Arama
İyi bir felsefe okuru olmanız için 5 ipucu
Felsefi metinler yeni başlayanlar için ilk başta karışık gelse de doğru yöntemler izlendiğinde bu karışıklık kolayca giderilebilir. Deyim yerindeyse iyi bir düşünür olmak mümkündür. Felsefi bir metin okurken öncelikle filozof gibi düşünmek gerekir. Çünkü insanın muhtaç bulunduğu ve aramakta olduğu gerçeği yakalamaya çalışan felsefe, eylemlerimizin değerini ve nasıl olması gerektiğini araştırır. Bu yazımızda sizlere iyi bir felsefe okuru olmanız için bilmeniz gereken 5 ipucundan bahsedeceğiz.
Var olanların varlığı, kaynağı, anlamı ve nedeni üzerine düşünme ve bilginin bilimsel olarak araştırılması anlamına gelen felsefe esas itibarıyla bir eleştiri ve sorgulama, karşılıklı bir tartışma faaliyetidir.
◾ Felsefe insanın iki temel yeteneğini konu edinir, bunlar "bilmek" ve "yapmak"tır. Biz kendimiz olarak bilmek ve yapmayı doğru kavrarsak, felsefe disiplinine güzel bir giriş yapmış oluruz. Düşünerek bulduğumuz veya edindiğimiz bilginin en gerçekçi bilgi olarak karşımıza çıktığını fark ederiz. Çünkü tamamen bize aittir. Dışarıdan gelen her türlü dokümana açık oluruz ki böylece aktif şekilde öğrenmeye, dinlemeye, tartışmaya ve yazmaya gayret ederiz. İyi bir felsefe okuru olabilmemiz için insanların söyledikleriyle değil, düşünerek kendi yolumuzu çizmemiz gerektiğini öğreniriz. Çünkü felsefe kendi içinde, oldukça bulanık görünen düşüncelerle boğuşmaktır.
O halde ilk ipucu; pasif değil aktif olmak!
◾Yalnızca başka birinin düşüncelerini almakla yetinmeyip, okuduklarımız hakkında düşünmemiz ve onları sorgulamamız gerekir. Eleştirel düşünce, detayları daha iyi hatırlamayı sağlar. Bir uyarıcı görevi görür. Okuduklarınızla etkileşime girmeden ilerlerseniz, bilgiler büyük olasıklıkla sizin için ölü kalacaktır. Ve siz ksıa sürede uykuya dalmış olacaksınızdır.
Ne yapabilirsiniz?
- Not alın.
- Size ilginç gelen yerleri ayırın.
- Kuşkularınızı ve itirazlarınızı bir kenara yazın.
- Tartışın, sor sorun. (Yazar haklı mı? gibi...)
- Ayrıntılı düşünmeye zaman ayırın.
- Alternatif açıklamalar yapın, uygun teoriler arayın.
Derinlere inmeden okursanız fazla ileriye gidemezsiniz.
Örneğin; Aristoteles'in bazı düşünceleri doğrudan doğruya Platon'la olan anlaşmazlıklardan çıkmıştır. Kant'ın bazı düşünceleri de Hume'un eserlerini okuyunca tetiklenmiştir.
◾ Bir kitabı okurken eserle ilgili kabataslak bir fikir edinin.
-Mesela başlıktan başlayın. Eğer iyi seçilmişse benimsenen bakış açısı hakkında genel bir fikir verecektir.
-Bir eserin arka kapağı da ana konu hakkında bilgi verebilir.
-Giriş bölümü de iyi bir bilgi kaynağıdır. Pek çok yazar giriş bölümünü kitabın haritası olarak kullanır.
-Eserlerin sonuç bölümleri de önemlidir, başlamadan önce sonuç bölümlerini okumaktan çekinmeyin. Yazarın nereye vardığını bilmek, genel bir fikir edinmeniz açısından size yardım edecektir.
-Eserle ilgili eleştirilere göz gezdirin.
◾ İlk okumada her şeyi anlamadığınızı fark ettiğinizde endişeye kapılmayın. Bu birkaç kez okumanız gerektiğinin sinyalidir.
-Hatta en zor kısma gidin ve tekrar okuyun. Daha sonra başa dönün. Bu karmaşıklığı biraz daha berraklaştıracaktır.
-Küçük bir öneri verelim. Okuduğunuz her şeyi anlamaya çalışarak yavaş okursanız, ana konunun izini kaybedebilirsiniz. Önce genel göz gezdirmek daha sonra hızla tamamını okumak ve gerekli yerlere göz atmak çok daha tasarruflu bir okuma imkânı verebilir. İlk ve son paragraflara da önem verin. Ana metni bu kısımlarda bulabilirsiniz.
