Hz. Peygamber'in öğretici vasıfları
Hz. Peygamber tüm ümmet için yegane önder ve rehberdir. Efendimiz gösterdiği merhamet ve keskin zekası ile İslam'ın kısa sürede geniş çevrelerce benimsenmesini sağlayarak ortaya nebevi bir davet metodu koyar. Aynı zamanda bir öğretmen olan Peygamberimizin öğretici ve eğitici vasıfları Kur'an-ı Kerim'de de zikredilir.
Tebyin
"O peygamberleri apaçık delillerle ve kutsal metinlerle gönderdik. İnsanlara indirdiklerimizi kendilerine açıklaman için ve (ola ki üzerinde) düşünürler diye sana da uyarıcı kitabı indirdik."
Nahl Suresi 44. Ayet
Nahl Suresi 44. Ayeti dinlemek ve mealini okumak için tıklayın
Nahl Suresi 44. Ayet Tefsiri
"Apaçık deliller" diye çevirdiğimiz âyet metnindeki beyyinât (tekili beyyine), "peygamberlerin doğruluğunu kanıtlayan aklî ve mûcizevî deliller", zübür (tekili zebûr) ise "Allah'ın peygamberlerine indirdiği bilgilerin yazılı bulunduğu kutsal kitaplar" şeklinde açıklanır (İbn Âşûr, XIV, 162). Hz. Peygamber'e indirilen kutsal kitap ise âyette zikir kelimesiyle anılmaktadır ve bununla Kur'ân-ı Kerîm kastedilmiştir. Peygamberler kendilerinin doğruluğunu kanıtlayıcı mahiyette delillerledesteklenmişler; ayrıca bir kısmına yeni bir kutsal kitap gönderilmek, bir kısmı da önceki bir peygambere gönderilmiş bulunan kutsal kitabın hükmünü yaşatmakla yükümlü kılınmak suretiyle bütün peygamberlere kutsal kitaplar verilmiş, Hz. Muhammed'e de Kur'an gönderilmiştir.
◼ Kur'an-ı Kerim'in tüm insanlara tebyin ve beyanı Peygamberlerin vazifesidir. Hz. Peygamber (SAV) kendisine inen Yüce Kur'an-ı Kerim'i en güzel ve açık, kapalı bir yer kalmayacak şekilde insanlığa bildirir.
Beyan ne demek?
Açıklama anlamına gelen kelime peygamberliğin temel ilkelerindendir.
Öğüt vericiliği
"Artık sen öğüt ver, çünkü sen ancak bir uyarıcısın."
Gâşiye Suresi 21. Ayet
Gâşiye Suresi 21. Ayeti dinlemek ve mealini okumak için tıklayın
Gâşiye Suresi 21. Ayet Tefsiri
Allah Teâlâ resulüne, hiçbir baskı ve zorlamaya meydan vermeden insanları uyarmasını ve gerçekleri onlara tebliğ etmesini emretmektedir. Çünkü iman ve ibadet ancak kişinin ikna olmasına, gönülden isteyip benimsemesine bağlıdır. Zor karşısında kalan kimsenin "inandım" demesi ve ibadet etmesi sadece bir aldatma ve durumu kurtarmadır. Bu yüzdendir ki muhtelif âyetlerde peygamberin görevinin insanları mutlaka hidayete erdirmek değil, sadece Allah'ın gönderdiği vahyi tebliğ etmek olduğu bildirilmiştir (meselâ bk. Âl-i İmrân 3/20; Nahl 16/82; Kasas 28/56; Şûrâ 42/48). Bazı müfessirler bu âyetin neshedildiğini yani hükmünün kaldırıldığını söylemişlerse de bize göre bu görüş isabetli değildir.
◼ Hak Teala bu ayeti kerime ile Peygamber Efendimiz'in (SAV) insanlık için en önemli vasıflarından biri olan öğtü vericiliğinden bahseder. Bu vasıf itibariyle ashabına öğüt vererek onların da etraflarına öğüt vermesini nasihat eden Resul-i Ekrem (SAV) bu şekilde iyiliği daimi olarak genişleyen bir halka şeklinde yayar.
Hüküm verme
"İnsanlar arasında Allah'ın sana gösterdiğine göre hükmedesin diye hakkı içeren kitabı sana indirdik; hainlerden taraf olma!"
Nisâ suresi 105. ayet
Nisâ Suresi 105. Ayeti dinlemek ve mealini okumak için tıklayın
Nisâ Suresi 105. Ayet Tefsiri
Bu on âyette insanların arasında meydana gelen anlaşmazlıklar, davalar, tartışmalar karşısında Hz. Peygamber'in ve daha ziyade onun şahsında ümmetinin takınması gereken tavır, oynaması gereken rol ve uygulaması gereken muamele şekli açıklanmaktadır. Pek azı müstesna olmak üzere özel bir hadise üzerine gelmiş bulunan bu âyetlerin hedefi, sadece o hadiseyi açıklamak ve hükmünü ortaya koymak değil, bu münasebetle müslümanlara, kıyamete kadar uyacakları kaideleri –detaylı veya çerçeve hükümler olarak– açıklamaktır. Bu âyetlerin gönderilmesinin de şöyle özel bir sebebi olduğu bildirilmektedir: Rifâa b. Zeyd isimli sahâbî, yabancı tâcirlerin Medine'ye getirdikleri has undan bir miktar satın almış ve bunu, içinde silâhlarının da bulunduğu evin sofasına koymuştu.
