İslam dininde temizliğin yeri ve önemi
İslam dini, maddi ve manevi temizliğe büyük önem vermiş, ibadetler için temizliği farz kılmıştır. Hatta Efendimiz (SAV) temizliğin imanın yarısı olduğunu dile getirmiştir. Peki Müslümanların temizlik konusundaki metot ve fikirleri ne olmuştur? Eskiden temizlik anlayışı nasıldı?
Önceki Resimler için Tıklayınız
🔶İslam zamanında sabunlar, sodyum hidroksit, hem sıvı hem de katı halde kimyagerler tarafından üretilirdi. Hatta Cerrahî alanında getirdiği yeniliklerle ünlü Endülüslü tıp âlimi Ez-Zehravi; saç ve cilt bakımı, diş beyazlatma ile diş etin güçlendirme gibi konuları ile ilgilenmiş, bunun üzerine eserler yazmıştır.
🔶 Zehravi'nin kullandığı cerrahi alet ve uygulamalar, bugün modern tıbba öncülük de etmektedir. O, sezaryen ve katarakt ameliyatları için cerrahi cihazlar üretmiş; eserlerinde diş çekimini, gevşemiş dişin sabitleştirilmesini, yerinden oynamış dişlerde ne gibi tedavilerin uygulanabileceğini, kullanılacak aletler hakkında dahi bilgiler vermiştir.
▶ Burun, çene ve omurga kırıkları dahil kırık çıkıklarla da ilgilenen Müslüman alim ve bilgin olan Zehrâvî kırık patella kemiği için ilk defa cerrahî bir müdahale uygulamıştır.
🔶 İlk İslam filozofu ve Meşşâî okulunun kurucusu olan Kindi ise; parfüm konulu bir eser yazmıştır. Onu bazı kesimler "modern parfümlerin babası" olarak bile tanımlamıştır.
🔶Çağın ilk zamanlarında parfümü yalnızca varlıklı insanlar kullanırken, sonraları toplumdaki herkes için kullanılabilir duruma gelmiştir. O dönem kullanılan cam kaplar şeklinde parfüm şişeleri, günümüzde "imbik" adını da taşımaktadır.
▶ Yine o dönemlerde çiçeklerden parfümler yapılırdı. Bunun üzerine Müslümanlar, parfüm yapımına ot ve baharat çeşnilerini de eklemişlerdir.
🔶 Kuşkonmaz sebzesini ve yemeğini çağdaşlarına tanıtan Ziryab ise, III. (IX.) yüzyıl Kurtuba'sında modaya yön veren bir modacı olmakla kalmamış, Endülüs'e Bağdat modasını getirmiştir.
🔶 Ziryâb, Kurtubalılar'a giyim konusunda da öncülük etmiş yaz boyunca beyaz ve açık renkli hafif kıyafetler, ilkbaharda renkli ipekli giysiler, sonbahar ve kış aylarında ise kalın ve yünlü elbiseler tavsiye etmiştir.
🔶Ziryâb, moda ile ilgili yaptıkları ile kalmamış, elbise temizlemekle ilgili pratik çözümler önermiş, kıyafetleri temizlemek için tuz kullanımını da öğretmiştir. Hatta bir tür macunla diş temizliğini dahi göstermiştir.
🔶Müslümanların hijyen alanındaki metot ve fikirleri, tacirler, gezginler ve haçlılar tarafından Avrupa'ya sonra tüm dünyaya yayılmıştır.
🔶 Hamamlar, Müslümanların temizlik konusunda hassasiyetinin bir diğer örneğidir. Temiz olma inceliği geliştikçe hamamlar kurumsallaşmış, erkekler ve kadınlar tarafından farklı zamanlarda kullanılabilmesi durumuna getirilmiştir.
➡ Hamamları; kadınlar gün boyu, erkekler ise akşam saatlerinde kullanım hakkına sahiptiler. Günümüzdeyse İslam aleminin birçok yerinde hamamda yıkanılması hala bir gelenek olarak yaşamaktadır.
