Türk sinema tarihini başlatan film
Türkiye sinemasının tarihi, Osmanlı dönemine kadar uzanır. Film, Osmanlı'nın Birinci Dünya Savaşı'na girdiği gün yedek subay Fuat Uzkınay tarafından çekilir. Böylece Türk sinema tarihi başlamış olur. Filmin hikayesi ise oldukça ilginçtir. Peki, yıllar boyu büyük tartışmalara neden olan filmin gün yüzüne çıkma hikayesi neydi?
🎥 Sinema tarihi
🔸 Dünya sineması, Lumiere Kardeşlerin Sinematograf cihazını icad etmesiyle başlar.
📌Sinematograf:
Birden fazla kişinin aynı anda film izlemesine imkan veren cihazdır.
🔸 "Bir Trenin La Ciotat Garına Gelişi" isimli film, 1895 yılında tarihin ilk sineması olarak halka gösterilir. Böylece dünyada sinema sanatı başlamış olur.
🔸 Türk sinemasının tarihi ise 1914 yılına uzanır. O dönemde ilk Türk filmini çeken kişi, yönetmen Fuat Uzkınay'dır.
https://www.instagram.com/p/Cznw7sQp1DZ/
🎥 Fuat Uzkınay kimdir?
🔸 İlk Türk sinemacısı olarak bilinen Fuat Uzkınay, 1888 yılında Üsküdar'da doğar. İstanbul Erkek Lisesi'nde okuduktan sonra İstanbul Üniversitesi Fizik-Kimya Bölümü'nden mezun olur.
🔸 Öğrencilik yıllarında İstanbul Erkek Lisesi'nde dahiliye memurluğu yapar. Ancak o dönemde ilgisi sinema sanatına doğru evirilir. Böylece dahiliye müdürlüğü yaptığı okulda öğrencilere sinema dersleri vermeye başlar.
🔸 Kamera kullanmayı Sigmund Weinberg'den öğrenir. 1914'de Seden Kardeşler ile birlikte Sirkeci'de bulunan Ali Efendi Sineması'nı işletmeye başlar. Birinci Dünya Savaşı'nın başlamasıyla yedek subay olarak orduya katılan Uzkınay, burada film çekmekle görevlendirilir.
🔸 14 Kasım 1914 günü Ayastefanos'taki Rus Abidesi'nin yıkılışını kayda alır. Bu olaydan bir yıl sonra Harbiye Nazırı Enver Paşa'nın emriyle kurulan "Merkez Ordu Sinema Dairesi"nde çalışmaya başlar.
"Anafartalar Muharebesinde İtilaf Ordularının Püskürtülmesi", "Harbiye Nazırının Kıta Teftişi", "Çanakkale Muharebeleri" gibi pek çok belge niteliği taşıyan film çeker.
🔸 1916 senesinde Merkez Ordu Sinema Dairesi'nin başına getirilir. Bu dönemde çekilen uzun metrajlı filmlerde görüntü yönetmenliği yapar.
🔸 Ardından Malul Gaziler Cemiyeti'nin sinema arşivini devrettiği "Ordu Foto Film Merkezi"nin başına geçer. 1953'e kadar burada çalışır ve bir yıl sonra ordudan emekli olur. 29 Mart 1956'da İstanbul'da 68 yaşındayken vefat eder.
Türk sinemasına katkılarından dolayı Ankara'daki "Kara Kuvvetleri Foto Film Merkezi"nin bir stüdyosuna Uzkınay'ın adı verilir.
🎥 İlk film "Ayestefanos'taki Rus Abidesi"
🔸 Rus Abidesi, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nda ölen Rus askerlerinin anısına yaptırılır. En önemli özelliği Rusların zaferini simgelemesidir.
Görkemli yapının iç kısmında, savaşta ölen askerlerin isimlerinin işlendiği nişler bulunur.
🔸 Devlet-i Aliyye'nin I. Dünya Savaşı'na girdiğini 14 Kasım 1914 tarihinde Rus Abidesi Osmanlı tarafından yıkılır.
