Osmanlı'nın şair sultanları
Osmanlı'da askerlikten sonra en rağbet edilen meslek şairlikti. Şairliğe ehemmiyet gösterenler arasında Osmanlı sultanları da bulunuyordu. Onlar bir taraftan kılıçlarıyla kaleleri fethederken, diğer taraftan kalemleriyle gönülleri fethettiler. Üstün siyasi yeteneklerinin yanında iyi bir sanatkar olan sultanların bazıları, divan oluşturacak kadar şiir yazdı. Sizler için Fatih Sultan Mehmet'ten Genç Osman'a 10 sultan şairimizi derledik.
📌Osmanlı, askeri alanda olduğu gibi ilim ve sanatta da önemli bir konumdaydı. İyi bir eğitimden geçen şehzadeler, muhakkak bir zanaat sahibi olurdu. Sultanlar, daha ziyade mûsikîye ve şiire ilgi göstermişlerdi. Osmanlı sarayında şairler ve ilim adamlarını desteklemiş, bu sayede de kültür ve sanat hayatını canlı tutmuşlardı.
Devrinin önemli şairleriyle dostluk kuran sultanlar, şiir meclisleri kurarak sanatın gelişmesinde katkıda bulunmuşlardı. Şehzadeliklerinde iyi bir eğitimden geçen sultanların pek çoğu şiir yazmış hatta divan sahibi olacak kadar şairlik vasıflarını ön plana çıkartmışlardı.
Şair sultanlar içerisinde divanı olan ilk padişah: Fatih Sultan Mehmet
📌Sultan I. Mehmed'in oğlu olan II. Murad, Osmanlı'nın altıncı padişahıdır. Şehzadeliği'nde Amasya'da iyi bir eğitimden geçen olan II. Murad, babasıyla birlikte Bursa ve Edirne'ye gitti. Babası Sultan I. Mehmed'in vefatından sonra tahta geçtiğinde henüz on yedi yaşındaydı.
📌Sultan II. Murad, bilimsel sohbetleri sever; musiki, şiir ve edebiyata düşkünlüğüyle tanınırdı. Sanatı ve sanat erbabını destekleyen Sultan, Bursa ve Edirne'yi bir kültür ve ilim merkezi haline getirdi.
📌Dilin gelişmesi için büyük çaba gösteren II. Murad'ın şiirinde sade bir dil hakimdir. Divanı olduğu söylense de henüz ele geçmedi.
Sultanın şairliği hakkında Sehî Bey tezkiresinde "Çok üstün derecede güzel, derin manalı şiirler söylediği, hatta konuşurken bile çoğu vakit, hislerini nazım hâlinde ifade ettiği" söylenilir. Şiirlerinin çoğu tasavvufidir. "Murâdî" mahlasını kullanan II. Murad, şiirleri kendisine ait olduğu kesin olarak bilinen ilk Osmanlı sultanıdır.
Döneminde şair ve edipleri himaye eden Sultan Murad Han, Enderun mektebinde şiir, inşa gibi derslerin eklenmesini sağladı. Bu sayede saraydaki bürokratların sanat hayatı zenginleştiği gibi pek çok sanatçının yetişmesine de öncülük etti.
Dönemine göre oldukça sade bir dille yazan Sultan Murad, himaye ettiği şairlere de bunu tavsiye etti. Gazellerinin büyük kısmını Bursa'da çekildiği zaviyede yazdığı bilinen Sultan Murad, dervişane şiirler yazdı. Kendinden sonra gelen Nef'î, Sabrî gibi divan edebiyatında önemli şairleri etkiledi.
Varalım bir iki gün zikredelim Mevlâ'yı
Bize ısmarladılar mı bu yalan dünyayı?
