Arama
Zemzem suyunun tarihi ve hikayesi: Hz. Hacer, Hz. İbrahim, Hz. İsmail ve Zemzem suyu...
Hz. İbrahim, Allah'tan aldığı emir doğrultusunda Hz. Hacer ve oğlu Hz. İsmail'i o dönemde çorak bir belde olan Mekke'ye götürüp bırakmıştır. Hz. İbrahim'in bıraktığı su ve erzak bitmiş; Hz. Hacer ıssız Mekke vadisinde oğlu Hz. İsmail'in susuzluktan ölmesinden korkmuş ve telaşa kapılmıştır. Endişeyle Safa ve Merve tepeleri arasında su aramaya başlamış ve bu gidiş gelişlerin sayısı yediye ulaştığında bir ses işitmiştir. Baktığında, Cebrail tarafından kazılan topraktan su kaynadığını görmüş; bu suyu bir yandan su kabına doldurmaya bir yandan da etrafını çevrelemeye çalışmıştır. Peygamberimiz ona rahmet okumuş ve "eğer suyun önünü kapatmasaydı zemzem şarıl şarıl akıp giden bir ırmak olurdu" buyurmuştur.
🔸 Zaman içinde Mekke'de sayıları artan Cürhümlüler, bir müddet sonra Hz. İbrahim ve oğlu Hz. İsmail'in sünnetini terk etmişlerdir.
🔸 Beytullah'a saygısızlık göstermeye başlamışlar, dışarıdan Mekke'ye gelenlere kötü davranmışlardır. Rivayete göre bu nedenle zemzem bir süre sonra çekilmiştir.
İbn Hişâm, I, 132
🔸 Cürhümlüler, Arim seli nedeniyle bölgeye gelen Huzâa ve onların destekçisi Kinaneoğulları ile bir mücadeleye girişmiş ve yenilgiye uğramışlardır.
🔸 Ardından Hacerülesved'i yerinden sökmüşler ve bir yere gömmüşler; içine kıymetli eşyalar atılan Zemzem kuyusunu kapatarak yerini belirsiz duruma getirerek Yemen tarafına gitmişlerdir.
🔸 Asırlarca üzerinden sel suları geçen Zemzem kuyusu, zamanla tamamen kapanmış ve yeri bilinmez olmuştur.
🔸 Zemzem kuyusu, Kureyş'in reisi, Resul-i Ekrem Efendimizin (sav) dedesi Abdülmuttalib tarafından ortaya çıkarılmıştır.
🔸 Rivayete göre Abdülmuttalib'e Mescid-i Harâm'da karınca yuvasının yakınında bulunan Zemzem kuyusunu kazması emredilmiştir.
🔸 Abdülmuttalib, Mekkelilerin o dönemde kurban yeri olarak kullandıkları İsâf ve Nâile putları arasındaki bu yeri kazmaya başlamıştır.
🔸 Putlara zarar gelmesi endişesiyle Kureyşlilerden tepki gören Abdülmuttalib, baskılara karşı gelmiş ve Kureyşliler onun bu kararlı tutumu üzerine direnmekten vazgeçmişlerdir.
🔸 Abdülmuttalib, hayatta olan tek oğlu Hâris'in de yardımıyla Zemzem kuyusunu ortaya çıkarmıştır.
🔸 Kuyunun çevresinde gerçekleştirdiği onarım sırasında Kureyşliler, Abdülmuttalib'i rencide etmişlerdir.
🔸 Bunun üzerine Abdülmuttalib savunmasız kalmış; eğer on erkek çocuğu dünyaya gelirse içlerinden birini kurban etme adağında bulunmuştur.
🔸 Bu dileğinin gerçekleşmesi üzerine Abdülmuttalib oğulları arasından kura çekmiş ve kurada oğlu Abdullah çıkmıştır.
🔸 Abdülmuttalib, bunun üzerine 100 deve kurban ederek adağını yerine getirmiş; üstlendiği sikâye ve rifâde görevlerine Zemzem kuyusunun bakım işi de eklenmiş ve toplum nezdinde itibarı artmıştır.
Sikâye: Kâbe'yi ziyaret için gelenlerin su ihtiyaçlarının karşılanması görevi.
Rifâde: Hac döneminde hacılara yemek dağıtma görevi.
🔸 Abdülmuttalib, Zemzem kuyusuna biri su dökünmek diğeri içmek için iki havuz yaptırmıştır.
🔸 Bu havuzlar kimi Kureyşli gençlerce geceleri bozulmuş; Abdülmuttalib oğulları ile birlikte ertesi gün onarmıştır.
🔸 Zemzem, Mekke'de bulunan diğer sulara kıyasla daha bol, daha temiz ve lezzetli bir kaynaktır.
🔸 Kâbe'yi ziyarete gelenler Zemzemden faydalanmışlar ve memleketlerine de götürmüşlerdir.
🔸 İslam öncesinde yılda bir kere Zemzem kuyusunun etrafında tören düzenlenmiş; böylece suyun yıl boyunca eksilmeyeceğine inanılmıştır.
🔸 Mekkelilerin inancına göre Şaban ayının ortalarındaki bir gece kuyunun su seviyesi yükselmekte ve tadı çok güzel olmaktadır. O dönem, bu gecede herkesin katıldığı törenler yapılmıştır.
🔸 Zemzemin Resul-i Ekrem Efendimizin (sav) hayatında çok özel bir yeri bulunurdu.
🔸 Peygamberimiz (sav), çocukluk ve gençlik döneminde sikâye görevini ifa eden amcası Ebu Talib'e kuyunun bakımı sırasında yardım ederdi.
🔸 Allah Resulü'nün (sav) sütannesinin yanındayken, on yaşlarındayken, ilk vahiy geldiğinde Hira'da ve Miraç gecesinde olmak üzere dört defa göğsünün yarılarak kalbinin çıkarıldığı ve Zemzemle yıkandığı rivayet edilmiştir.
Şâmî, II, 82-86
🔸 Kur'an-ı Kerim'de İnşirah suresinde geçen "Biz senin göğsünü açıp genişletmedik mi?" ayetinin bu olaya işaret ettiği düşünülmüştür.
Buhârî, Tevhîd, 37, Menâkıbü'l-ensâr, 42; Müslim, İmân, 261-263
🔸 Mekke'nin fethi gerçekleştiği gün, Kâbe putlardan temizlenmiş ve Peygamber Efendimiz (sav) ile sahabiler tarafından Zemzem kuyusundan kovalarla su çekilerek Kâbe'nin içi ve dışı yıkanmıştır.
🔸 Resulullah (sav), Veda haccında ve umrelerinde Kâbe'yi tavaf ettikten sonra Makam-ı İbrahim'in arkasında iki rekât tavaf namazı kılmış ve Zemzem kuyusuna giderek zemzem içmiştir.
🔸 Ümmü Eymen, Peygamber Efendimizin (sav) sabahleyin zemzem içerek güne başladığını, bazen gün boyunca yemek yemediğini söylemiştir.
İbn Sa'd, I, 133