Arama
14 Mart’ın tarihe şerh düşen kahramanlık öyküsü
Her yıl 14 Mart, Türkiye'de Tıp Bayramı olarak kutlanıyor. Peki, 14 Mart'ın geçmişe dayanan destansı hikayesini biliyor musunuz? Tarihimizin tıp alanındaki en kapsamlı girişiminin temelleri Sultan II. Mahmut tarafından atılmış; Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane, Sultan II. Abdülhamid döneminde, dünyanın en ileri tıp fakültelerinden biri haline gelmişti. Tıbbiye öğrencileri, Birinci Dünya Savaşı'nda büyük mücadelelere imza atmışlar; Çanakkale Zaferi ve İzmir'in işgalden kurtuluşunda öncü rol oynamışlardı. Öyle ki, 1921'de Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane, öğrencileri şehit olduğu için mezun dahi verememişti.
Tarihimizin tıp alanındaki en kapsamlı girişimidir "Tıphane-i Âmire", "Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şahane" veya daha çok bilinen adıyla "Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane"…
📌 Sultan II. Mahmut tarafından 14 Mart 1827 tarihinde Tıphane-i Âmire adıyla açılmış, askeri ve sivil tabipler birlikte eğitim görmüştü. Eczacı, baytar ve dişçilerin de yetiştiği okul, 1839 yılında Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane olarak anılmaya başlandı ve ilk mezunlarını 1843 yılında verdi.
📌 Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane'den mezun olan dört tabip, 1848 yılında Viyana'da gerçekleştirilen tıp yeterlilik sınavını geçti. Böylece bu okul Avrupa'da tıp eğitimi veren fakültelere denk sayıldı.
Sultan II. Abdülhamid zamanında dünyanın en ileri tıp fakültelerinden biri haline gelen Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane, her milletten talebenin ders gördüğü bir okul oldu.
📌 Hocaların çoğu, Avrupa'dan gelmiş ya da burada yetişmiş alanlarında otorite kişilerdi. Burada okuyanlar, hatıralarında her talebeye bir mikroskop düştüğünü anlatırlar.
📌 Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane'yi gezen yabancı seyyah, diplomat ve ilim adamları hayranlıklarını ifade etmekten kendilerini alamamışlardır.
Okulun üç yılı lise, dört yılı da fakülte seviyesindeydi. Rum asıllı meşhur Marko Paşa, Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane'nin müdürlerindendi.
📌 Öğrencilerin her ihtiyacı mektep tarafından karşılanır; sivil talebeler askerlikten muaf tutulurdu. Fransızca, Arapça, Farsça ve dinî ilimler de, okutulan dersler arasındaydı.
Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane 6 Kasım 1903'te Sultan Abdülhamid'in de katıldığı törenle açıldı.
Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane, 1895 yılında Abdülhamid'in isteği üzerine İstanbul'un Üsküdar ilçesine bağlı Haydarpaşa semtinde inşa edilen bina ile özdeşleşir.
📌 Binanın mimari tasarımı, devrin önde gelen mimarlarından Alexandre Callaury ve Raimondo D'Aronco'ya aittir.
📌 Bina, daha önce yapılan Haydarpaşa Askeri Hastanesi ile Selimiye Kışlası arasında bulunan mevkide inşa edildi.
Geçtiğimiz yıllarda, Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane'nin arşivlerinden çıkan, Birinci Dünya Savaşı, Çanakkale Zaferi ve İzmir'in işgalinde tıp öğrencilerinin kahramanlıklarını gösteren belgeler ve fotoğraflar ilk kez gün yüzüne çıktı.
📌 Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane, 1921'de öğrencileri şehit olduğu için mezun verememiş; 14 Mart Tıp Bayramı "düşman işgaline karşı bir isyan hareketi" olarak tarihe geçmişti.