Barış Manço’nun şarkı sözlerindeki gizli hazineler 🎵
Barış Manço, 7'den 77'ye herkesin gönlünde taht kurdu. İstanbul'da büyüyen, uzun yıllar Avrupa'da yaşayan ve yaşadığı dönemde "dünyada en fazla ülkeyi dolaşan Türk vatandaşı" olan Manço, ayakları Anadolu kültürüne basan biriydi. Türkçe şarkılar söyledi; şarkılarının 3 yaşından 93 yaşına kadar herkes tarafından dinlenmesini istedi. Sözlerinin pek çoğunda unutulan değerleri hatırlattı; toplumsal konulara, dine, ailenin önemine ve kültürel zenginliğimize vurgu yaptı. İşte, Barış Manço'nun şarkı sözlerindeki gizli hazineler…
Önceki Resimler için Tıklayınız
Bir "modern çağ ozanı" olarak Barış Manço, müziği bir mesaj iletme aracı olarak kullandı. Şarkı sözlerinin pek çoğunda unutulan değerleri hatırlattı; toplumsal konulara ve ailenin önemine dikkat çekti.
Şarkılarında tasavvufi deyişlere yer verdi, atasözleri ve deyimler kullanarak toplumsal hafızada canlı kalmalarını sağladı.
Barış Manço, müziği için "Ben doğru bildiğini yapan bir insanım. Doğruluk; ister istemez ürettiğin şeylerde kendini gösterir" demişti. Onun bu sözü, müziğinin felsefesini de yansıtır.
Şarkılarından "Her yazdığım besteyi önden bir hikâye, bir kurgu olarak kafamda toparlarım" şeklinde bahsetmişti.
Barış Manço, şarkılarında dini literatürde ve gelenekte yer alan pek çok unsura yer verdi. Tevhid inancı, peygamber hayatları, yaşam, ölüm, ahiret gibi kavramlar onun şarkılarının bir parçasıydı.
Türk toplumunu ayakta tutan değerleri de şarkılarında sık sık zikretti, sözlerine toplumsal mesajlar yükledi.
Hz. İbrahim, misafir ağırlayan ve sofrasında ikramı bol olan bir peygamberdi. Barış Manço, şarkısında bu kavram ile pek çok metafora yer verdi. Nakarat kısmındaki "Buyurun dostlar buyurun Halil İbrahim sofrasına!" sözüyle insanları davet etti.
"Daha çatal, bıçak, kaşık icat edilmemişken / İsmail'e inen koç kurban edilmemişken" sözleriyle Hz. İbrahim'in Hz. İsmail'i kurban etme hikâyesine değindi. "Nefsine hâkim olursan kurulursun tahtına / çalakaşık saldırırsan ne çıkarsa bahtına!" sözleriyle gözü tok, nefse hâkim olmanın önemine çekti.
Kula kulluk etmemek, haramı bilmemek, para ve ihtişama aldanmamak gibi değerleri şarkıda işledi.
Hz. İbrahim ve oğlu İsmail'in büyük imtihanı
Paylaşmayı öğütleyen bu şarkıda, manevi olarak kazanç elde edeceğini vurgulamıştı: "Hele destur maşallah bu ne bolluk böyle / Hele destur helalinden kazandıysan söyle / Hele destur gözümüz yok Allah daha çok versin/ Ama paylaş, gel beni dinle, paylaşırsan sevaba girersin."
Şarkının ikinci bölümünde "Hele destur maşallah bu ne iştah böyle / Hele destur yetim hakkım yemedin mi söyle / Hele destur gözümüz yok afiyet şeker olsun / Ama paylaş, gel beni dinle, gariplerin karnı doysun" sözleriyle yetim hakkına dikkat çekmiş ve paylaşmayı nasihat etmişti.
Nakaratta "Aç gözünü daha vakit erken gör şeytanın gör dediğini" sözüyle zararın neresinden dönülse kâr olacağının altını çizmişti.
📌 Nisa suresi, 10. ayet şöyle buyurur: Yetimlerin mallarını haksız olarak yiyenler şüphesiz karınlarına ancak ateş dolduruyorlar. Zaten onlar alevlenmiş ateşe gireceklerdir.
