İftarı mübah kılan özürler nelerdir?
Oruç tutarken bazı zor durumlar altında kalabiliyoruz. Kimi zaman bir yerlere gidebiliyor, seyahat edebiliyoruz. Kimi zaman ise hastalanıp orucumuzu devam ettirmekte zorlanabiliyoruz. Peki, hangi durumlar iftarı yani orucumuzu açmayı mübah kılıyor. Sizler için derledik…
Kolaylık dini İslam
🔸 İslam dininin kendine has birtakım güzelliklere sahiptir. Bu güzelliklerinden biri belki birincisi de İslam dininin kolaylık dini oluşudur.
🔸 İslam dinindeki bütün hükümler insanın fıtratına uygundur, zorlamadan kolaylıkla insanın yapabileceği cinstendir. İslam dininde insanın tabiatına aykırı, yaratılışına ters düşen, fıtratı ile uyuşmayan hiçbir hüküm yoktur.
🔸 İslam dininde asıl olan itaattir. İtaat ise hiç bir zorlama olmadan gönül hoşluğu ile yapılır. Bu da dini emir ve yasakların insanın fıtratına uygun olmasıyla mümkündür.
🔸 Dinimizin hiçbir emrinde ve hükmünde zorluk yoktur. Kur'ân-ı Kerimdeki: "Allah size kolaylık diler, güçlük dilemez."(l) "Allah dinde üzerinize hiçbir zorluk yüklemedi."(2) gibi ayetler bu gerçeği ifade eder.
🔸 Dolayısıyla dinimiz her türlü ibadette müminlere kolaylık sağlar. Oruç tutarken de belli zorluklarla karşılaşan müminler özür durumuna düşer ve oruç ibadetinin farziyyeti üzerlerinden kalkar.
İftarı mübah kılan özürler
🔸 Oruca başlanıldığı hâlde gündüz meydana gelen bâzı ârızalar dolayısıyla orucu bozmak mübah olur ki, bunlar ana hatları îtibâriyle altı şeydir.
Mubah nedir? İslam'da mubahın hükmü nedir? Caiz ve helal kavramlarının anlamları nedir?
Sefer Hâli
🔸 Misâfir olan kimsenin seferîlik boyunca iftar etmesi mübah ise de oruç tutması daha faziletlidir. Ancak oruçlu iken sefere ilk çıktığı gün orucu bozmaması gerekir.
🔸 Bununla beraber sefere (yolculuğa) çıktıktan sonra iftar ederse, kefâret gerekmez, yalnız kazâ îcâp eder. Ancak sefere çıkmadan önce iftar eder de sonra yola çıkarsa kefâret lâzım gelir.
🔸 Gündüzün kasten orucunu yiyen kimse, sonra zorla sefere çıkarılmış olsa, kefâret üzerinden düşmez. Kendi arzusu ile de sefere çıkmış olsa, hüküm değişmez.
Hastalık Hâli
🔸 Bir hasta, nefsinin helâk olmasından yâhut bir organının (uzvunun) ziyânından korkarsa oruç tutmaz. Hastalığının çoğalmasından yâhut iyileşmesinin gecikmesinden korkarsa da tutmaz. Bu sebeplerle tutulamayan günler, sıhhat bulunca kazâ edilir.
🔸 Hastalığın şeklini bilmek, hastanın tecrübeye ve emârelere dayanarak yapacağı içtihada bağlıdır. Yâhut güvenilir Müslüman bir doktorun tavsiyesi ile olur.
🔸 Oruç tutmakla hasta olacağından korkan kimse, hasta gibidir. Meselâ, sıtma nöbeti olan kimse, bu nöbet gelmezden önce orucunu yerse kefâret gerekmez, tutamadığı günü kazâ eder.
