Unesco Dünya Mirası Listesi'ndeki Anadolu'nun eşsiz ahşap camileri
Anadolu, dört bir yanı eşsiz güzelliklerle çevrili, hem doğal hem de yapay güzellikleri bünyesinde barındıran bir coğrafyadır. Bu topraklar, yüzyıllardır medeniyetlere ev sahipliği yaparak kültürel bir zenginliğe sahip olmuştur. Anadolu'nun çeşitli yerlerinde, özellikle ahşap stilde inşa edilen camiler, çoğu zaman çivi kullanılmadan inşa edildikleri için özel bir değere sahiptirler. Bu camiler, sade ve zarif işlemeleriyle dikkat çekerek Anadolu'nun mimarisinde önemli bir rol oynar.
Önceki Resimler için Tıklayınız
🔹 Caminin tarihi 1231-32'ye kadar uzanır ve yapının ilk hali Leşker Emir Celaleddin Ali Bey tarafından inşa edilmiştir. Yapı, son halini ise 1274 yılında Emineddin Mikail tarafından almıştır.
🔹 Fatih Sultan Mehmet dönemi kadılarından ve İstanbul'un ilk kadısı olan Hızır Bey, bu camiyi 1440 yılında onarmıştır. Bu nedenle, Sivrihisar Ulu Cami, Anadolu'nun zengin tarih ve kültür mirasının önemli bir parçasını temsil etmektedir.
*Hızır Bey kimdir?
Hızır Çelebi, 15. yüzyılda yaşamış bir Osmanlı alimidir. İstanbul'un fethinden sonra yeni başkentin ilk kadısı olarak tayin edilmiştir.
AFYON ULU CAMİ
🔹 Afyonkarahisar'ın en büyük yapılarından biri olan Ulu Cami, 1272-1277 yılları arasında Anadolu Selçukluları tarafından ahşap yapım yöntemiyle inşa edilmiş önemli bir camidir. Cami, kendi adını taşıyan mahallede yer almaktadır ve kagir dört köşe kalın duvarlar üzerine ahşap sütunlarla desteklenen çatısıyla benzersiz bir mimari tarza sahiptir.
🔹 Afyon Ulu Camii, doğu, batı ve kuzey yönlerinde üç ayrı giriş kapısına sahiptir. Selçuklu tarzında işlenmiş, iki kanatlı minber kapakları üzerinde sureler ve ilk inşa tarihi gibi bilgileri içeren kitabeler bulunmaktadır. Caminin başmimarı Emir Hacı Bey'dir. İlk olarak 1341 yılında Muzafferüddünoğlu Minüddün Emir Abdullah Bey tarafından restore edilmiştir.
*Kagir ne demektir?
Kolon bulundurmayan, taşıyıcı eleman olarak tuğla veya taş duvarların kullanıldığı yapılara denir.
🔹 Ulu Cami, 40 direkli bir yapı olarak inşa edilmiştir ve Selçuklu döneminin ahşap işlemeciliğinin zirve örneklerinden birini sunar. Camideki mihrap Afyon mermerinden, minber ise avanos ağacından yapılmıştır ve orijinal formunu korumaktadır.
🔹 Ulu Cami'nin en dikkat çekici özelliklerinden biri, sarkıt ve baklava dilimi şeklindeki ahşap sütun başlıklarıdır. Bu başlıklar, sütunlar üzerinde olağanüstü bir estetik oluşturur ve ahşapların renkli motiflerle işlenmiş yan yüzeyleri büyük bir sanat eserini andırır. Ancak zamanla bu motiflerin silinmesi, caminin görsel zenginliğini kaybetmesine yol açmıştır.
BEYŞEHİR EŞREFOĞLU CAMİ
🔹 1299 yılında Anadolu Selçuklu Devleti döneminde inşa edilen tarihi Eşrefoğlu Cami, Konya'nın Beyşehir ilçesinde bulunur ve ahşap direkleri, tavanı ve kapı süslemeleriyle büyük bir ilgi çeker. Bu cami, zamanın durduğu bir eser olarak adlandırılabilir.
🔹 Eşrefoğlu Camii, Anadolu Selçuklu uç beyliği olan Eşrefoğulları Beyliği'nin kurucusu Seyfeddin Süleyman Bey tarafından yaptırılmıştır. Cami, Selçuklu geleneklerine bağlı "ulu cami" tarzında tasarlanmış olup, ahşap direkleri ve düz toprak damıyla yapılmış camilerin en büyük ve gelişmiş örneklerinden biridir.
🔹 Caminin ön cephe duvarı kesme taş kullanılarak inşa edilmişken, diğer kısımları moloz taşlarla örülmüştür. Girişindeki taç kapısının süslemeleri, Sivas'taki Gökmedrese ve Çifte Minareli Medrese'nin kapı süslemelerine benzerlik gösterir. Cami, 48 ahşap direğin üzerine oturtulmuş ahşap tavanı, kündekari sanatıyla işlenmiş pencereleri, minberi ve bey mahfili gibi özellikleriyle 700 yıllık bir tarihin izlerini taşır.
🔹 Eşrefoğlu Camii, Anadolu'daki ahşap direkli camilerin en büyük ve özgün örneğidir. Aynı zamanda bir türbe, kervansaray ve hamam gibi yapılardan oluşan bir külliye kompleksi içinde yer alır. Cami, 1296-1299 yılları arasında Eşrefoğulları Beyliği döneminde Eşrefoğlu Seyfettin Süleyman Bey tarafından yaptırılmıştır ve bu beyliğin önemli bir eserini temsil eder.
