Osmanlı'nın ilim yuvası: İstanbul Darülfünun
Ecdadımız ilmi önemsiyor bunun için de çok kapsamlı eğitim kurumları açıyordu. Hatta İstanbul fethedildikten sonra ilk eğitimin başladığı yer Ayasofya Medresesi oldu. Bunun yanında Fatih ve Zeyrek Medreseleri de açılmıştı. Fakat gelişen ve değişen bilim dünyasına ayak uydurmak için yeni bir kurum gerekliydi. Böylece Osmanlı'nın ilk üniversitesi kabul edilen İstanbul Darülfünun eğitim hayatına başladı. Günümüzde birçok yüksek öğrenim kurumunun da temelini oluşturdu. Peki, Darülfünun hakkında neler biliyoruz?
Beyazıt Meydanı
◾ İstanbul'un fethinin akabinde, Osmanlı saray medeniyetinin temellerinin atıldığı yer Beyazıt Meydanı'dır. Burası, Roma ve Osmanlı dönemindeki kültürel ve sosyal hayatın merkez noktalarından biri kabul edilir.
◾ Osmanlı'nın ilk sarayı kültürel değere sahip olan bu semte inşa edilir. Tarihi Topkapı Sarayı'ndan daha eski olan yapı, Fatih Sultan Mehmed ve ordusu İstanbul'u fethettikten sonra yapılır.
◾ Topkapı Sarayı'nın yapılmasıyla buraya "eski saray" anlamına gelen Saray-ı Atik, Topkapı Sarayı'na ise "yeni saray" anlamında Saray-ı Cedid adı verilir.
Beyazıt'ın simgesi "İstanbul Üniversitesi"
◾ Osmanlı medeniyetinde eğitimin temelleri, İstanbul Darülfünunu ile atılır. Eğitim tarihinin sembolik yapısı, Osmanlı'nın da ilk imar örneği olarak karşımıza çıkar.
◾ İstanbul Üniversitesi, Türkiye'nin uzun yıllar ilk üniversitesi ve tek üniversitesi olarak varlığını sürdürürken, Türkiye'de pek çok üniversite ve eğitim kurumunun doğmasına da sebep olur. Medeniyet tarihinin eğitim noktasında önemli bir görevi üstlenir.
Osmanlı'nın bilime açılan kapısı
◾ Üniversitenin en önemli yapılarından biri olan anıtsal taç kapısı ise 1865 tarihinde Harbiye Nezareti'nin bir parçası olarak inşa edilir. Kapının sağında ve solunda yer alan saat kulelerinin mimarı, Mustafa Şem'i Pek'tir.
◾ Vav Tv'de yayınlanan "Şehrin Ruhu" programında sunucu Süleyman Faruk Göncüoğlu şu ifadelerde bulunur:
"Dönemin Osmanlı mimarisi zevkine göre inşa edilen ve bu anıtsal kapı bugün eğitime, bilime, entelektüalizme açılan bir kapı oldu. Eski Türk filmlerinde bilimden ve üniversiteden bahsedildiğinde hep bu kapı önünde bir kare geçer hep ellerinde t cetveli ile beraber ifade edilirdi."
Mustafa Şem'i Pek kimdir?
Osmanlı Dönemi'nin en ünlü saat yapım ustalarından biridir.
Osmanlı'nın eğitim sistemi
◾ Osmanlı döneminde, İstanbul merkezli eğitimin ilk temelleri Ayasofya Medresesi'nde atılır. Ali Kuşçu gibi önemli bilim insanları ile beraber yeni bir boyut kazanır.
◾ 1470 yılında Fatih Külliyesi'nin hayata geçirilmesi, Sahn-ı Seman Medreselerinde eğitimin başlaması ile beraber Osmanlı dönemi eğitim sistemi daha da gelişir.
Zeynep Sultan Konağı
◾ Darülfünun-u Şahane, Darülfünun-u Osmaniyye olarak da bilinen eğitim kurumunun temelleri, günümüzde İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nin olduğu yerde atılır. Fakültenin bulunduğu yerde eskiden Zeynep Sultan Konağı vardır.
◾ İstanbul'da yaşanan yangınlardan birinde bu tarihi konak yanar ve kül olur. Yerine de bugün Fen - Edebiyat Fakültesi'nin bulunduğu bina yapılır.
Ser-askerlik Kulesi/ Kasr-ı Harik
◾ İstanbul Üniversite merkez kampüsünün hem de semtin simgelerinden biri "Beyazıt Yangın Kulesi'dir."
Sunucu Süleyman Faruk Göncüoğlu şu ifadelerde bulunur:
"19. yüzyıldan itibaren İstanbul'un hem siluetini hem de İstanbul'daki yangın afetlerini haber veren önemli bir yangın kulesidir."
◾ Ser-askerlik Kulesi, Kasr-ı Harik gibi adlarla da anılan kulenin tarihi 1756'ya kadar uzanır. Ahşap olarak inşa edilen bu yapı, İstanbul'un meşhur yangınlarından nasibini alır ve yanar. Son olarak Sultan II. Mahmud döneminde Balyan Ailesi'ndeki bir mimara, kagir yani taş olarak inşa ettirilir.
Balyan Ailesi kimdir?
18. ve 19. yüzyıllarda hassa mimarı olarak Osmanlı padişahları ve hanedanı tarafından yaptırılan birçok mimari esere imza atan mimar bir ailedir.
