Zamir nedir? Zamir özellikleri ve türleri nelerdir? Zamirler konu anlatımı ve örnekleri
İsim olmadığı halde cümlede ismin yerini tutan zamirler, Türkçe dilbilgisinin önemli yapıtaşlarındandır. Peki, bir ismi karşıladığında anlam ifade eden zamirlerin özellikleri nelerdir? Zamir türleri nerelerde karşımıza çıkmaktadır? İşte zamirler çalışma kağıdıyla zamir konu anlatımı ve örnekleri…
Zamir veya adıl, cümlede varlıkların adları yerine kullanılabilen ve adların yerine getirdiği bütün fonksiyonları yerine getirebilen isim soylu kelimelerdir.
📌Ben, sen, o, biz, siz, onlar; kendim, kendin, kendi, kendimiz, kendiniz, kendileri; bu, şu, o; kim, ne ve biri gibi kelimeler, sıklıkla zamir olarak kullanılır. Türkçede herhangi bir kelimeyi zamir olarak adlandırmak hatalı olur zira pek çok isim soylu kelime gibi zamirler de cümlede farklı görevlerde kullanılabilir:
1.İsim soyludur.
2.Bir ya da birden fazla ismin yerini tutarlar. Onları öğrenmek için de kullanılırlar.
3.Anlamdan çok görev yönü ağır basar.
4.İsimlerin yerini geçici olarak tutarlar.
5.İsim çekim eklerini (hâl, iyelik, çoğul ekleri) -genellikle- alabilirler.
6.Tekil ve çoğul şekilleri vardır.
7.Dolayısıyla cümlede isim gibi kullanılabilirler.
8.Cümlede tek başlarına görev üstlenebilirler.
9.Birçok sıfat, zamir olarak da kullanılabilir.
Zamirler, isimlerin yerini tutma şekillerine ve yerini tuttukları isimlere göre çeşitlere ayrılırlar:
1.Şahıs zamirleri
2.Dönüşlülük zamiri
3.İşaret zamirleri
4.Belgisiz zamirler
5.Soru zamirleri
6.İlgi zamiri
7.İyelik zamiri
Kişi adlarının yerine kullanılan ben, sen, o, biz, siz, onlar, bunlar gibi kelimelerdir:
- Bunu ancak ben yaparım.
- Yarın onlara da uğrayacağız.
Şahıs zamirlerinin belirtme sıfatlarından olan işaret sıfatları ile karıştırılmamaları gerekir. İşaret sıfatlarından sonra bir isim gelir ve sıfat tamlaması oluşturur. Şahıs zamirleri ise tek başına anlamlıdır.
- O, bu işe ne diyecek dersin? (şahıs zamiri)
- O çocuk seni bu hale getirdi. (işaret sıfatı)
Şahıs zamirleri bazen, vurgu amacıyla, karşıladıkları isimle birlikte kullanılır. Bu durumda yüklem, şahıs bakımından isme değil, zamire uyum sağlar:
Biz izciler; soğuğa, yağmura ve çamura aldırmayız. (yüklemin kişisi 1. çoğul şahıs)
İzciler; soğuğa, yağmura ve çamura aldırmazlar. (yüklemin kişisi 3. çoğul şahıs)
Cümledeki eylemin, özne tarafından bizzat yapıldığını bildiren, vurgulayan zamirdir. Dönüşlülük zamir kendi kelimeyi ve iyelik eki almış halleridir: kendim, kendin, kendisi, kendimiz, kendiniz, kendileri. Dönüşlülük zamiri bazı kaynaklarda şahıs zamiri olarak geçer.
- Ödevlerini kendin yapmalısın.
- Yazarım derdimi kendime, kaderin benle bu derdi ne?
- Yahya Kemal, kendisi için yazılan her yazıya karşı hassastı. - Nihad Sâmi Banarlı
Kendi zamirinden sonra bir isim gelirse kelime grubu isim tamlamasına dönüşür ve kendi, "tamlayan" olur.[
- Ankara'ya kendi arabamla gittim.
Fiilimsi nedir, özellikleri nelerdir?
