Allah'a (CC) kulluğun nişanesi: Cömertlik
Gönüllü ve karşılıksız olarak kişinin imkanlarını başkalarının yararına kullanması anlamına gelen cömertlik, Yüce Allah'ın (CC) hoşnut olduğu ahlaki özelliklerden biridir. İnsanları cimrilikten uzaklaştıran bu haslet, toplumda yardımlaşma duygusunu da yayar. Dinimiz, elimizde tuttuklarımızın değil; asıl cömertlikle verdiklerimizin sahibi olduğumuzu söyler. Sizin için cömertlik kavramının içine aldığı davranışları araştırdık.
🔸 Cömert kelimesi, Farsça cevân-merd sözcüğünden Türkçeleştirilmiştir. Cömertlik kavramı, İslami literatürde genellikle seha, sehavet ve cud terimleriyle ifade edilir.
🔸 Sehâ ve sehâvet sözlükte "yanan ateşin alev ve dumanının kolaylıkla yükselmesine imkan hazırlanması" manasına gelir. Ayrıca gönül zenginliğine de sehavet denir.
🔸 Cömertlik, İslam tarihinde cahiliye devrinde de önemli bir niteliktir. Bir kişinin cömert ve konuksever olduğunu ifade etmek için "kuşları doyuran, yolcunun azığı, esen yeli besleyen" gibi deyimler kullanıldığı bilinir.
🔸 Dinimiz cömertliği güzel bir ahlaki vasıf olarak kabul etmenin ötesinde, kişiyi bencil duyguların tatmininden uzaklaştırarak Allah (CC) rızası ve insan sevgisini baz alan bir boyuta taşır.
🔸 Yüce kitabımız Kur'an-ı Kerim, malını yalnızca gösteriş olsun diye harcayan kişilerin davranışlarının ahlaki bir değer taşımadığını aktarır. Cömertliğin, iyilik etme ve Allah'a (CC) kulluk etme amacına hizmet etmesi gerektiği üzerinde durur.
🔸 Kur'an-ı Kerim'de cömertlik Allah'ın (CC) sıfatları arasında gösterilir. Cenab-ı Hakk (CC) sonsuz lütuf ve kerem sahibidir. Yarattığı kullarına sonsuz cömertliğinden pay vermiştir.
"Mallarını Allah yolunda harcayanların misâli, yedi başak bitiren ve her başakta yüz dâne bulunan bir tek tohumun hâli gibidir. Allah, dilediğine kat kat fazlasını da verir. Çünkü Allah, lutfu pek geniş olan ve her şeyi hakkıyla bilendir."
(Bakara 261. Ayet)
Bakara Suresi 261. Ayet Tefsiri: İbadet maksadıyla yapılacak olan infak ve tasadduk insanların takdir ve beğenisini kazanmak için değil Allah rızâsı için yapılacaktır. İnfakın arkasından başa kakma ve incitme gibi davranışlar gelmeyecektir. Verilen para veya mal kötüsü değil iyisi olacaktır.
(X) Tefsirin devamı için tıklayınız.
"Mallarını gece ve gündüz, gizli ve açık Allah yolunda harcayanlar yok mu, işte onlar Rableri yanında hakettikleri mükâfatı göreceklerdir. Onlara hiçbir korku yoktur ve onlar asla üzülmeyeceklerdir."
(Bakara 272. Ayet)
Bakara Suresi 272. Ayet Tesfiri: Hikmetin mânalarından biri de "ilâhî irşad ve hidayet" idi. Bu büyük lutuf Allah'ın elindedir; peygamber de olsa, hiçbir kulun başkalarına hidayet lutfetme imkânı yoktur.
(X) Tefsirin devamı için tıklayınız.
"Sevdiğiniz şeylerden Allah yolunda harcamadıkça gerçek iyiliğe erişemezsiniz. Küçük büyük her ne verirseniz, Allah onu kesinlikle bilir."
(Âl-i İmran 92. Ayet)
Âl-i İmran 92. Ayet Tesfiri: Kur'ân-ı Kerîm'in en geniş kapsamlı kavramlarından olan birr, "Allah'a karşı saygılı olma" anlamına gelen takvâ kelimesiyle paralel ve ona yakın bir mâna ifade etmekte, günah anlamına gelen ism ve kötülük anlamına gelen fücûrun karşıtı olarak kullanılmaktadır.
🔸 Peygamber Efendimiz, "(Allah'ın kıyamet gününde kendi gölgesi altında gölgelendireceği yedi sınıftan altıncısı) sol elinin verdiğini sağ eli duymayacak şekilde gizlice sadaka veren kimsedir" buyurmuştur (Müslim, 2006: Zekât, 30). Bu hadis-i şeriften hareketle cömertlik, gizli olduğunda anlam kazanır.
🔸 Peygamber Efendimiz (SAV) insanları cömertliğe, malları Allah (CC) yolunda infak etmeye davet eder. Cömertliğin cennetten bir ağaç olduğunu belirterek dünya hayatında yapılacak iyiliklerin, ahiret hayatında Müslümanlar için sevinç kaynağı olacağını müjdeler.
(X) Peygamberimiz'in (SAV) Aziz Hatırası: Mukaddes Emanetler
