Şinasi'nin 150 yıl sonra ortaya çıkan mezarındaki gizem neydi?

Yayınlanma Tarihi: 04.01.2021 10:50 Güncelleme Tarihi: 04.01.2021 14:56

Yazar, şair ve gazeteci kimliğiyle tanınan Şinasi, Tanzimat sonrası yenileşme sürecinin en önemli temsilcilerinden biri olarak görüldü; "yeniliğin alfabesi" olarak anıldı. Daha çok edebiyat tarihindeki "ilklerle" adından söz ettirse de Şinasi, Sultan Abdülmecid'e düzenlenen suikast girişimleriyle anıldı. 150 yıldır kayıp olan mezarı ise geçtiğimiz günlerde Ayaspaşa Palas'ta gün yüzüne çıkarıldı. Peki, mezarındaki gizem neydi? Şinasi'nin hayatına dair en ilgi çekici 10 soru ve cevabı…

6/10

MATBUAT HAYATINDA YAPTIĞI YENİLİKLER NELERDİ?

📌Osmanlı Devleti bünyesinde yayımlanan ilk Türkçe gazete 1831'de İkinci Mahmut'un emriyle yayın hayatına başlayan Takvim-i Vakayi'dir. Ardından 1840 yılında William Churchill adlı bir İngiliz tarafından çıkarılmaya başlanan yarı resmi gazetemiz Ceride-i Havadis gelir. 30 yıllık süreçte yapılan Türkçe gazetecilik devlet eliyle sürdürüldü.

📌Fakat artık özel bir gazeteye duyulan ihtiyaç artıyordu. Şinasi, Agah Efendi ve Namık Kemal ile birlikte 21 Ekim 1860 tarihinde Tercüman-ı Ahval isimli ilk özel gazeteyi çıkardı.

📌Tecüman-ı Ahval ile birlikte Türkçe basınında yeni bir sayfa açıldı. Gazetenin yazarları, içeride ve dışarıda meydana gelen olaylara dair halkı haberdar etmek maksadıyla bu gazetenin çıkarıldığını, bu amaçla gazeteye isim olarak Tercüman-ı Ahval (hallerin/vaziyetin tercümanı) adını uygun gördüklerini beyan ettiler. Fakat

📌Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi, edebiyatımızdaki ilk makale olarak kayıtlara geçti. Şair Evlenmesi, bu gazetede tefrika edildi.

📌Şinasi daha sonrasında kendi gazetesini kurmak istediği için Agah Efendi'den ayrılarak kendi Tasvir-i Efkar'ı kurdu. Tasvir-i Efkar, bir düşünce gazetesi kimliğiyle Türk basın tarihinde önemli bir aşamadır.

📌Şinasi ayrıca Türk matbuatına "abone" sistemini getirdi.

Osmanlı'nın ilk özel fikir müsveddesi: Tercüman-ı Ahvâl

7/10

ŞAİR EVLENMESİ DOLMABAHÇE SARAYI’NDA SERGİLENDİ Mİ?

📌Şair Evlenmesi'nin Saray tiyatrosunda oynanmak üzere Sultan Abdülmecid tarafından ısmarlandığı söyleniyordu. Ancak sarayda oynandığına dair kesin bir bilgi yoktur. Oyun, 1859 yılının ilk ayları içinde yazıldı. Tercümân-ı Ahval gazetesinin 2-5. sayılarında tefrika edilmesinin hemen ardından kitap halinde basıldı.

📌Metne dayalı ve basılmış ilk tiyatro eseri olan Şair Evlenmesi, görücü usulüyle evlenmenin sakıncalarını ortaya koyan tek perdelik bir komedidir.

📌Görücü usulü evliliğinin sakıncalarını konu alan eser, geleneksel Türk tiyatrosunun izlerini taşır. Sade ve tabii bir konuşma diliyle yazılmıştır. Oyun kişileri dönemin toplumsal yapısını yansıtan gerçekçi karakterlerdir. Konuşma örgüsü kelime oyunları, söz komikleri ve konuşma yanlışları içerir. Eser, klasik Fransız tiyatrosunun ve özellikle Moliere'in etki ve izlerini de taşımaktadır.

Tüm ihtişamıyla Dolmabahçe Sarayı

8/10

ŞİNASİ’NİN EDEBİ YÖNÜ KUVVETLİ MİDİR?

📌Edebiyatımızın değişmesinde, yeni kimlik arayışında ve yeni edebi türlerle zenginleşmesinde Şinasi'nin attığı ilk adımlar önemli rol oynadı.Gazete vasıtası ile yeni nesir edebiyatımızın oluşumuna büyük katkıda bulunmuş; fikri ve eğitici yanı ağır basan bir nesir tarzı yerleştirmeye çalışmıştı.

📌Türkçenin kaygısını taşıyan bir sanatçı olarak Şinasi, şiir dilinden gazete diline tiyatrodan fikri yazılarına kadar her türde "safi Türkçe" görüşünü savunmuştu. Mahallileşme fikrini eserlerine başarılı bir şekilde uyguladı.

📌Mustafa Reşid Paşa ve arkadaşlarının özellikle yazışma dilinde açtıkları sadeleşme çığırını şiire ve gazete diline, geniş anlamıyla edebiyata Şinasi uyguladı.

📌Aslında usta bir şair olmamasına rağmen gerçekleştirdiği şekil ve muhteva değişiklikleriyle "yeniliğin alfabesi" diye adlandırıldı.

📌Mehmet Kaplan'a göre Şinasi'nin orijinalitesi ne dilinde, ne şiirinde, ne de içeriğindedir. Bunun nedenlerini açıklayan araştırmacıya göre, Şinasi'nin asıl yeniliği ve farklılığı geliştirmiş olduğu üslubundadır.

Ünlü yazarların Türkçeye tercüme ettikleri 10 kitap 📕

9/10

ŞİNASİ’NİN 150 YIL SONRA MEZARINDA ORTAYA ÇIKAN GİZEM NEYDİ?

📌Geçtiğimiz günlerde Tanzimat döneminin en önemli aydınlardan biri olan Şinasi'nin mezarının İstanbul Gümüşsuyu'ndaki Ayaspaşa Palas binasının altında kaldığı ortaya çıktı. Yıllar boyunca meçhul olan Şinasi'nin mezarı gün yüzüne çıkarıldı. Fakat mezarı ne yazık ki bir binanın altındaydı.

📌Bölge bir zamanlar Ayaspaşa Mezarlığı olarak anılıyordu. 16. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar defin işlemleri yapılan alan zamanla parça parça yok edilmeye başlandı. 1820'lerde çekilen fotoğraflarda buranın geniş bir mezarlık olduğu ortaya çıkıyordu. 1934 yılında bölge kamulaştırılınca mezarlar başka bir yere nakledilmeden üzerlerine binalar yapıldı. Ve birçok kıymetli Osmanlı mezar taşları kırılarak yeni yapılan binaların temel taşı olarak döşendi.

📌Edebiyatımızın en önemli isimlerinden biri olan Şinasi de 45 yaşında 1871 yılında vefat ettiğinde buradaki mezarlığa defnedildi. Fakat mezar yeri tam manasıyla bilinmiyordu. Tarih araştırmacısı Mehmet Dilbaz'ın birtakım belgelere ulaşması sonucu Şinasi'nin Alman Konsolosluğu'nun tam karşısında bulunan Ayaspaşa Palas'ın altında kaldığı ortaya çıktı.

📌Gazeteci yazar Ebüzziya Tevfik, Şinasi'nin cenazesini kaldıran isimdi. Şinasi'nin mezarı hakkındaki var olan belge de kendisi tarafından yazıldı.

📌Bu belgede cenaze merasimi sırasında bölgede eski Park Oteli'nin bulunduğu yerde Hariciye Tevfik Bey'in bir konağı olduğu ve cenazenin tam o konağın bulunduğu yerde, Şinasi'nin annesinin mezarının yanına defnedildiği yazmaktadır.

10/10

ŞİNASİ’NİN ESERLERİ