Türk lehçelerinde soğuk kelimesi
Türk dilinin serüveni Ötüken'de başlamış ve yüzyıllar boyunca farklı coğrafyalarda yaşatılmıştır. Dünyanın pek çok yerinde yurt kuran Türkler arasında hayat bulan Türk dili; Kuzeybatı, Kuzeydoğu, Güneybatı, Güneydoğu olarak gruplandırılmıştır. İşte, sizler için Türk lehçelerinde soğuk kelimesinin karşılıklarını derledik.
ESKİ TÜRKÇESİ
Soğuk-Sogık
🔹 Eski Türkçe, günümüz kuzeybatı, kuzeydoğu, güneybatı, güneydoğu Türk lehçelerinin temelini oluşturmakta. Eski Türkçenin asıl temsilcileri Köktürkçe ve Eski Uygurcadır.
🔹 Eski Türkçede, soğuk sözcüğünü "sogık ve sogek" kelimeleri karşılar.
➡ Muz Tag-lar-da köp soguk bolup-dan ol beg kagar-dan sarunmış irdi, ap ak irdi. Oguz Kagan s(e)vinç birle küldü, ayttı kim ay sen munda beg-ler-ge bolgıl başlık ma m(e)ŋlep saŋa at bolsun. Kagar-luk, tep dedi.
➡ Muz Tag çok soğuk olduğu için o bey kar ile kaplanmış, bembeyaz olmuştu. Oğuz Kağan sevinç ile güldü ve o beye,"Sen burada beylere lider ol ve sonsuza kadar senin adın Karluk olsun."dedi
TÜRKMEN TÜRKÇESİ
Soğuk-Salkyn
🔹 Güneybatı grubunda yer alan bir diğer yaygın lehçe, Türkmen Türkçesidir. Bu lehçede, soğuk sözcüğü "salkyn veyahut sowuk" ifadeleriyle karşılık bulur.
➡ 2025-nji ıylyň gyşy sowuk boljak ıaly.
➡ 2025 kışı soğuk geçecek gibi.
GAGAVUZ TÜRKÇESİ
Soğuk-Suuk
🔹 Romanya ve Moldova topraklarında konuşulan Gagavuz Türkçesi, güneybatı Türk lehçesi yani Oğuz grubunda yer almaktadır. Bu lehçede soğuk sözcüğünü, "suuk" kelimeleri karşılamaktadır.
➡ Büün hava suuk, giisan kürkü üşümeyecan.
➡ Bugün hava soğuk, kürkü giyersen üşümezsin.
ÖZBEK TÜRKÇESİ
Soğuk-Sovuq
🔹 Güneydoğu Türk lehçeleri grubunda yer alan Özbek Türkçesini konuşan Türkler başta Özbekistan olmak üzere Türkiye, Kazakistan ve Kırgızistan'da yaşam sürerler.
🔹 Özbek Türkçesinde soğuk sözcüğü, "sovuq" kelimesi ile karşılık bulur.
➡ 2025 yilning qishi sovuq bo'ladi shekilli.
➡ 2025 kışı soğuk geçecek gibi.
