Asrın felaketi: Kahramanmaraş depremi
Kahramanmaraş merkezli gerçekleşen 7,7 ile 7,6 büyüklüğündeki iki deprem, yüzyılın afeti olarak nitelendirildi. Kahramanmaraş başta olmak üzere toplam on ili etkileyen deprem, büyük hasar ve can kayıplarına neden oldu. Bir ülke büyüklüğündeki alanı sarsan ve açığa çıkardığı enerji 500 atom bombasının etkisine sahip olan deprem, hafızalardan silinmeyecek derin yaralar bıraktı. Peki, bu afet, neden "asrın felaketi" olarak adlandırıldı?
DEPREM, YÜZEYE YAKIN MESAFEDE MEYDANA GELDİ
🔸 6 Şubat 2023 sabahı saat 04.17'de merkez üssü Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesi olan 7,7 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Etkisi öyle büyüktü ki başta Kahramanmaraş olmak üzere Adıyaman, Adana, Malatya, Hatay, Şanlıurfa, Osmaniye, Kilis, Diyarbakır ve Gaziantep'te yıkım ve can kayıpları meydana geldi.
🔸 Oldukça sığ bir mesafe olan 7 kilometre derinlikte gerçekleşen depremin etki süresi 65 saniyeydi.
🔸 Yaşanan deprem, yerin 30 kilometre derinliğinde 2011 yılında meydana gelen Japonya-Tohoku, 1960'ta 33 kilometrelik derinlikteki Şili-Valdivia depremlerine göre yüzeye fazlasıyla yakındır.
İLK DEPREM İKİNCİSİNİ TETİKLEDİ
🔸 7,7 büyüklüğündeki afetin yaraları henüz sarılamamışken, depremden 9 saat sonra merkez üssü aynı şehrin Elbistan ilçesinde 7,6 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Yıkıcı sonuçlar oluşturan ikinci depremin etki süresi ise 45 saniyeydi. Böylece iki farklı fayın kırıldığı iki deprem ile 500 yıllık büyük bir enerji açığa çıkmış oldu.
🔸 Uzmanlara göre 7,7 büyüklüğündeki depremin ardından farklı bir fayda ikinci büyük depremin yaşanması olağandışı ve ender görülen bir doğal afettir.
🔸 Gerçekleşen ikinci deprem, uzmanlarca "irkitilmiş deprem" olarak adlandırıldı. İki kırıkta da deprem yaratmak üzere bir gerginlik birikmişti. Bu birikimin sonucu olarak birinci kırıkta deprem meydana geldi. İlk depremdeki gerilimin bir kısmının ikinci kırığa kaymasıyla ikinci kırık da harekete geçti. Böylece ikinci deprem yaşandı ve buna irkitilmiş yani tetiklenmiş deprem dendi.
KIRILAN FAY UZUNLUĞU 500 KİLOMETRE
🔸 Yaşanan deprem sonucunda kırılan fayın toplam uzunluğu 500 kilometreydi. Oldukça uzun fay kırıklığına sebep olan bu deprem, meydana gelen afetin boyutunu gözler önüne serdi.
🔸 Diğer ülkedeki depremlerle karşılaştırdığımızda 1906'da Kaliforniya-San Firancisco'da meydana gelen depremde fay kırılma uzunluğu 400 kilometre, yine aynı ülkenin Fort Tejon bölgesinde yaşanan felaketin ardından kırılan fay uzunluğu 360 kilometreydi.
4. seviyede alarm ne demek? Afetlerde müdahale seviyeleri...
DEPREMİN ETKİ ALANI
🔸 Büyük depremden sadece Türkiye değil başta Suriye, Mısır olmak üzere Lübnan, İran ve Irak gibi komşu ülkeler de etkilendi. Depremin etki alanı 1.2000.000 kilometrekare olarak açıklandı ve diğer ülkelerde de hasara neden oldu.
🔸 Depremi hisseden çevre ülkelerde yaralananlar, göçük altında kalanlar oldu, binalar yıkıldı, ve can kayıpları yaşandı.
DEPREMDEN ETKİLENEN BÖLGENİN BÜYÜKLÜĞÜ
🔸 Merkez üssü Kahramanmaraş olan ve 10 ilin etkilendiği deprem bölgesinin 108.812 kilometrekarelik toplam alanı, bir ülke büyüklüğündedir. Depremin gerçekleştiği bölge, öyle geniş bir alana sahiptir ki Bulgaristan, Güney Kore, Azerbaycan, Avusturya'dan daha büyüktür. Hatta Gürcistan ve Danimarka'nin yaklaşık iki katı yüzey alanına sahiptir.
