Ortak dil ve belleklerimizi nakşeden mefhumlar
Eski Türkçe kelimeler genellikle kulağa çok hoş gelir ama anlamını bilmeyiz. Bunlar günümüzde pek kullanılmayan, ama diline hâkim her bireyin bilmesi gereken kelimelerdir. İşte size muhtemelen daha önce hiç duymadığınız 15 eski Türkçe kelime...
Eski Türkçe kelimeler, genellikle kulağa hoş gelen konuşmaların dikkat çeken noktalarıdır aslında. Dil veya lisan; insanların duygu ve düşüncelerini anlatabildikleri, birbirleri arasında anlaşabilmelerini sağlayan bir araçtır. Her dilin, kendi içerisinde bir düzeni ve kuralları bulunur. Bir kelimenin ise aynı dil içerisindeki anlamı sabittir.
Ancak bazı kelimeler vardır ki ilk duyduğumuzda ne anlam ifade ettiğini hemen algılayamayız. Bunlar çoğunlukla başka dillerden geçmiş veya aynı dilin farklı kökenlerinden türetilmiştir. Bu yazımızda dilimize, özellikle Arapça ve Farsçadan geçmiş olan, kulağa hoş gelen eski Türkçe kelimeler ve anlamları üzerine yoğunlaşacağız.
Aşırı üzüntüyü ya da mutluluğu simgeliyor. Dilhun kelimesi de okuduğunuzda zihninizde ilk olarak hüznü canlandırıyor. Kalbi yaralı, içi kan ağlayan, büyük üzüntü içinde olan anlamlarına gelen kelime dilimize Farsçadan girmiş. Yaşar Kemal dizelerinde dilhun kelimesine şu şekilde yer veriyor;
"Seni öyle bir takdim etti ki doktor, herkes beğendi, dinleyenlerin hepsi dilhun oldu. Neredeyse hepimizin gözlerinden kanlı yaşlar dökülecekti."
Bir belirteç yani zarf olarak kullanılan tevekkeli; sebepsiz, boş yere, rastgele, boşuna anlamlarını içeren kelime Türkçemize Arapçadan geçmiştir. Genellikle olumsuz ifadelerde kullanılan tevekkeli kelimesini bir cümle içerisinde kullanalım.
"Tevekkeli sabahtan beri kıvranmıyormuşsun, parti için izin almakmış bütün çaban."
