600 bin yıllık tarihe sahip Gaziantep hamamları
Hamam kültürü, dünya tarihinde birçok medeniyette görülür. Her ne kadar Roma ve Bizans kültüründen gelse de temizliğin üzerinde özellikle duran, hatta "Temizlik imandandır" hadisi bulunan İslam ile Müslüman beldelerin vazgeçilmez bir parçası halini alır. Anadolu'da bu geleneğin yaşatıldığı şehirlerin başında ise Gaziantep gelir. Sizin için 600 bin yıllık tarihe sahip Gaziantep hamamlarını araştırdık.
HAMAM KAVRAMI
🔸 Isıtan yer anlamına gelen hamam kelimesi, beden temizliğini sağlamak amacıyla birçok toplumda inşa edilen umumi banyoları ifade eder. Özellikle Roma Dönemi'nde oldukça rağbet gören hamam kültürü, temizlik işlevinin yanında zamanla sosyalleşme alanı haline gelir.
🔸 Eski Mezopotamya ve özellikle Pakistan'da yapılan kazılar sonucu günyüzüne çıkan deliller, hamam tarihinin çok eskilere uzandığını gösterir.
İLK HAMAM
🔸 İnsanlık tarihindeki ilk hamamının İlk Çağ uygarlıklarından Asurlar zamanında yapıldığı yönünde bulgular vardır. Eski Mezopotamya'da yapılan kazılar sonucu Dicle kıyısındaki Asur'da Kral III. Salmanasar'ın bir hamamı olduğu tespit edilir.
🔸 Bugünkü Türkiye sınırları içerisinde rastlanan ilk hamam ise Gaziantep'in İslahiye ilçesinde bulunur. Hititler döneminde yapılan hamamdan günümüze yalnızca kalıntıları ulaşır.
İSLAM'DA HAMAM
🔸 İslam dininde beden temizliği önemli bir yere sahiptir. Bu sebeple Müslüman toplumlarda hamam, şehrin merkezi noktasında yer alır. Hamam kültürüne sıklıkla rastlanan ülkeleri Suriye, Kuzey Afrika, Hindistan ve Türkiye şeklinde sıralamak mümkündür.
🔸 Aslında Roma ve Bizans kültüründen miras kalan hamam, Türk-İslam devletleri tarafından öyle benimsenir ki geleneğin vazgeçilmez bir parçası haline gelir. Hatta Osmanlı Dönemi'nde hamamlar, umumi alanların yanı sıra varlıklı ailelerin konaklarında da yer almıştır. Yine aynı şekilde küçük köylerde, her evin kendine has bir hamamı olmuştur.
HAMAM ŞEHRİ GAZİANTEP
🔸 Tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapan Gaziantep, dünyanın en eski yerleşim yerlerindendir. Mezopotamya ve Akdeniz'in ortasındaki muhteşem konumu dolayısıyla siyasi, kültürel ve ticari anlamda oldukça önemli bir şehirdir.
🔸 İnsanlık tarihinde mühim rol oynayan Gaziantep, mimari yapıları, kültürel zenginliği ve doğal güzelliğiyle günümüzde halen Türkiye'nin en büyük şehirleri arasındadır.
GAZİANTEP HAMAMLARININ ÖZELLİKLERİ
🔸 Gaziantep denilince muhakkak ki akla gelen ilk yerlerden biri hamamlardır. Her ne kadar eskisi kadar rağbet görmese de bugüne kadar ulaşan birçok tarihi hamam bulunur.
🔸 Genel olarak pembe, siyah, beyaz ve sarı renklerle döşeli olan hamamların en bilinenleri Hüseyin Paşa, İki Kapılı, Keyvanbey, Naip, Kale, Tabak, Göymen, Hamam ve Büyük Paşa Hamamı'dır.
