İslam tarihinin ilkleri
İslam tarihinde pek çok sahabi, dünya üzerindeki ilklerin temsilcisi olmuştur. Peygamber Efendimizin risaleti ile İslam dini tebliğ edilmeye başlanmış ve iman edenler, maddi ve manevi anlamda Resul-i Ekrem'i desteklemişlerdir. Peki, İslam tarihinde Müslümanlığı kabul eden ilk kadın, ilk çocuk, ilk hür ve ilk köle kimlerdir? Şehitlik mertebesine erişen ilk Müslümanın ismi nedir? İdari, iktisat, hukuk ve eğitim gibi birçok alanda yaptığı yeniliklerle İslam devletinin ilk kez teşkilatlanmasını hangi halife sağlamıştır?
◾ Hz. Hatice (R.ANHA), yeryüzünde İslam'a inanan ilk insandır. Maddi ve manevi her türlü desteği eşi olarak Peygamberimize (SAV) sağlamış, vahyin ilk günlerinden itibaren onun en büyük destekçisi olmuştur. 556 yılında Mekke'de doğan Hz. Hatice'nin (R.ANHA) soyu dedelerinden Kusay'da Resûl-i Ekrem'in (SAV) soyu ile birleşir. Hatice'nin (R.ANHA) üstün iffeti sebebiyle İslâmiyet'ten önce "Tâhire" lakabıyla anıldığı bilinir.
◾ Hz. Hatice (R.ANHA) güvenli bulduğu kimselerle ortaklaşa ticaret yapmaktaydı. Tanıdıklarının tavsiyesi üzerine, çevresinde üstün ahlâk sahibi ve güvenilir bir genç olarak bilinen Hz. Muhammed (SAV) ile ortaklık anlaşması yaptı ve kölesi Meysere'yi de hizmetine vererek Şam'a gitmesini istedi. Dönüşte başarılı bir tâcir, dürüst ve doğru sözlü bir insan olduğunu gördüğü, Meysere'den ahlâkı ve davranışları hakkında bilgi aldığı, bütün bu özellikleri sebebiyle kendisine hayran kaldığı Hz. Muhammed'e (SAV) evlenme teklif etti, o da bunu kabul etti.
◾ Peygamberlik gelmeden önce Hz. Muhammed'in (SAV) şehirden uzakta, özellikle Hira'da tefekkür yoluyla ibadet ettiği günlerde Hatice onunla hep meşgul olmuş, eve dönmesi geciktiği zaman hizmetkârları vasıtasıyla ona ulaşmıştır. Hz. Hatice'nin (R.ANHA) Resûlullah'ın hayatındaki en önemli rollerinden biri, peygamberlik geldiği zaman kendisine herkesten önce iman etmesi ve onu bütün varlığı ile desteklemesidir.
◾ Peygamber Efendimiz (SAV), Hira mağarasında bulunduğu sırada daha önce hiç karşılaşmadığı Cebrâil ona peygamber olduğunu tebliğ ettiği ve vücudunu üç defa kucaklayıp kuvvetlice sıktıktan sonra Alak sûresinin ilk beş âyetini öğrettiği zaman büyük bir heyecana kapıldı ve korkudan yüreği titreyerek evine döndü. Başına gelenleri anlattıktan sonra, "Bana neler oluyor, Hatice?" diyerek kendinden korktuğunu söyledi.
◾ Bunun üzerine Hz. Hatice (R.ANHA) Resûlullah'ın korku ve endişelerini gideren şu sözleri söyledi: "Öyle deme! Yemin ederim ki Allah hiçbir zaman seni utandırıp üzmez. Çünkü sen akrabanı gözetirsin, doğru konuşursun, işini görmekten âciz kimselerin elinden tutarsın, yoksulları kayırırsın, misafirleri ağırlarsın, haksızlığa uğrayan kimselere yardım edersin". Hatice daha sonra Hz. Peygamber'i alıp amcasının oğlu Varaka b. Nevfel'e götürdü. İbrânîce bilen, bu sebeple Tevrat ve İncil'i okuyan, daha önceleri Hıristiyanlığı kabul etmiş olan bu âlim, Resûl-i Ekrem'i (SAV) dinledikten sonra ona görünen meleğin bütün peygamberlere vahiy getiren melek olduğunu söyledi. Hatice de (R.ANHA) Resûl-i Ekrem'e, (SAV) "Senin Allah'ın resulü olduğuna şehâdet ederim" diyerek Müslümanlığı kabul etti.
◾ Hazret-i Hatice (R.ANHA) iman edince Efendimizin (SAV) kızları Hazret-i Rukıyye (R.ANHA), Ümmü Gülsüm (R.ANHA) ve Fâtıma (R.ANHA) da Müslüman olmuşlardı.
◾ İlk Müslümanlardan, Peygamber Efendimizin (SAV) damadı ve Hulefâ-yi Râşidîn'in dördüncüsü olan Hz. Ali (RA), Hicretten yaklaşık yirmi iki yıl önce Mekke'de doğdu. Mekke'de baş gösteren kıtlık üzerine Hz. Peygamber amcası Ebû Tâlib'in yükünü hafifletmek için onu himayesine almış, Hz. Ali (RA) beş yaşından itibaren hicrete kadar onun yanında büyümüştür. Hz. Muhammed'in (SAV) peygamberliğine ilk iman edenlerdendir.
◾ Hz. Ali (RA) Bedir, Uhud, Hendek ve Hayber başta olmak üzere hemen hemen bütün gazve ve seriyyelere katılmış, bu savaşlarda Resûl-i Ekrem'in (SAV) sancaktarlığını yapmış ve daha sonraları menkıbevî bir üslûpla rivayet edilen büyük kahramanlıklar göstermiştir. Uhud'da ve Huneyn'de çeşitli yerlerinden yara almasına rağmen Hz. Peygamber'i (SAV) bütün gücüyle korumuş, Hayber'de ağır bir demir kapıyı kalkan olarak kullanmış ve bu seferin zaferle sonuçlanarak Yahudilere galebe çalınmasında büyük payı olmuştur. Fedek'te Benî Sa'd'a karşı gönderilen seriyyeyi ve Yemen'e yapılan seferi sevk ve idare etmiştir.
◾ Hz. Ali (RA), Hz. Peygamber'e (SAV) kâtiplik ve vahiy kâtipliği yapmış, Hudeybiye Antlaşması'nı da o yazmıştır. Evs, Hazrec ve Tay kabilelerinin taptıkları putlarla Mekke'nin fethinden sonra Kâbe'deki putları imha etme görevi ona verilmiştir. Hz. Peygamber (SAV) vefat ettiğinde cenazenin yıkanması ve benzeri hizmetleri, vasiyeti üzerine Hz. Ali (RA) ile Resûlullah'ın (SAV) yakın akrabasından Abbas (RA), oğulları Fazl (RA) ve Kusem (RA) ile Üsâme b. Zeyd (RA)yapmışlardır.
◾ Kur'an ve hadis konusundaki derin ilminden dolayı hem Hz. Ebû Bekir'in (RA) hem de Ömer'in (RA) özellikle fıkhî meselelerde fikrine müracaat ettikleri bir sahâbî olmuştur. Hz. Ömer (RA) zamanında, Hz. Peygamber'in (SAV) Mekke'den Medine'ye hicret ettiği günün İslâm tarihi için başlangıç kabul edilmesine dair teklif de onun tarafından yapılmış ve kabul edilmiştir.
◾ İlk Müslümanlardan olan ve Peygamberimizin (SAV) vefatının ardından ilk halife olan Hz. Ebu Bekir (RA), hayattayken cennetle müjdelenen on sahabiden biriydi. Fil Vak'ası'ndan üç yıl kadar sonra Mekke'de doğdu.
◾ Servetini Allah yolunda harcayıp eski elbiseler giydiği için "Zü'l-hilâl", çok şefkatli ve merhametli olduğu için "Evvâh" lakaplarıyla da anılmıştır. Ancak onun en meşhur lakabı Sıddîk'tır. "Çok samimi, çok sadık" anlamına gelen bu lakap kendisine, Miraç olayı başta olmak üzere gaybla ilgili haberleri hiç tereddütsüz kabul ettiği için bizzat Resûl-i Ekrem tarafından verilmiş ve İslâm literatüründe bununla şöhret bulmuştur.
