Arama
İnsanı felakete götüren haslet: Kibir
Yüce Allah, insan onurunu zedeleyecek her türlü davranışı ve huyu yasaklamıştır. Kibir, insanı felakete götüren bu hasletlerden biridir. Öyle ki, gönülleri kör ederek adeta manevi hastalığa neden olur. Küfrün bir yansıması olan kibir, insanı doğru yoldan uzaklaştırır. Peki, Kur'an-ı Kerim ve hadislerde kibirden nasıl bahsedilir? Peygamber Efendimiz kibri nasıl tanımlardı? Kibirden kurtulmanın yolu nedir?
📌 Yüce Allah, insan onurunu zedeleyecek her türlü davranışı ve huyu yasaklamıştır. Kibir, insanı felakete götüren bu hasletlerden biridir, aynı zamanda. Bu duygu adeta gönülleri kör eden manevi bir hastalıktır.
➡ Kendisine sonsuz nimetleri sunan Rabbini unutarak yaşamasına ve en nihayetinde de helakine sebep olur.
➡ İnsanda üç türlü kibir mevcuttur. Birincisi Yüce Allah'a ve peygamberine karşı gösterilen kibirdir ki en tehlikesi de budur. İkincisi insana karşı gösterilen, üçüncüsü ise kişinin kendi nefsinde oluşturduğudur.
#Kibir, insanı felakete götüren bu hasletlerden biridir. Öyle ki, gönülleri kör ederek adeta manevi hastalığa neden olur. #Pazartesi https://t.co/N0moTuNwFU
— Fikriyat (@fikriyatcom) February 8, 2021
📌 Kibrin altında küfrün bir yansıması görülmektedir. Çünkü büyüklük taslayan insanlar, boyun eğmeyi kabul etmez. Kulluk, kendinden yüce bir makama itaat etmeyi ve mütevazı olmayı gerektirir.
➡ Allah'a ve peygamberine karşı gösterilen kibir, insanı şeytanlaştırır. Yeryüzünde ve göklerde ilk isyan, şeytanın Hz. Adem'i kıskanarak Allah'a karşı gelmesi, büyüklük taslamasından dolayı çıkmıştır.
➡ Yüce Allah, Hz. Adem'i yarattıktan sonra meleklere şöyle buyurdu: "Onun şeklini tamamladığım ve ona ruhumdan üflediğim vakit siz de hemen onun için secdeye kapanın." Bunun üzerine bütün melekler secde etse de iblis karşı çıktı. Büyüklük taslayarak, kendi aciz aklıyla varlığını Allah'ın buyruğundan daha önemli saydı. Kibrine esir olan şeytan; "Ben, şekillenebilir özlü balçıktan, (şekil verilip) kurutulmuş çamurdan yarattığın bir insana asla secde etmem! Çünkü ben ondan daha üstünüm, beni ateşten yarattın, onu ise çamurdan yarattın." dedi.
➡ Uzun yıllar ibadet etse de Hz. Adem'e duyduğu çekememezlikten dolayı yüce Allah'ın katındaki değerini yitirdi. Rabbimiz şöyle buyurdu: "Öyle ise oradan (cennetten) çık, artık kovuldun. Muhakkak ki kıyamet gününe kadar lânet senin üzerine olacaktır."
📌 Bir diğer kibir çeşidi de kişinin kendi nefsine karşı yaptığıdır ki, Peygamber Efendimiz (sav) tarafından kınanmıştır.
➡ Kibirli fakir, Peygamber Efendimiz (sav) tarafından hoş karşılanmaz. Nitekim o kimse, kibrinden dolayı ihtiyacını gideremeyecek durumda kalır ve iyiliğin kendisine ulaşmasına engel olur. Aynı zamanda muhtaç durumdaki ailesini de mağdur eder.
"Yeryüzünde böbürlenerek dolaşma! Ne yeri yarabilir ne de dağlarla boy ölçüşebilirsin."
(İsra suresi, 37. ayet)
➡ Yüce Allah, bu ayet-i kerime ile insanların acizliğini hatırlatarak kibir gibi gözü kör edici hasletlerden uzak durması konusunda uyarmıştır. Nitekim insanlar ne kadar başarıya imza atarsa atsın, yapacaklarının sınırı bellidir. Ne ölümsüzlüğü bulabilir ne de yoktan var etme gücüne sahiptir.
➡ Kibir, boş kuruntudan ibarettir. Nitekim Peygamber Efendimiz (sav) kibrin tehlikesi hakkında müminleri şöyle uyardı: "Müslüman kardeşini küçük görmesi, kişiye kötülük olarak yeter." (Müslim, Birr, 32)
📌 Hiç kimsenin bir başkasına üstünlük taslamaya hakkın yoktur. Nitekim Peygamber Efendimiz de (sav); "Ey insanlar! Dikkat ediniz; Rabbiniz birdir, atanız da birdir. Takva dışında Arab'ın Arap olmayana, Arap olmayanın Arab'a; beyazın siyaha, siyahın beyaza bir üstünlüğü yoktur. Üstünlük ancak takvadadır." buyurmuştur.
📌 Kibir, nice kavmin helak olmasına neden oldu. Kur'an-ı Kerim'de insanların ibret alması için kibirli kimseler arasında Karun örnek gösterilir. O, Hz. Musa'nın kavmindendi.
"Gerçek şu ki, Karun da Musa'nın kavmindendi ama o kendini üstün görüp halkına zulmediyordu. Çünkü Biz ona öyle hazineler vermiştik ki, sadece (bu hazinelerin) anahtarlarını taşımak bile bir manga adama, hatta daha fazlasına zor geliyordu. Aynı soydan gelen halkı ona: "(Servetinden ötürü) böyle böbürlenip şımarma, çünkü Allah şımaranları sevmez!" (Kasas, 76. ayet)
➡ Karun, sahip olduğu mal, mülk ve saltanatın kendisini azgınlaştırdığı ve büyüklüğe taslayan bir kimseydi. Yaşadığı refahı, kendi meziyeti saydı. "Oysa Allah'ın, ondan önceki kuşaklardan, ondan daha güçlü ve ondan daha fazla servet toplamış nicelerini (kendilerini bu üstünlük ve büyüklük duygusuna kaptırmaları yüzünden) yok ettiğini bilmiyor muydu? Ama şu var ki, suçluluğu kesinleşmiş olanlara (artık) günahlarından sual olunmaz!" (Kasas, 78. ayet)
➡ Kazandığı servet ile böbürlenen Karun, uyarılara kulak asmaz, kendi bilgisiyle elde ettiğini ileri sürerdi. Aslında bu tavrı ile Hz. Musa'nın getirdiği ilahi sisteme üstü örtülü savaş vermekteydi. En sonunda kendisi ve evi yerin dibine geçirildi. Bu akıbetten onu kimse kurtaramadı.