Kur'an-ı Kerim'de övülen salih zat: Hz. Lokman
Hz. Lokman, Kur'an-ı Kerim'de örnek gösterilen ve hayırla yâd edilen ender şahsiyetlerden biridir. Şüphesiz bir kula bahşedilen en büyük nimete sahip olan bu salih zat, oğluna verdiği öğütler ile anılır. Hikmetli sözler ile gönüllere şifa vermesinden dolayı Lokmanü'l-hâkim olarak da bilinir. Peki, Kur'an-ı Kerim'de Hz. Lokman nasıl anılır?
📌 Hz. Lokman, Kur'an-ı Kerim'de adı geçerek, örnek gösterilen ve hayırla yad edilen sahih bir zattır.
➡ Kendisine hikmet; yani ʺderin bilgi ve anlayış yeteneği bahşedilen" Hz. Lokman (as), yüce kitabımızda daha çok oğluna verdiği nasihatler ile anılır.
📌 Hz. Lokman'ın peygamber mi yoksa veli mi olduğu ihtilaflıdır. İslam âlimlerin çoğu, Hz. Lokman'ın peygamber olmadığı, ancak Allah'ın kendisini bilgi ve hikmetle şereflendirdiği salih bir zat olduğu görüşündedir.
➡ Hz. Lokman'ın hayatı hakkında, kaynaklarda birbirinden farklı rivayetler yer alır. Bunlardan birine göre Hz. Davud (as) dönemine yetişti ve ondan ilim öğrendi. Davud aleyhisselam peygamber olunca da yardımcısı oldu. Muhaddis (hadis öğrenip rivayet eden) İbn İshak'a göre Hz. Lokman bin yıl yaşadı.
➡ Davud aleyhisselamın Hz. Lokman'a "Ne mutlu sana ey Lokman! Sana, hikmet verilmiş ve senden, belâ, geri çevrilmiştir!" dediği rivayet edilir.
(Hakim Tirmizi Nevadiru'l Usul, s.112)
https://www.instagram.com/p/Cea4ZOQDV8g/
📌Hz. Lokman'a dair rivayetler, bazen aynı ismi taşıyan kişilerle karıştırılır. Gerçekte biri Kur'an'da belirtilen ve kendisine hikmet verilen Lokmanü'l-hakim (Lokman Hekim), diğeri ise Arap şiirinde Lokman bin Ad olarak tanınan iki farklı kişidir.
➡ Hz. Lokman'ın, Hz. Eyyüb'ün kız kardeşinin veya teyzesinin oğlu olduğu rivayet edilir. İlk İslam tarihçisi Vakidi'ye göre Hz. İsa ile Peygamber Efendimiz (sav) arasında bir zamanda Eyle ve Medyen taraflarında yaşadı ve İsrailoğullarına kadılık yaptı.
➡ Hz. Lokman'ın mesleği hakkında da farklı görüşler bulunur. Kadılık, terzilik, çobanlık, marangozluk bunlar arasında yer alır. Tarsus ya da Filistin'de Remle şehrinde gömülü olduğu düşünülür.
📌Yaşı hakkındaki görüşlere göre; Hz. Lokman, Allah'tan uzun ömür diledi ve tercih kendisine bırakıldığında da Arap kültüründe uzun ömrün simgesi olan kartaldan hareketle yedi kartal ömrü kadar yaşamayı istedi. Buna dayanılarak; 560, bin, 3 bin, 3 bin 500 veya 4 bin yıl yaşadığı düşünülür. "Lokmanü'n-nüsur (kartallar kadar uzun yaşayan Lokman)" ve "el-Muammer (uzun ömürlü)" lakabıyla da anılır.
➡ Hadis alimi Ebu Hatim es-Sicistani, uzun ömürlüler arasında Hz. Lokman'ın, Hızır'dan sonra ikinci sırada yer aldığını söyler.
📌Hikmetli sözler ile gönüllere şifa verdiğinden dolayı Lokmanü'l-hâkim olarak da bilinir. Peygamber Efendimizin (sav) Yemen'den gelen bir heyeti karşılarken onlara, "İman Yemenlidir, hikmet Yemenlidir" şeklindeki iltifatıyla Lokman'ın Yemen'deki Ad kavmine mensup olduğuna atıfta bulunduğu öne sürülür. (Fahruddin Er-Râzi, Tefsir-i Kebir Mefâtihu'l-Gayb)
Fikriyat'ta yer alan podcastlerden Lokman suresini dinlemek için tıklayın
