Türk lehçelerinde selamlaşma II
Türkler, dünyanın en misafirperver milletidir. Bu minvalde kadim geleneklerden biri olan "misafire gösterilen sonsuz hürmet" kültürümüzün en saygın yapı taşlarından birini temsil etmektedir. Misafirleri hoş söz ve sohbetler ile karşılayan Türk milleti, bu anlamda farklı kelimeler ve sözcükler türetmiştir. İşte, geçmişten günümüze Türk lehçelerinde "hoş geldin" ifadesinin karşılıkları...
AZERBAYCAN TÜRKÇESİ
Hoş geldin - Xoş geldin
🔸 Geçmişten günümüze kadar kadim Türk geleneklerinin birinci sırasında misafire duyulan sonsuz hürmet vardır. Bu da Türk yaşantımızın her alanına yansımıştır.
🔸 Misafire duyulan hürmeti belirtmek için bazı kelimeler kullanırız. Bu kelimelerden biri aynı zamanda günlük konuşma dilimizde kullandığımız "Hoş geldin/hoş geldiniz" kalıbıdır.
🔸 Oğuz grubunun temsilcilerinden biri olan Azerbaycan Türk lehçesinde "Hoş geldiniz"i, "Xoş geldin" ifadesi karşılar.
➡ Xoş geldin darixmistik senin ucun ne yaxsi oldu seni burda gorduk hemiwe sen gelesen.
➡ Hoş geldin karanlıkta kalmışsın. Seni görmemiz iyi oldu gel içeri.
TÜRKMEN TÜRKÇESİ
Hoş geldin - Hoş geldiniz
🔸 Türkmen Türkçesi, Oğuz grubunda yer alan bir Türk lehçesidir. Türkmenler de Türk adet ve göreneklerinin yoğun olarak yaşamaktadırlar.
🔸 Türkmen lehçesinde "Hoş geldiniz" ifadesi Türkiye Türkçesi'ndeki kullanımıyla görmekteyiz. Fakat kelimenin içindeki /n/ harfi nazal olarak telaffuz edilir.
➡ Hoş geldin salam menin ejem.
➡ Hoş geldin selam annem.
GAGAVUZ TÜRKÇESİ
Hoş geldin - Hoş geldiin
🔸 Güneybatı Türk lehçelerindeki Azerbaycan, Türkmen ve Türkiye Türkçeleri kendi arasında pek çok ortak kelimeyi bünyesinde barındırmaktadır ve barındırmaya da devam eder.
🔸 Bu grupta yer alan ve adı çok da zikredilmeyen Gagavuz Türkçesi aslında Türkiye Türkçesi'ne olan yakınlığı ile bilinmektedir.
🔸 Gagavuzlar her ne kadar farklı dine mensup Türkler olsalar da onlarda "Misafire duyulan hürmet" diğer Türklerdeki gibidir. Bu nedenle "Hoş geldiniz/ hoş geldiniz" ifadeleri Gagavuz Türkçesi'nde de aynıdır.
➡ Hoş geldiin ana.
➡ Hoş geldin anne.
UYGUR TÜRKÇESİ
Hoş geldin - Hush kelding
🔸 Güneybatı Türk lehçelerinde "Hoş geldiniz"in karşılıklarını bitirdik, sıra güneydoğu Türk lehçelerinde. Bu grubun asıl iki üyesi bulunur; Özbek ve Uygur Türkçeleri.
🔸 Halen Arap alfabesini kullanmakta olan Uygur Türklerinde, diğer Türklerde olduğu gibi eve gelen her kişi, kutsal sayılır. İşte bu lehçede "Hoş geldin"i, "Hush kelding" ifadesi karşılamaktadır.
➡ Hush kelding menim çirayli dustım.
➡ Hoş geldin benim güzel dostum.
ÖZBEK TÜRKÇESİ
Hoş geldin - Xush kelding
🔸 Güneydoğu Türk lehçelerinden bir diğer olan Özbek Türklerinin konuştuğu lehçe, kendi grubundaki Uygurların Türkçesi ile oldukça benzemektedir. Uygur Türkçesinde "Hoş geldiniz/ hoş geldin" ifadesini "Xush kelding" karşılamaktadır.
➡
Derezeden ay baqadi,
Üyge saçıb kümüş nur, elle.
Ellem sene huş yaqadi,
Uhle, canim, qıl huzur, elle
➡
Pencereden ay bakar,
Eve gümüş nur saçar, ninni,
Ninnim sana hoş gelir,
Uyu canım, bu huzur,ninni
