Arama
Tarihteki ilk yazılı anayasa: Medine Vesikası
Tarihe "ilk yazılı anayasa" olarak geçen Medine Vesikası, Müslümanların hayatında bir dönüm noktası oluşturdu. İslam'ın önerdiği hayatın bir yansıması olan anayasa, farklı kesimdeki insanların bir arada yaşamasını sağladı. "Medine Sözleşmesi, Medine Anayasası" olarak da bilinen bu vesika aynı zamanda Peygamber Efendimizin bir devlet adamı olarak müstesna başarısını ortaya koydu. Peki, Medine Anayasası'nın maddeleri nelerdi?
Ertesi yıl birçok kişi İslam'ı kabul etmiş olarak Medine'ye geldi. "Hiçbir şeyi Allah'a eş koşmayacaklarına, hırsızlık ve zina yapmayacaklarına, çocuklarını öldürmeyeceklerine, birbirlerine iftira etmeyeceklerine, emirlerine uyacaklarına" dair Hz. Peygamber'e söz verdiler ve ona biat ettiler.
Nübüvvetin on üçüncü senesinde, Medineli ileri gelenler Peygamber Efendimizi Yesrib'e davet ederek onu ve diğer Müslümanların canlarını, mallarını, çocuklarını koruyacaklarına dair söz verdiler.
Medinelilerin verdiği bu sözden sonra, Mekke'de inanmayan insanların Müslümanlara olan eziyeti dayanılmaz bir noktaya gelince Peygamber Efendimiz ashabına Yesrib'e hicret için izin verdi. Aynı yıl Peygamber Efendimiz de Medine'ye göç etti.
Hicretten sonra Peygamber Efendimiz, Müslümanların ibadet edebilmesi için Mescid-i Nebevî'nin inşa ettirdi ve ardından yerli Müslümanlarla hicret eden Müslümanlar arasında kardeşlik bağı kurdu. Bu sayede Müslümanlar arasında birlik sağlandı.
Mekke'deki inanmayan müşrikler, Medinelilere mektup göndererek onlardan muhacirleri istedi. Aksi takdirde Medine'ye saldıracaklarını söyleyerek tehdit ettiler.
Huzeyfe'den gelen bir nakle göre:
"Allah'ın Elçisi bize: 'Din olarak İslam'ı seçen ve Müslüman olan kimselerin isimlerini (tek tek) yazıp getiriniz." dedi. Biz de ona 1500 kişinin ismini yazıp getirdik."
Nüfus sayımı sonucunda Medine'de 10.000 kişinin yaşadığı, bunlardan 1.500'ünün Müslüman, 4.000'nin Yahudi ve 4.500'ünün Müşrik Arap olduğu anlaşıldı.
Müminler arasında sağladığı huzur ortamını Medine'de yaşayan diğer insanlara da yaymak isteyen Peygamber Efendimiz, Yahudiler ve şehirde yaşayan diğer kişileri de kapsayan bir anayasa hazırladı. Bu anayasa, "Medine Vesikası, Medine Sözleşmesi, Medine Anayasası" şeklinde adlandırıldı.
Tarihe "ilk yazılı anayasa" olarak geçen bu belgeye göre, herkes dininde serbest olacak, Medine'de dostluk içinde yaşanacak, kan dökülmeyecek, dışarıdan bir saldırı olduğunda Medine hep birlikte savunulacaktı.
Medine Vesikası ya da Medine Anayasası adlarıyla bilinen bu anayasa, Peygamberimizin bir devlet adamı olarak müstesna başarısını ortaya koyuyordu.
Peygamber Efendimiz, bu Medine Anayasası ile ensar ve muhacirler arasında bir dayanışma sağlamayı, onları hukukî güvence altına almayı, Mekke'deki inanmayan müşriklerle Medineli Yahudiler arasında olabilecek muhtemel iş birliğinin önüne geçmeyi ve dışarıdan Medine'ye gelebilecek bir saldırı karşısında şehirde yaşayanların birlikte hareketini temin etmeyi amaçlıyordu.
Vesika Medine'de yaşayan dinî, siyasî ve etnik grupların iç işlerinde bağımsız, dış tehlikeler karşısında birlikte hareket etmelerini öngörmesi, şehirde siyasî birliği sağlaması, din ve vicdan hürriyetini, can, mal ve namus güvenliğini hukukî güvence altına alması gibi temel hükümleriyle taraflarca kabul edildi.