Arama
Evliya Çelebi'nin hac yolculuğu
Elli bir yıl boyunca 7 iklimi gezen Evliya Çelebi, 10 ciltlik bir seyahatname kaleme aldı. Bu eserle yalnızca yaşadığı döneme değil, birçok farklı milletin kültürel birikimine de ışık tuttu. Gittiği şehirler hakkında yazılar yazan Evliya Çelebi, kutsal topraklara yaptığı yolculuğunda da bu geleneği bozmadı. Peki, Evliya Çelebi, çıktığı hac yolculuğunda nelerden bahsetmişti?
Evliya Çelebi, 25 Mart 1611 tarihinde, İstanbul, Unkapanı'nda doğdu. Evliya Çelebi, eğitiminin ilk aşamasında daha çok babasının Unkapanı pazar yerindeki dükkânına gelen bilgili ve çok yönlü tanıdıklardan yararlandı.
Sonraki yıllarda Unkapanı'nda Hamid Efendi Medresesinde yedi yıl eğitim gördü. 1635 yılında, akrabası Silahdâr Melek Ahmed Paşa vasıtasıyla Ayasofya Câmii'nde IV. Murad Han ile tanıştırılan Evliya Çelebi, yüksek seviyede devlet ve bilim adamlarının yetiştiği Enderun Mektebi'ne kabul edildi.
Türkçeyi düzgün ve etkili kullanabilen Evliya Çelebi, Enderun Mektebi'nde Arapça, Farsça ve Rumca; babasının arkadaşı Simyon Usta'dan ise Latince ve Yunanca öğrendi.
Savaşlara da katılan Evliya Çelebi, çok kez ölüm tehlikesiyle yüz yüze gelmiş, fakat ince zekâsı, hazırcevaplığı ve güler yüzü ile durumlardan kurtulmayı başarmış biriydi.
Ömrünü yeni yerler ve insanlar tanımaya vakfeden Evliya Çelebi, meşhur eseri 'Seyahatnamesi'nde kendisini "seyyah-ı âlem ve nedim-i beni âdem Evliya-yı bî-riyâ" - dünya gezgini, insanoğlunun dostu, riyasız Evliya- olarak tanımlar.
Evliya Çelebi ilk önce İstanbul'u gezip dolaştı. Sonrasında şehir dışına ilk seyahatini 1640 yılında Bursa'ya yaptı.
Ardından değişik devlet adamlarının maiyetinde hiç durmadan, Osmanlı İmparatorluğu'nun dört bir yanını gezip, gördüklerini kaleme aldı.
Evliya Çelebi, 70 yılı aşkın bir hayat yaşayıp ömrünün 50 yılını da seyahatlerde geçirdi. 26 milyon kilometrekare yüzölçümüne sahip imparatorluğun her tarafını gezdi.
Anadolu, Rumeli, Suriye, Irak, Mısır, Girit, Hicaz, Ukrayna, Romanya, Slovakya, Transilvanya, Moldovya, Avusturya, Macaristan, Polonya, Almanya, Hollanda, Bosna-Hersek, Dalmaçya, Güney Rusya, Kırım, Kafkasya, İran, Mısır, Habeşistan ve Sudan'a kadar gitti. Hayatını gezmeye vakfeden Evliya Çelebi, bu seyahatlerini 10 ciltten oluşan Seyahatnamesinde anlattı.
İnsanlık tarihine yön veren Evliya Çelebi'nin seyahat rotası
Evliya Çelebi, Seyahatname'de de belirttiği üzere; Rum, Arap ve Acem'de, İsveç, Leh, Polonya ve Çek'te 51 yıl boyunca 7 iklim ve 18 padişahlık yeri gezip dolaşmıştır. Gezip gördüğü kale sayısı ise 7.060, şehir sayısı ise 257'dir.
Bugün bu coğrafya üzerinde tam bağımsız veya federal olarak 40'dan fazla devlet bulunur. Bunların büyük bir kısmı da Osmanlı Devleti'nden ayrılmadır.
Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nde övgüyle söz ettiği Darüşşifa