Arama
Allah Teala'nın sevmediği kötü huylar
Müslüman kendisine bakıldığında güzeli ve güzel hasletleri hatırlatan kimsedir. Kötülük, çirkinlik gibi kavramlar Müslümanlığın zıddında bulunan mefhumlardır. Bir mümin evvela kendisine itimat edilen insan olduğundan iyi ahlak sahibi olma yolunda emin adımlarla yürür. Peki, kötü huylar nelerdir? Hucurat Suresi 12. ayeti çerçevesinde kötü zan, kusur araştırma ve gıybet ekseninde kötü huyları araştırdık.
Kötü Zan
◾ Sebepsiz yere başkasını suçlamak anlamına gelen zan kelimesi, herhangi bir bilgi olmadan bir kimse ve eylemi hakkında olumsuz kanıya sahip olmaktır.
◾ İşittiklerimiz doğru olmayabilir, buradan hareketle sadece duyduklarımız üzerinden birileri hakkında olumsuz düşünmemiz ve bunu kanıksamamız bizler için çok kötü bir huydur.
"Ey müminler! Zannın çoğundan kaçının, çünkü zannın bir kısmı günahtır. Birbirinizin kusurunu araştırmayın. Biriniz diğerini arkasından çekiştirmesin. Biriniz ölmüş kardeşinin etini yemeyi sever mi? İşte bundan tiksindiniz. O halde Allah'tan korkun. Şüphesiz Allah, tövbeyi çok kabul eden, çok esirgeyendir."
Hucurât Suresi 12. Ayet
Hucurât Suresi 12. Ayet
◾ Bu âyette üç kötü huy ve alışkanlık ele alınmış, etkili bir üslûpla yasaklanmıştır: Gerçek bilgi ve kanıta değil, tahmine dayalı hüküm (zan), insanların gizliliklerini araştırmak (tecessüs) ve insanları arkalarından çekiştirmek (gıybet). Gerçeklik ihtimali yüzde ellinin üzerinde bulunmakla beraber kesin olmayan bilgi ve hükme zan denir. Başkalarını suçlamak, aleyhlerinde olacak bir karar almak ve davranışta bulunmak söz konusu olduğunda zanna dayanılamaz, zan şeklindeki bilgi dayanak ve delil kılınamaz. Çünkü insanlar hakkında sahip olunan zan ve tahminlerin birçoğu isabetsiz olmakta, beklendiğinin, sanıldığının aksi gerçekleşmektedir.
Hakkında bilgin olmayan şeyin ardına düşme! Çünkü kulak, göz ve gönül, bunların hepsi ondan sorumludur.
İsra Suresi 36. Ayet
İsra Suresi 36. Ayet Tefsiri
◾ On birinci ödev kişinin bilmediği bir şeyin peşine düşmemesi, bilgisiz hüküm vermemesidir. Âyette insanın bilmediği bir konuda söz söylemesi, hüküm vermesi, bilgisizce davranması, bilmediği tanımadığı kişiler hakkında ileri-geri konuşması, daha özel olarak yalancı şahitlik yapması, iftira atması, kısaca bilgi sahibi olmadan tahmine göre herhangi biri için maddî veya mânevî zarara yol açacak şekilde konuşması ve hareket etmesi yasaklanmaktadır.
Tefsirin devamını okumak için tıklayın
Resulullah (SAV) buyurdu:
◾ "Her işittiğini söylemek, insana yalan olarak yeter."
(Müslim, "İman" 3)
Resulullah (SAV) buyurdu:
◾ "Kötü zanda bulunmaktan sakının. Çünkü zan, sözlerin en yalanıdır.
(Buhâri, "Edeb", 58, Müslim, "Birr", 9)
Kusur Araştırmak
◾ En çok bilinen kötü huyların ikincisi de insanların kusurlarını araştırmaktır. Müslümana düşen evvela kendi hata ve kusurlarına bakmaktır.
◾ Bilinmelidir ki kusursuz insan yoktur. Herkesin bir kusur ve hatası vardır. Ama bunun araştırılması ve ortaya çıkarılması kötü bir huyun tecellisidir.
"Müminler arasında ahlâksızlığın yaygınlaşmasını isteyenlere dünyada ve âhirette can yakıcı bir ceza vardır. Allah bilir, siz bilmezsiniz."
Nûr Suresi 19. Ayet
Nûr Suresi 19. Ayet
◾ Toplum hayatını dinamitleyen, dostlukları bitiren, aile facialarına yol açan, cinayetlere sebep teşkil eden bu ahlâksızca davranışı engellemek ve müminleri eğitmek üzere söz konusu edilen meşhur iftira olayında büyük ders ve ibretler vardır. Bu âyetlerle iftira edenlere, iftiraya uğrayanlara, iftirayı duyanlara nasıl davranmaları gerektiği konusunda ders ve öğütler verilmiş, İslâm ahlâkının önemli ilkeleri bu vesile ile bir daha hatırlatılmıştır.
Tefsirin devamını okumak için tıklayın
Resulullah (SAV) buyurdu:
◾ "Müslümanların ayıplarını, gizli hallerini araştırmaya kalkışırsan onları ifsat etmiş, ya da nerede ise bozmuş olursun."
(Ebu Dâvud, "Edeb" 44)