Hayati farkındalığımız: Algı
Algı olmadan düşünce, düşünce olmadan iletişim olmaz. Dış dünyayı algılamamızın anahtarı olan algıyı birçok unsur etkiler. Algı çalışmaları psikofiziksel ve fizyolojik yaklaşımlar ile incelenir. Peki algı nedir, algılama süreçleri ve algıda farklılaşma nedenleri nelerdir?
🔴 Dış dünyanın farkındalığı olan algı, duyu organlarımızdan beynimize ulaşan bilgi ve verilerin örgütlenmesi, yorumlanması ve anlamlandırılması sürecidir. Algı uyarım ile sürecin ortak ürünüdür.
🔴 Algılama sürecinin nitelikleri ışık, ses gibi değişik uyaranlar ile bu uyaranlardan doğan deneyimler veya algılar arasındaki ilişkilerden çıkartılabilir.
🔴 Algıyı belirleyen en önemli süreçlerden biri dikkattir. Bireyin duyu organlarıyla farkında olduğu uyarıcılara zihinsel alıcılarının yönlendirmesidir.
🔴 Dış dünyayı tanımamızda en önemli becerilerimiz algı ve dikkat becerilerimizdir. Böylelikle kendi farklı algı ve dikkat becerisi ile farklı anlama ve anlamlandırma süreçlerinde uygun şekilde iletişim başlatılır.
(X) 📌Uyarım nedir?
(X) Bir uyaran karşısında organizmanın gösterdiği tepkiye "uyarım" denir.
🔴 Bildirmenin aracı olan dil insanlar arasında bir bağ kurar ancak işlevi bununla sınırlı kalmaz. Aynı zamanda bireyin algılama, düşünme ve kavramasını da yönlendirir.
🔴 İletişim anlamak, anlaşmak ve çatışmak üzerine kuruludur. Bu etkileşim ve bilgi alışverişi kişilerin algı düzeyine göre değişir ve şekillenir.
🔴 Algılar bazen gerçeklerden daha önemli olabilirken, doğru olmayan bir şeyi doğruymuş gibi bilmemize neden olabilir. Bir algıyı değiştirmek uzun yıllar sürebilir.
🔴 Gerek sosyal hayatta gerek çevremizde gerçeğin algılanış şekli çoğu kez hakikatin önüne geçer. Bunun sonucunda ön yargılar açığa çıkar. Algıda kişiden kişiye ve süreç içerisinde değişime rastlanır.
(X) 📌Ön yargı nedir?
(X) Bir kişi veya durumla ilgili olarak belli şart, yaşantı ve olaylara dayanarak
önceden edinilmiş olumlu ya da olumsuz yargıya, peşin hükme "ön yargı" denir.
Algının farklılaşma nedenleri üzerinde fizyolojik nedenler, kişisel özgeçmiş, kültürel değerler ve günlük duygu durumumuz etkilidir.
➡ Fizyolojik nedenler: Gözümüzün görebilmesi, kulağımızın görebilmesi ve beynimizin çalışması gibi.
➡ Özgeçmiş: Yaşadığımız tecrübelerin, yaşantıların algılarımızı etkileyecek derecede iz bırakmış olmasıdır.
➡ Kültürel değerler: Kültürel birikimimiz ve yargılarımız yorumlarımızı etkiler.
➡ Günlük duygu durumlarımız, çevresel faktörlerde anlık tepkilerimizde ve algılarımızda etkilidir.
(X) En sık karşılaşılan 10 kişilik bozukluğu
Algı çalışmalarına göre algı psikofiziksel ve fizyolojik yaklaşım olarak iki başlık altında incelenebilir.
🔴 Psikofiziksel yaklaşım, uyaranlar ve tepki arasındaki ilişkiyi ölçer.
🔴 Fizyolojik yaklaşım, iki tür ilişkiyi ölçer. Uyaranla fizyolojik tepkiler arasındaki ilişki ve fizyolojik tepkilerle davranışsal tepkiler arasındaki ilişkileri ölçer.
🔴 Psikofiziksel ve fizyolojik yaklaşımların her biri algısal sürecin değişik yönleri hakkında bilgi sağlar. Bu yüzden algıyı anlamak için, her iki yaklaşımla inceleme yapmak gerekir.
Nesneleri Algılamak
- Nesneleri ve özeliklerini dokunarak anlama yeteneğine etkin dokunma denir. Etkin dokunma bir kişinin bir nesneyi elleri ve parmaklarıyla aktif olarak incelediği dokunmadır.
Sözcükleri cümle içinde algılamak
- Kelimelerin cümle içinde olmasının insanları ne şekilde etkilediğinin bir örneği, cümle içine sunulan kelimelerin eksik yazılsalar bile okunabiliyor olmasıdır. Harflerin yarısı verilmediği halde cümleyi anlayabilmek, kullandığımız dilde kelimelerin cümle içinde nasıl bir araya geldiğine hakim olmamızla ilgilidir.
