10 soruda Piri Reis
Piri Reis, sadece Osmanlı denizciliğinde değil aynı zamanda dünya harita ve deniz alanında dönüm noktası kabul edilir. Peki, Piri Reis nasıl birisiydi, haritalarını nasıl çizdi ve bu denli öneme sahip olmasına rağmen neden öldürüldü?
Piri Reis 1465'li yılların sonuna doğru Gelibolu'da doğdu. Tam adı Muhyiddin Piri'dir. Doğduğu bölgenin ahalisi denizle iç içe yaşadıklarından çoğu denizci olmaktaydı. Piri Reis'in memleketi olan Gelibolu'da doğanları Osmanlı Şeyhülislâmı ve tarihçisi İbn Kemal şöyle anlatır: ''Gelibolu'da doğan çocuklar timsah gibi su içinde büyürler. Beşikleri ecel tekneleridir. Sabah ve akşam gemilerin sesleri ile uyurlar.''
Piri Reis'in amcası II. Bayezid devrinin en ünlü kaptanlarından Kemal Reis idi. Çocukluk yıllarından sonra Piri, kendisini amcasının gemisinde buldu. 1487'de amcası ile birlikte İspanya'daki Müslümanların yardımına gitti. 1491-1493 arasında Sicilya, Sardunya, Korsika adalarına ve Güney Fransa kıyılarına yapılan akınlara katıldı. Yaklaşık otuz yıl amcası Kemal Reis ile birlikte Akdeniz'de hem korsanlık faaliyetlerine, hem de Osmanlı İmparatorluğu hizmetindeki deniz seferlerine katıldı. Bu yıllardaki yaşantısını Kitâb-ı Bahriye isimli eserinde şöyle zikreder:
Akdeniz'de seyrederdik o zaman
Kâfirlere vermezdik aman.
Amcasını, Osmanlı hükümdarı II. Bayezid'in davet etmesi üzerine, Piri Reis de onunla beraber Osmanlı donanmasında çalışmaya başladı. 1502'de Osmanlı-Venedik savaşında bir geminin kaptanı olarak görev yaptı. Amcasının 1511'de ölümü üzerine Piri Reis bir süre Barbaros'un yanında çalıştı ve daha sonra Gelibolu'ya çekilerek, ilk eseri olan dünya haritasını hazırlamaya başladı.
Denizciler için bir kılavuz olarak hazırlanmaya başladığı Kitâb-ı Bahriye isimli eseri için tuttuğu notları düzenledi. Yavuz, Mısır seferine çıktığında Osmanlı donanmasına çağrıldı. Osmanlı donanması İskenderiye'yi ele geçirdikten sonra Piri Reis, ayrı bir filo ile Nil'den Kahire'ye gitti. Bu yolculuğu sırasında bu bölgelerin haritalarını yaptı.Hazırladığı dünya haritasını 1517'de Mısır'da Yavuz'a sundu.
Kanuni döneminde Rodos'un fethine, ardından da Veziriazam İbrahim Paşa'nın Mısır yolculuğuna katıldı. Bu yolculukta veziriazamın dikkatini çekti. Onun hazırladığı kitabın kıymetini anlayan İbrahim Paşa müsveddelerini temize çekerek kitap haline getirdi ve Kitâb-ı Bahriye 1526'd Kanuni'ye takdim edildi. Eserinin padişah tarafından beğenilmesi üzerine, Piri Reis yeni bilgiler ilave ederek hazırladığı ikinci dünya haritasını 1528'de Kanuni Sultan Süleyman'a sundu.
