Modern çağın hastalığı: Bencillik
Modern çağdaki bireyselleşmenin ve kapitalizmin beslediği bir karakter özelliği olan bencillik, günümüz dünyasında adeta bir salgın gibi yaygınlaşmıştır. İnsanların yardımlaşma, diğerkamlık gibi kavramları unutarak hodbince tüketmesi, yapılan her işte önce kendi çıkarının gözetilmesi gibi davranışlar, bu çirkin hasletin hayatımızın her alanına nüfuz ettiğini açık bir şekilde gösterir. Peki, bencil insanlarla nasıl baş edebiliriz?
🔶 Bencillik, "bireyin sadece kendisini ve çıkarlarını gözetmesi" şeklinde açıklanır. Egoizm olarak da adlandırılır. Ruh bilimine göre ise "her ne olursa olsun bireyin kendi çıkarlarını düşünerek, yaptığı tüm bilinçli davranışlarda bu şekilde bir güdü ile hareket etmesi" olarak tanımlanır.
🔶 Yaygın olarak bencil kişilik yapısına sahip bireyler, kendilerinde herhangi bir sorun olduğunu düşünmezler ve insan ilişkilerinde problemler yaşadıklarını fark etmezler. Durumu daha çok, kişinin yakın çevresi fark eder.
🔶 Bencillik genelde insanların çocukluk çağında öğrendikleri ve erişkinliklerinde de sürdürdükleri bir davranıştır. Ebeveynlerin çocuğa nasıl davranış sergiledikleri, bu karakter özelliğine karşı tavırları oldukça önemlidir.
🔶 Özellikle tek çocuklarda bencillik sorununa rastlanabilir. Kimi zaman model alarak öğrenme sonucunda çocuklar bencil olan ebeveynlerinden etkilenirler ve zaman içinde böyle bir karakter kazanabilirler.
🔶 Ben-merkezcilik ile bencillik iç içe geçen ve büyük oranda örtüşen kavramlar olmakla birlikte eş anlamlı kavramlar değildir. Ben-merkezcilikte, çevresindeki insanları adeta bir figüran gibi görme söz konusudur. Sanki yaşam, onu merkeze alarak sürer, adeta diğer insanların önemi yoktur.
🔶 Ben-merkezci davranışlar, aynı zamanda bencil bir davranış olarak değerlendirilebilir. Fakat asıl bencillik, diğer insanların da istek ve gereksinimleri olduğunu bilerek kendi istek ve gereksinimlerini hepsinin üstünde tutmadır.
↪ Kendi çıkarlarını düşünmek belli sınırlar içinde normal görülür. Fakat bencillik, kendini düşünme halinden farklı olarak zarar verici sonuçlar doğurabilir.
↪ Karşısındaki bireyin düşüncelerini önemsemez ve dinlemez.
↪ Yalnızca kendi ihtiyaçlarının giderilmesini bekler.
↪ Karşısındaki kişi ile empati kurmakta zorlanır.
↪ Bencil insanlar genellikle "ben", "kendim", "bence" vb. kelimeleri kullanarak konuşurlar. Başkalarını dinlemeyebilirler, çünkü başkalarının düşüncelerini önemsemezler.
↪ Kendi istekleri doğrultusunda hareket edilmesini bekler.
↪ Kendi istedikleri gerçekleşmediğinde ortada çok mantıklı durumlar olsa dahi ağlama krizleri, öfke nöbetleri, saldırganlık vb. davranışlar ortaya çıkabilir.
🔶 Bencillik, doğrudan bir ruhsal bozukluk değildir. Bir kişilik özelliği olarak düşünülebilir. Özellikle narsistik ve antisosyal (sosyopat, psikopat) kişilik bozuklukluklarınıın en belirgin belirtilerindendir.
🔶 Bencil insanlarla aynı ortamı paylaşmak oldukça zorlayıcı olabilir. Genellikle hayır diyemeyen, yumuşak başlı, başkalarının ihtiyaçlarını çok önemseyen, aşırı fedakar ve özgüveni düşük insanları yakınlarında tutarak onlara karşı sömürücü bir tutum içinde olurlar.
