Hz. Peygamber'in hayatında istişarenin yeri
Hayatımızın her noktasında rehberimiz olan Peygamber Efendimiz (SAV) ashabından her sahabinin fikrine değer verir, yanına gelen her türlü insanı önemserdi. Resulullah (SAV) herhangi bir konuyla ilgili kararını vermeden önce o konuda uzman olan kişilerle istişare ederdi. İlk vahyi aldığında eşi Hz. Hatice (RANHA) ile konuştuktan sonra hareket eden Yüce Peygamberimizin (SAV) hayatındaki önemli düsturlardan biri istişare idi.
➤ Müslümanların hayat rehberi Kur'an-ı Kerim, hayatın her noktasında huzuru bahşedecek ilahi öğütleriyle toplumlar için bir saadet kaynağıdır. Beşeri ilişkilerden kişisel davranışlarımıza kadar hayatımızın her noktasına nüfuz eden nurani emirleri oldukça önemlidir.
➤ Hayatımızı yönlendirecek ve toplumu etkileyecek kararlarda bizim için yönlendirmelerin yer aldığı yüce kitabımızda istişare etmenin ve bir başkasına danışmanın ehemmiyeti çeşitli ayet-i kerimelerle vurgulanmıştır.
"Sen onlara sırf Allah'ın lütfettiği merhamet sayesinde yumuşak davrandın. Eğer kaba, katı kalpli olsaydın, hiç şüphesiz etrafından dağılır giderlerdi. Onları affet, onların bağışlanmasını dile, iş hakkında onlara danış, karar verince de Allah'a güven, doğrusu Allah kendisine güvenenleri sever."
Al-i İmran Suresi 159. ayet-i kerime
↪ Tefsiri: "Yüce Allah ayrıca Hz. Peygamber'den (SAV) bir konuda karar vermeden önce onu arkadaşlarına danışmasını, onlarla tartışmasını ve istişare sonunda kararını verince artık Allah'a güvenerek uygulamaya geçmesini emretmektedir. Burada "iş hakkında onlara danış" şeklindeki ilâhî buyrukla Hz. Peygamber'in (SAV) şahsında bütün ümmete ve özellikle yöneticilere danışarak iş yapmaları emredilmiştir."
➤ Bu ayet-i kerimeyi hayatının her alanında tatbik etmeye gayret eden Peygamber Efendimiz (SAV) İslam davasının en kritik anlarında dahi sahabileri ile görüş alışverişinde bulunmuş ve ona göre hareket etmişti.
➤ Resulullah (SAV) davranışlarıyla yaşatıp örneklik sağladığı istişare üslubunu, hadis-i şeriflerinde de ümmetine tavsiye etmiş ve istişare ederek alınan kararların daha isabetli olduğunu beyan etmiştir.
"Sizden, üzerine mesuliyet yüklenen bir kimse için Allah hayır murad ederse ona 'Salih' bir vezir nasib eder de unuttuğu şeyleri hatırlatır, hatırladığı şeylerde de yardımcı olur."
(Ebû Davud, Harâc, 4.)
Ebeveynlere rehber niteliğinde alıntılar
➤ 63 yıl süren ömrü süresince istişarenin hayatında onlarca örneğini görebildiğimiz Yüce Resul (SAV), ilk vahyi aldığı günden hayatının son anına kadar bu nebevi üslubu şiar edinmişti. Kur'an-ı Kerim'in nüzul olan ilk ayeti "Oku!" emri kendisine vahyedildiğinde endişeye kapılan Peygamber Efendimiz (SAV), Hz. Hatice (RANHA) validemiz ile istişaresi sonucu dönemin Hanif alimlerinden Varaka Bin Nevfel'in yanına gitmiş ve bu durumun ahvalini öğrenmişti.
Yeryüzünde İslam'a inanan ilk insan: Hz. Hatice
➤ Yüce bir ahlaka sahip Yüce Peygamberimiz (SAV) müminlerin son peygamberi olmasının yanı sıra İslam devletinin temellerini tesis eden ilk devlet başkanıydı.
➤ Resulullah (SAV) İslam ordusunun çıkacağı seferler ve savaşlar öncesi sahabileriyle istişare etmiş ve stratejik kararlara bu şekilde ulaşmıştı.
➤ Bu hususta Peygamber Efendimiz'den (SAV) en çok hadis rivayet eden Ebu Hureyre (RA) şöyle söylemiştir:
"Rasulullah'tan (SAV) daha çok adamları ile istişare eden bir kimse görmedim."
(Tirmizî, Cihad, 34.)
Müslümanların Bizans ordusuyla yaptığı ilk savaş: Mute Savaşı
➤ İlk Müslümanların Peygamber Efendimiz (SAV) ile birlikte müşriklere karşı savaş verdikleri ikinci muharebe öncesinde Resulullah (SAV) sahabelerini toplamış ve onlarla geniş istişarelerde bulunmuştu. Allah Resulü'nün (SAV) şehir müdafaası fikrini savunmasına karşın genç sahabiler, meydan muharebesiyle aslanlar gibi çarpışıp şehit olmayı istemişlerdi.
➤ Meydan muharebesi yapılması fikri çıkan istişarenin sonucunda, pek çok sahabinin şehit olduğu Uhud Savaşı meydana geldi. Peygamber Efendimiz (SAV) istişareden çıkan karara red vermemesiyle, çıkan kararın sonucu ne olursa olsun uyulması lazım gerektiğini sahabilerine göstermişti.
