İslam mimarisinin çekirdek kavramı: Mekan
Fetihler vasıtasıyla farklı kültür ve medeniyetlerin sanat yaklaşımları ile iletişim kuran İslam medeniyeti, kendine has bir sanat dili ve geometrisi oluşturur. Maddiyatın ötesine geçen İslam sanatı, sade ve grafiksel bir yorumla mekanın içinde kendini ifade eder. İslam mimarisinin gelişmesi ve ilerlemesiyle bu kavram tecessüm ederek mimarinin kalbine yerleşir. Peki, İslam mimarisi mekanı nasıl inşa eder?
💠 Her medeniyet kendi umdeleri ve dünya görüşü merkeziyetinde, bir sanat üslubunun ve estetik izlenimin öncülüğünü üstlenir.
💠 İslam medeniyeti de temel dayanakları doğrultusunda çeşitli savaş, ticaret, ve anlaşmalar vasıtasıyla farklı kültürlerden etkilenerek ve kimi noktalarda esinlenerek kendi öz, esrarengiz ve muhteşem sanat dünyasını kurar.
💠 İslam medeniyeti kendi sanat tasavvurunu oluştururken vahyin ilkelerinden ve dinin emirlerinden faydalanır. Bu faydalanma esasında medeniyet nüvesinin ortaya çıkışını da ifade eder.
💠 Kendi izini, özünü ve tadını her özelliği ile simgeleştiren bu ilahi sanat anlayışı, Müslümanların elinin değdiği, hükmünün geçtiği, ruhunun sindiği her diyarda manevi bir tebliğ ve çağrının simgesi olur.
💠 İslam sanatı, baki olan Allah'ın (CC) karşısında kula acziyyetini öğreten, insana kudretinin darlığını, gücünün sınırını hatırlatan bir tevhid anlayışının yansımasıdır.
💠 Sanatçı eseri sayesinde, Cenab-ı Hakk'ın kainatta yerleştirdiği uçsuz bucaksız, muhteşem sanatı idrak eder. Bu sayede sanatçıya ilahi alemde tefekkür kapısı açılır.
💠 Gözle görülen maddi dünyanın yok olacağı, fani olduğu algısı sanatı temaşa eden insana, görünen alemin arkasında manevi ve gizli bir mutasarrıfı yani tasarruf sahibi birisi olduğunu haber verir ve sanat bu düşünce üzerine tecessüm eder.
💠 Ayrıca bu bakış açısı, mekana girecek, mekanı deneyimleyecek ve hayatını mekanda tecrübe edecek insana, maddi bir alemle beraber manevi bir sahayı da gözlemleme şansı verir.
💠 İslam sanatının soyut ve geometrik üslubu görsel olarak mekan üzerinde vücut bulur. Dolayısıyla mekan, hayatın bizzat yansıdığı yaşam alanına dönüşmeye başlar.
💠 Mekan insanın zihninde şekillendirdiği biçimi, daha öznel bir zemine aktardığında esas somutlaşmış fikre dönüşür. Medeniyetimiz bu hakikati kanıtlar.
