlamıştım… Ama senin gidişinle hayatımın en trajik anını yaşadım. Beni şair olarak ilk benimseyen ve ilan eden sen olduğunu unutmadım ve unutmayacağım. Ama sen hayattayken önümüzde uzun yılların olduğunu düşünerek sana teşekkür bile edemedim… Filistin gazeteciliği tarihinde İsrailli Siyonistlerin aşağıladığı aydınlarımızın dramatik durumunu ortaya çıkaran ilk sen olmuştun. Onları uyandırmaya ve mücadele etmeye çağıran ilk kişi sendin. Kendi halkı hakkında görüşünü kararlı ve cesur bir şekilde ortaya koyan, aydınlarımızın halk ile kaynaşması gerektiğini vurgulayan ilk kişi de sendin. "
MOSSAD nedir?
Mossad, İsrail'in ulusal istihbarat teşkilatının adıdır.
◾ İşgalci İsrail'e bir başkaldırı olarak ortaya çıkan Filistin Direniş Edebiyatı yazarları, hem kendi maneviyatlarını hemde Filistinlilerin maneviyatlarını güçlendirmişlerdir. Mazlum coğrafyanın usta kalemleri duygularını; nesir, şiir, tiyatro, gazete ve hikaye gibi türler yoluyla halka duyurmuştur.
◾ Edebiyat direnişçilerinin asıl amacı sorunları güç kullanarak çözmek değil, Nekse ve Nekbe'nin arkasındaki sebepleri araştırarak ortaya koymaktır. Burdaki amaç insanların Filistin davasını, yaşanan zorlukları yakından tanıyacak ve anlayacak olmasıdır.
Nekbe ne demek?
Arapça kökenli nekbe kelimesi, gerileme ve kayıp anlamlarına gelmektedir. Bu olay 1967 yılında gerçekleşen Altı Gün Savaşı'nda İsrail'in Doğu Kudüs'ü de işgal etmesini kapsar.